سیاست‌های اشتغالزایی دولت دهم

 سیدابراهیم علیزاده: در شرایطی که آخرین آمار نرخ بیکاری کشور، میزان 3/11 و افزایش 1/ 1 درصدی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته را نشان می‌دهد اما تاکنون وزارت کار دولت دهم سیاست‌های اشتغالزایی دولت را به صورت مشخص اعلام نکرده است. معاون کارآفرینی و توسعه اشتغال وزارت کار از جمله افرادی است که می‌تواند در این زمینه سخنانی بگوید و به صورت شفاف طرح‌های اشتغالزایی دولت را بیان کند. حمید حاجی‌عبدالوهاب در گفت وگو با خبرنگار «خبر» در این مورد به چهار طرح دولت اشاره می‌کند که طبق برآوردهای او قرار است از طریق طرح مشاغل خانگی یک میلیون شغل جدید ایجاد شود و از طریق طرح اعزام نیروی کار به خارج از کشور، بیش از 100 هزار نیروی کار به شغل دست پیدا کنند. البته این رقم همان عددی است که در برنامه چهارم هم مطرح شده بود اما محقق نشدن آن را معاون وزیر کار نیز تأیید می‌کند. تأسیس شرکت‌های مشاوره خدمات و اطلاع‌رسانی کارآفرینی و سرانجام بنگاه‌های زودبازده نیز دو طرح دیگر اشتغالزایی دولت است که معاون وزیر کار آن‌ها را مطرح می‌کند. میزان پایداری شغل‌های خانگی، علت محقق نشدن اعزام 100 هزار نیروی کار در سال‌های برنامه چهارم، نقش بخش خصوصی در طرح تأسیس شرکت‌های اطلاع‌رسانی کارآفرینی و از این‌ها مهمتر برآورد از انحراف بنگاه‌های زودبازده در طرح تمام‌شماری از این بنگاه‌ها نیز از جمله مسائل دیگری هستند که حاجی‌عبدالوهاب در مورد آن‌ها هم توضیحاتی می‌دهد.

*طرح اصلی اشتغالزایی دولت نهم چه خواهد بود؟ آیا باز هم بنگاه‌های زودبازده، طرح اصلی خواهد بود؟

  برای اشتغالزایی در دولت نهم چند طرح مدنظر است. یک طرح که مراحل قانونی خود را طی می‌کند ساماندهی کسب وکار و مشاغل خانگی است. در این مورد ستادی هم تشکیل خواهد شد و با توجه به این که یکی از مشکلات این طرح تأمین سرمایه است، با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط راهکارهای تسهیل آن و شرایط ایجاد اشتغال در خانه فراهم خواهد شد.

*ظرفیت ایجاد شغل جدید توسط این طرح چقدر است؟

در مرحله اول، باید این مشاغل شناسایی شوند. اما به هرحال در نظر داریم از این طریق به یک میلیون شغل جدید دست پیدا کنیم.

*آن وقت فکر می‌کنید این مشاغل پایدار خواهند بود؟

طراحی این شغل‌ها به این صورت است که یا خوشه‌ای باشند تا بتوانند رقابت کنند و یا اینکه به بنگاه‌های بزرگ بالادستی متصل شوند.

*اعتبار این طرح به چه میزان است؟

اعتبار مورد نیاز برای این طرح رقم خیلی زیادی نیست و یکی از روش‌هایی است که با سرمایه محدود هم می‌شود از طریق آن شغل ایجاد کرد. بخش دیگر این است که همه افرادی که در مجموعه منازل کار می‌کنند محصول خود را به شکل مستقیم در خانه‌ها عرضه نکنند و از طریق عرضه محصولات در بازارچه‌های شهری توسط شهرداری‌ها این موضوع دنبال شود. همچنین تأکید داریم این مشاغل خانگی تنها برای اعضای خانواده باشد.

*طرح دیگر برای اشتغالزایی چیست؟

بحث دوم این است که حرکتی گسترده برای اعزام نیروهای ماهر به خارج از کشور داشته باشیم. لازمه آن هم این است که هماهنگی‌هایی با وزارت امور خارجه و دستگاه‌های محور مذاکرات در این زمینه مانند وزارتخانه‌های بازرگانی و کشاورزی صورت بگیرد. در این زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی هم مدنظر است.

*هدف برای اعزام نیروی کار چه تعداد است؟

پیش‌بینی کردیم از سقف 100 هزار نفری که تحقق آن در برنامه چهارم پیش‌بینی شده بود و به دلیل ساختار نامناسب در تحقق آن موفق نبودیم بیشتر اعزام نیروی کار داشته باشیم.

*سیاست دیگر چیست؟

موضوع دیگر تأسیس شرکت‌های مشاوره خدمات و اطلاع‌رسانی کارآفرینی است که طی برنامه‌ای پنج ساله باید این شرکت‌ها به سرعت گسترش پیدا کنند چرا که در شرایط حال حاضر متقاضیانی در بین جوانان کشور برای سرمایه‌گذاری وجود دارند اما آن‌ها نیاز به یک مشاوره دارند. در این شرکت‌ها حتماً کارآفرینان شناخته شده فعالیت خواهند کرد.

*بخش خصوصی هم نقشی در این طرح دارد؟

کل کار توسط بخش خصوصی دنبال خواهد شد. علاوه بر این‌ها، طرح بنگاه‌های زودبازده نیز دنبال خواهد شد.

*وضعیت اعتبار بنگاه‌های زودبازده چگونه است؟ براساس توافق‌هایی باید بانک‌های ملی، کشاورزی و صنعت و معدن 50 درصد اعتبار خود را به بنگاه‌های زودبازده اختصاص دهند. از این سه بانک، بانک کشاورزی ابلاغیه خود به شعباتش را اعلام کرده است.

*رقم این اعتبار به چه میزان است؟

این رقم قطعی نیست.

*آخرین آمار از شغل‌های ایجاد شده توسط بنگاه‌های زودبازده چه میزان را نشان می‌دهد؟

 در حال حاضر، در حال اجرا کردن طرح تمام‌شماری از بنگاه‌های زودبازده هستیم که در آن، طرح‌های با بالای 10 میلیون تومان تسهیلات بررسی می‌شوند. اکنون این طرح در مرحله پالایش نهایی است. در این طرح 162 هزار بنگاه بررسی شده‌اند و میزان اشتغال واقعی در آن با نام افراد مشخص خواهد بود.

*طبق اطلاعات اولیه انحراف بنگاه‌های زودبازه چقدر بوده است؟

برآورد اولیه ما این است طرح‌هایی که اجرا نشده‌اند، از نظر تعداد همان چهار درصدی هستند که قبلاً هم در بررسی‌ای همین میزان اعلام شده بود.