سردبیر مجله فیلم اعتقاد دارد هوشنگ کاووسی تنها منتقدی بود که 60 سال مداوم دربارة سینما نوشت و از این نظر در ادبیات سینمایی فردی یگانه بود که پای حرف‌هایش ماند.

به گزارش خبرآنلاین، این منتقد در خصوص تاثیر کاووسی بر ادبیات نقد سینمایی می گوید: «او در مورد فیلم‌هایی که دوست نداشت، اغلب با لحنی می نوشت که بیشتر به دشمنی تعبیر می‌شد و سینماگران در مقابل نقدهای او گارد می‌گرفتند. به همین جهت فکر نمی‌کنم نقدهایش تأثیر مستقیمی بر روند سینمای ایران داشته باشد. البته خواننده را آگاه می‌کرد و شاید دقت برخی از سینماگران را بابت این‌که ناظری سخت‌گیر مواظب کارنامه‌اش هست افزایش می‌داد اما تأثیر مستقیم و بلافاصله‌اش این بود که عده‌ای را با خودش دشمن می‌کرد.»
 

 

گلمکانی می افزاید: «البته این نقدها باعث می‌شد عده‌ای از تماشاگران و مخاطبان جدی سینما با دقت بیشتر به فیلم‌ها نگاه کنند و از لابه‌لای نوشته‌های او بالاخره چیزی یاد بگیرند. همچنین معدودی از سینماگران هم نگران از قضاوت او، شاید کارشان را جدی‌تر از قبل می‌گرفتند.»
 

وی در پاسخ به این سئوال که آیا نقدهای هوشنگ کاووسی باعث ایجاد جریانی در نقدنویسی ایران شد و پیروانی داشت می‌گوید: «خیلی‌ها مثل او می نوشتند و تأثیر او هنوز هم ادامه دارد. او اولین کسی بود که نقد جدی را مطرح کرد و حتی صرفاً با سخت‌گیری و نخبه‌گرایی‌اش علیه آسان‌گیری و ساده‌پسندی جنگید و بیشتر به واسطه همین نگاه مشهور شد. شاید کسان دیگری هم فقط با این هدف از لحن و ادبیات کاووسی بهره می‌گرفتند تا مانند او به شهرت برسند. لحن کاوسی متکی به دانش او بود اما برخی فقط لحن تند و تیزش را تقلید کردند بدون این‌که دانش او را داشته باشند. البته کاووسی بیش از آن که نقد فیلم نوشته باشد، از طریق شرح و تفسیر تاریخ سینما، اطلاعات مخاطبانش را گسترش می‌داد و از این طریق به نگاه‌ها عمق می‌بخشید. او نه‌تنها سینما را از طریق تاریخ آن، بلکه اصلاً از دریچة کل تاریخ می‌دید و به همین دلیل این قدر در زمینة تطبیق فیلم با واقعیت و تاریخ وسواس داشت؛ و این نگاهی بود که مخالفانی هم داشت.»


گلمکانی می‌گوید همکاری هوشنگ کاووسی با مجلة فیلم از تابستان سال 65 آغاز شد: «آقای کاووسی در دانشکده هنرهای دراماتیک استاد من و همکارم مسعود مهرابی بود. چند سالی خارج از کشور بود و در آنجا عمل قلب باز انجام داد. و زمانی که به ایران بازگشت روزی اتفاقی او را در خیابان فخررازی دیدم و گفتم که مجله فیلم را منتشر می‌کنیم و او نیز همان جا قول همکاری داد. دکتر کاووسی در این سال‌ها مطالب سینمایی‌اش را فقط برای ماهنامة فیلم نوشت و آخرین نوشته‌اش همین چند ماه پیش چاپ شد.»


او یکی از خصوصیات مهم کاووسی را در این می‌داند که هیچگاه سفارش نمی گرفت و تنها در مورد موضوع‌هایی که خودش دوست داشت می نوشت. از نظر شخصیتی نیز گلمکانی معتقد است: «کاوسی یک جنتلمن واقعی بود با رفتاری حاکی از اعتمادبه‌نفس. منتها عده‌ای بسته به این که در چه ارتباط و موضعی با او قرار می‌گرفتند می‌توانستند رفتارش را به تکبر و تفرعن تفسیر کنند.»


این منتقد همچنین در مورد تاثیر آثار سینمایی کاووسی در جریان سینمای ایران می گوید: «فیلم‌هایش تاثیر چندانی نداشت و فروش هم نکرد. چند فیلم در دهه 30 ساخت که در آن زمان اصلا سینما و جامعه و فرهنگ ایران در حال و هوای دیگری بود و آدمی با روحیه و نگاه دکتر کاووسی نمی توانست تاثیر چندانی بر آن سینما بگذارد. در واقع می توان گفت که نوع نگاه و برخوردش با فضای سینمای ایران بیگانه بود.»


هوشنگ کاووسی، متولد خرداد 1301 بود. او را بنیان‌گذار نقد تحلیلی در سینمای ایران دانسته اند و سال‌هاست که اصطلاح «فیلمفارسی» او که در نقد سینمای عامه پسند ایران در دهه‌های 1330 به بعد رواج پیدا کرد به عنوان شناسه‌ای برای این نوع سینما شناخته شد. این منتقد روز دوم فرودین امسال چشم از جهان فرو بست.
5757

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 283868

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 1 =