وقتی نفس کشیدن هم ضرر دارد/ پرونده

امید کریمی: پاییز پر باران 91، بالاخره روزهای آفتابی قهوه ای رنگی هم داشت؛ از مهر و آبان که باران بارید، انتظار می رفت در آذرماه، روزهای پرباران تری در پیش باشد، اما آلودگی هوا خلف وعده نکرد و بالاخره در هفته دوم آذرماه، به یمن وارونگی دما، خودش را نشان مردم و مسوولان داد تا یادشان نرود برای پاک شدن هوا، هیچ کاری نکرده اند؛ با قاطعیت هیچ کاری.

به این قاطعیت مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تاکید می کند. یخشی از حرف های یوسف رشیدی در کافه خبر را بخوانید تا این قاطعیت را بهتر درک کنید: "واقعیت این است که ما در بحث آلودگی هوا بسیار عقب افتاده هستیم. ما باید از دهه های گذشته شروع می کردیم و امروز به نتیجه می رسیدیم ... تقریبا تا سال 3 سال پیش کاری صورت نگرفته بود و تنها در سال 79 بنزین بدون سرب تولید شد و بعد از آن کاری صورت نگرفت، قبل از آن خودروسازان بدون هیچ استانداردی خودرو تولید می کردند و از سال 84 استاندارد خودروها رها شد و بعد از هفت سال خودروها هنوز با استاندارد سال 84 تولید می شود، طبق مصوبه هیات دولت نیز باید بنزین و گاز با استاندارد یورو 4 تولید شود و از سال 92 بنزین با استاندارد یورو 5 عرضه شود که اجرایی نشد، از طرف دیگر قرار بود طرح تعویض کاتالیست ها را داشته باشیم که وزارت صنایع مجری آن بود که اجرا نشد، قرار بود از اول مهرماه امسال استاندارد موتور سیکلت ها با یورو 3 مطابقت داشته باشد که نشد و امیدواریم این استاندارد سازی ها اجرایی شود." (مشروح این گفت و گو را اینجا بخوانید)

اما هشدارهای مختلف برای آلوده شدن هوای تهران و شهرهای بزرگ و صنعتی، از روز 7 آذر شروع شد؛ یعنی پایان بارندگی های مهر و آیان. (اینجا، اینجا و اینجا) هرچند امیدواری هایی برای باران هم در راه بود. نکته اینکه دو هفته پیش از آن، تهران پاک ترین روز سال 91 را جشن گرفته بود. اتفاقی که امسال فقط یک بار برای پایتخت افتاده است.

اما از ابتدای هفته پلیس اعلام کرد با خودروهای دودزا برخورد می کند و احتمال فروخته نشدن طرح ترافیک روزانه هم اعلام شد. حتی پیش بینی تعطیلی چند روز هم شد، اتفاقی که بالاخره افتاد. (اینجا و اینجا)

اما هشدارها فایده نداشت، هوای تهران و شهرهای بزرگ و صنعتی به شرایط بسیار ناسالم رسید و اتفاقی که نباید، افتاد؛ این تصاویر را از روز یکشنبه 12 آذر ببینید.

دوباره مقصر پیدا کردن شروع شد؛ این بار شخص رییس جمهور متهم شد و بعد هم سازمان محیط زیست و تولید کننده های خودرو و البته شهرداری تهران. (اینجا)

محدودیت های ترافیکی هم به کار تهران نیامد؛ مثل ممنوعیت فروش طرح ترافیک و گسترش طرح به تمام محدوده زوج و فرد (اینجا و اینجا)

به همین دلیل کمیته اضطرار هوای تهران، پایتخت و شهرهای استان تهران را در روزهای سه شنبه و چهارشنبه تعطیل کرد، البته ادارات دولتی، تمام مدارس و دانشگاه ها. بانکها، مراکز درمانی و بخش خصوصی شامل این تعطیلی نشدند (اینجا و اینجا) همین با اعتراض مواجه شد. درواقع کارمندان شعب بانکها به چنین اتفاقی معترض شدند. کافی است نظرات این خبر را نگاهی بیندازید.

در ادامه و تشدید آلودگی هوا در شهرهای بزرگ و صنعتی، مشهد، کرج، اصفهان و اراک هم تعطیل شدند. (اینجا، اینجا و اینجا) تعطیلات به هیات دولت هم رسید و جلسه روز چهارشنبه 15 آذر هیات وزیران تعطیل شد (اینجا)

اما تعطیلی فقط توانست مانع رسیدن هوا به شرایط اضطرار شود. اما تاثیری در بهتر شدن هوا نداشت. (اینجا)

تعطیلات 4 روزه، تهران را هرچند کمی خلوت کرد و هجوم مردم به شهرهای شمالی را سبب شد و پلیس را مجبور کرد محدودیت های ترافیکی در جاده های مازندران برقرار کند (اینجا) اما همچنان مردمی که در شهر مانده اند را تهدید می کرد و می کند. تهدیدهایی که برای زنان باردار، کودکان، بیماران تنفسی، قلبی و سرطانی جدی تر است، پس اتوبوس های امداد در میدان های بزرگ شهر مستقر شدند تا امداد ویژه به مردمی که هوا برای نفس کشیدن ندارند، برسانند؛ ساده ترین آن اکسیژن تراپی (اینجا و اینجا)

شرایط بد هوای آلوده تا حدی خطرناک بود که وزیر بهداشت به مردم توصیه کرد در تهران و شهرهای آلوده نمانند (اینجا)

به هر حال باران در تهران و بسیاری از مناطق ایران آمد و 16 آذر جداقل در استان تعطیل نشد. (اینجا)

اما در همین گیر و دار دوباره نماینده های مجلس یادشان آمد این تعطیلات چه آسیبی به اقتصاد ایران می زند. هرچند که اقتصاد نفتی ایران، تعطیلی ندارد (اینجا) هیچ مسوولی اما نگفت که این شرایطی که هر سال پاییز اتفاق می افتد، چه راهکاری دارد و چرا هر آذر، ماه آخر پاییز، برای نفس کشیدن هوا کم می آید؟

شاید وصف شرایط ما همیشه این طنز تلخ است: "من کی باشم که به مردم توصیه کنم؟ ما کوچیکتر از اونی هستیم که به این مردم عزیز که تهران رو خالی کردن و شمال رو ترکوندن، توصیه کنیم اما توصیه ام به سالمندان اینه که اصلا از خونه بیرون نیان، خانم های باردار، کلا نفس نکشن، از قرص اکسیژن استفاده کنن و بچه‌ها هم یه چند روزی برن روی ویبره...رانندگان تاکسی و اتوبوس و نان خشکی‌ها و گداها و پیک موتوری ها و آژانس ها هم کار نکنند، از بی پولی بمیرند بهتر است از اینکه سکته قلبی کنند و کلی خرج بیاندازند روی دست خانواده!" (اینجا)

4747