مریم صدرالادبایی- زهرا تالانی:برای نخوردن شیر دلایل زیادی مطرح می شود برخی گران بودن آن را عنوان می کنند اما کارشناسان و متخصصان تغذیه نبود فرهنگ مصرف شیر را عامل اصلی آن می دانند.اما مسئله اینجاست که جمعیت ایران رو به پیری است و در 40 سال آینده جمعیت 6.5 میلیونی سالمندان ایرانی به بیش از 26 میلیون نفر می‌رسد اما اگر تا آن زمان برای افزایش میزان دریافت کلسیم تدبیری اندیشیده نشود بسیاری از این سالمندان زمین‌گیر می‌شوند.از سوی دیگر اکنون شیر فله ای در کشور عرضه می شود که استقبال از آن هم خوب بوده اما خطرات بسیاری دارد.در همین زمینه میزگردی را باحضورحسین چمنی مشاور انجمن صنایع لبنی و صنایع شیر ایران و پیام محبی نایب رییس جامعه دامپزشکان ایران برگزار کردیم:
کم بودن مصرف سرانه شیر در ایران موضوعی است که از قبل بوده اما این روزها بیشتر نسبت به آن هشدار می دهند و گفته می شود که در آینده کشور با جمعیت سالمندی مواجه است که به انواع بیماری ها مبتلا هستند.چرا در کشور ما سرانه مصرف شیر اینقدر پایین است؟آیا مردم ما فرهنگ شیر خوردن ندارند؟
چمنی:در کشور ما مصرف شیر جایگاه چندانی در میان خانواده ها ندارد و وقتی هم که توصیه به خوردن شیر می شود متخصصان تغذیه عنوان می کنند که شیر کم چرب بخوردید درحالیکه تا کنون نشنیدم کارشناسی بگوید قرمه سبزی را بدون سبزی بخورید.در هرم غذایی ما غلات،میوه و سبزیجات را داریم که قبلا قند و شکر هم بود اما الان حذف شده است.اما شیر وضعیت ویژه ای دارد چون غذایی بدون جایگزین است.غلات و سبزیجات و گوشت و میوه جایگزین دارند اما شیر و فرآورده های آن جایگزین ندارند،بنابراین باید در هرم غذایی به آن پرداخت.کمبود مصرف شیر اثرات ماندگاری دارد که بسیار هزینه های آن بالاست.ما در قند و شکر و برنج،گندم و ماکارونی روغن اضافه مصرف داریم،گوشت لب مصرف هستیم اما کمبود مصرف سبزیجات،تخم مرغ،غلات و شیر زیاد است و بیشترین بی مهری هم متوجه شیر است.شیر کاملترین غداست برای همین بدون جایگزین است. شیر یکی از مواد غذایی بسیار با ارزش ، کامل و حاوی مواد مغذی است که می تواند همه وظایف غذا را در بدن انجام دهد.شیر کلسیم به بدن می رساند که بنزین مغز است.مغز این کلسیم را از خون می گیرد و خون هم از غذا هایی که فرد می خورد.اگر خون کلسیم داشته باشد مشکلی پیش نمی آید اما اگر فرد کلسیم نداشته باشد لاجرم از بانک بدن ما یعنی اسکلت ما استفاده می کند برای همین افراد مردم پوکی استخوان می گیرند.
محبی: سیر تطور غذا در جامعه بشری به صورت امنیت غذایی، ایمنی غذایی، احساس لذت و تولید غذای هدفمند شکل یافته است. اهمیت صنعت غذایی این است که جز جدایی ناپذیر و لاینفک زندگی بشر است چرا که گاهی اوقات ما مجبور می شویم برخی صنایع را تعطیل یا تولیدش را محدود کنیم اما هرگز نمی توانیم صنایع غذایی را تعطیل کنیم. بخش بزرگی از اقتصاد کشور شامل گردش مالی ایجاد فرصت های شغلی و ایجاد ارزش افزوده، به غذا، تغذیه و صنایع غذایی مرتبط است.
اما فرد می تواند این کلسیم را از مواد غذایی دیگر تامین کند چرا شما به خوردن شیر تاکید دارید؟
چمنی:میزان کلسیم مورد نیاز مغز به گونه ای است که جز فراورده های شیر و خود شیر تهیه نمی شود.میزان نیاز ما به کلسیم از 800 میلی گرم شروع می شود تا 1500 میلی گرم برای افراد مسن و باردار .اروپایی ها که این نیاز را 2500 میلی گرم در روز عنوان کردند. مثلا شما بخواهید این میزان را از کلم بروکلی که بیشترین کلسیم را دارد تامین کنید باید روزانه 8 تا 10 کیلو کلم بخوردید که این امکان ندارد، پس این میزان امکان جایگرین ندارد. روزانه 200 تا 250 میلی گرم کلسیم از طریق دفع اجباری از بدن انسان خارج می‌شود که باید به جبران آن به عنوان کارکرد اصلی در شکل‌گیری اسکلت بدن و سالم‌‌سازی دندان‌ها توجه کرد.
آمار مصرف شیر در کشورهای توسعه یافته و ایران چقدر است؟
چمنی: میزان مصرف سرانه شیر در کشورهای توسعه یافته بیش از 300 کیلوگرم و در برخی کشورها مانند هلند، نروژ، سوئد، دانمارک، نیوزیلند و... بیش از 500 کیلوگرم است که البته این کشورها برای افزایش مصرف خود همچنان در تلاشند . در ایران امار متفاوتی داده می شود اما آماری که من و بانک مرکزی هم تایید می کند این است که در خوشبینانه‌ترین حالت میزان مصرف سرانه شیر در ایران حدود 85 کیلوگرم اعلام شده است که البته محاسبات نشان می‌دهد که این میزان کمتر از 70 کیلوگرم شده است.از منظر کلسیم ما باید حداقل 270 کیلوگرم مصرف کنیم.
سرانه تولیدمان چقدر است؟
چمنی: آمار متفاوتی در مورد شیر وجود دارد جهاد کشاورزی بالای 10 تن را اعلام می کند اما بانک مرکزی در کتابی که منتشر کرده 6.6 میلیون تن که تقریبا دو سوم آمار جهاد می شود.بنابراین 88 کیلو سرانه تولید است که 5 درصد به مصرف گوساله ها و حداقل 5 درصد آن ضایعات است. سال گذشته حدود 20 درصد شیر کارخانه ها تبدیل به شیرخشک شده است.بنابراین استدلال من زیر 70 کیلو است.
این مصرف پایین آسیب های فراوانی در سلامتی افراد دارد؟
چمنی:آماری که وزارت بهداشت می دهد هر ایرانی متوسط دو دندان پوسیده دارد،90 درصد مردم کمبود کلسیم دارند،از هر سه خانم ایرانی زیر 50 سال یک نفر پوکی استخوان دارد.در گذر جمعیتی از سال 90 دوره میانسالی در کشور رو به رشد دارد که این میزان 20 سال سالمندی را جلو می‌اندازد.افزایش میانسالی فاجعه‌ای از لحاظ اجتماعی و ملی است و با افزایش میانسالی افراد بین سنین 35 تا 40 پوکی استخوان را در ایران تجربه میکنند که البته در اروپا در 80 سالی این دوره نمایان می‌شود. در 40 سال آینده 26 میلیون نفر جمعیت سالمند داریم. مشکل سالمندان از لحاظ اسکلتی و حرکتی است که مستقیما با شیر ارتباط نزدیک دارد که در واقع شیر و فرآورده آن به عنوان مواد غذایی بدون جایگزین دارای اهمیت است. با آمارهای صورت گرفته میزان پوکی استخوان در سال 80 نسبت به جمعیت بالای 50 سال 15.3 درصد بوده است و 34 درصد پوکی استخوان در جمعیت بالای 50 سال در سال 90 افزایش داشت.بنابراین با اهمیت بیشتر به تولید، باید بستر مناسبی برای مصرف بهینه شیر در کشور فراهم شود. .بی توجهی به سلامتی موجب شده که سالمندان ایران 20 تا 25 سال زودتر از موعد زمین گیر شود که برای رفع این مشکلات استفاده از شیر در سبد خانواده ها بسیار ضروری است.
محبی:این جمعیت در دوران انقلاب و جنگ به دنیا آمدند که در آن زمان کشور شرایط خاص داشت.بیشترین جذب شیر در سن 20 تا 30 سالگی است،اگر این را در نظر بگیریم در مورد آماری که شما اعلام می کنید مربوط به نسل جنگ است که آن زمان کسی به فکر فرهنگ مصرف شیر نبود و تمام عوامل اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی کشور تابع جنگ بود.
بنابراین وقتی سرانه تولید پایین است،نمی توان برای افزایش مصرف چندان تبلیغ کرد؟
چمنی:تولید با مصرف بالا می رود ،وقتی بازار ما کشش ندارد تولید هم در این حد می ماند. بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها و حذف یارانه شیر از تولید و مصرف ، مصرف سرانه شیر در کشور 22 درصد نسبت به سال‌های پیش از آن کاهش یافت. از سوی دیگر محققان اعلام میکنند 90 درصد مردم ایران با کمبود کلسیم و 80 درصد آنها با کمبود ویتامین D به عنوان عامل جذب حداکثری کلسیم مواجه شده‌اند. در سال 80 برای مصرف دوغ تبلیغ کردم که در سه سال تولید آن را از 2 هزار تن به 95 هزار تن رساندم.دوغ رقیب نوشابه شد و جای آن را گرفت،پس تولید تابع مصرف است.
محبی:وقتی تولید بالا برود بسیاری دیگر ازمشکلات حل می شود مثل کمبود گوشت،کشاورزی و علوفه.الان کار سخت را دامدار می کند و صنایع شیر سود بیشتری می برند ، وزارت صنایع از این دو حمایت نمی کند.دامدار نمی تواند شیر را نفروشد و مجبور است که با هر قیمتی بفروشد،یک سیاست کلان است که مانند زنجیره به هم متصل است و باید با هم حرکت کنند.
به نظر شما اگر فرهنگ مصرف را افزایش دهیم تولید هم خود به خود زیاد می شود؟
چمنی:ما ظرفیت افزایش تولید را داریم. جمعیت ایران رو به پیری است و در 40 سال آینده جمعیت 6.5 میلیونی سالمندان ایرانی به بیش از 26 میلیون نفر می‌رسد اما اگر تا آن زمان برای افزایش میزان دریافت کلسیم تدبیری اندیشیده نشود بسیاری از این سالمندان زمین‌گیر می‌شوند.مشکل فرهنگی فقط در میان مردم ما نیست بلکه در میان مسئولان ما هم وجود دارد.الان شیر یارانه ای از مدارس حذف شده چون آموزش و پرورش بودجه ندارد،متوجه شدید که به خاطرهزینه ها اولین چیزی که حذف شده شیر است. تنها 27 صدم درصد کتاب های درسی ما از اول ابتدایی تا پایان دبیرستان به موضوع شیر اختصاص دارد که بیشتر این مطالب هم اشتباه است.اگر این باور در میان مردم به وجود بیاید در سیاست های ما هم برنامه ای برای آن تدوین می شود.
محبی:این کاملا منطقی است که تولید تابع مصرف است و بالعکس. در بازار اقتصادی عرضه و تقاضا با هم هستند. شرایط بازار در حال حاضر به گونه ای است که تولیدکنندگان در حال زیان دهی هستند و با توجه به این امر وظیفه حاکمیتی دولت ایجاب می کند از دامداران و صنایع تولیدی حمایت کند.عدم حمایت از تولید منجر به تعطیلی این صنعت می شود، سیاست های موجود باید بازنگری شود زیرا در شرایط حاضر افزایش قیمت به منزله افزایش سود و درآمد برای تولید کنندگان نیست.
چمنی:تنها 27 صدم درصد کتاب های درسی ما از اول ابتدایی تا پایان دبیرستان به موضوع شیر اختصاص دارد که بیشتر این مطالب هم اشتباه است.اگر این باور در میان مردم به وجود بیاید در سیاست های ما هم برنامه ای برای آن تدوین می شود.
پژوهشی در کشور شده که در کدام مناطق کشور بیشتر مصرف شیر داریم و بالعکس؟
چمنی:ما از شهریور سال 89 تحقیق را شروع کردیم.در سال 89 در شهر40 ،سال بعد 50 شهرو امسال به بالای 70 شهر رسید که این موضوع را بررسی کردیم.سال 90 ،6 درصد نسبت به سال قبل،سال 91،16.2 درصد نسبت به سال قبل،مجموعا 22 درصد در ظرف دوسال کاهش مصرف داشتیم.ما زمانی که یارانه هم به شیر می دادیم مصرف شیر بالا نبود چون اصلا این فرهنگ وجود ندارد.ما در تحقیقاتی که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم مانع اصلی در مصرف شیر فرهنگی است.
محبی:به نظرم باز هم کاملا منطقی است چون در این سال ها ما موضوع هدفمندی یارانه ها را داشتیم.کاملا طبیعی است که وقتی یک خانواده با مشکلات اقتصادی مواجه می شود برخی هزینه ها را کم می کند و چون در خانواده های ما فرهنگ مصرف شیر وجود ندارد این کالا از سبد غذایی حذف می شود.اینکه چرا نوشابه حذف نمی شود برای این است که خانواده های ما هنوز نمی دانند که نوشابه برعکس شیر عمل می کند و کلسیم را از بین می برد.
تبلیغات منفی هم که در مورد شیر می شود بی تاثیر نیستند.مثلا در گذشته اعلام شد که به شیرهای مدت دار وایتکس می زنند.همین باعث شد تا یک نگرانی در مردم ایجاد شود و هنوز هم این شائبه در مردم وجود دارد؟
چمنی:متاسفانه گروه های مرجع ما هم مشکل دارند مثلا پزشکان ما اعلام می کنند که شیر سنگ کلیه ایجاد می کند یا شیر استریل مواد نگهدارند دارد.چون پزشک عمومی در مورد شیر چیزی نمی داند. زنان به دلیل جنس تراکم استخوانی، دوره بارداری و همچنین دوره یائسگی بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار می‌گیرند که باید به مصرف شیر و فرآورده آن اهمیت دهند.پایین بودن مصرف سرانه شیر موجب شده تا سال گذشته 40 هزار میلیارد تومان صرف هزینه‌های درمانی مردم شود. با توجه به اینکه جمعیت کشور حدود 20 سال زودتر از کشورهای توسعه یافته زمین گیر می شوند عمق اهمیت تولید غذای سالم به ویژه شیر و محصولات لبنی بیش از پیش باید برای مسئولان امر و نیز مردم مشخص می شود. اگر شیر به اندازه کافی در جامعه مصرف می شود موجب سلامتی افزایش طول عمر، افزایش تولید ناخالص ملی و نیز کاهش هزینه های درمان می شود.
چمنی:پایین بودن مصرف سرانه شیر موجب شده تا سال گذشته 40 هزار میلیارد تومان صرف هزینه‌های درمانی مردم شود.
جدای از فرهنگ،ما مشکل قیمت فرآورده های لبنی را هم داریم.برخی متخصصان تغذیه معتقدند که برای ترویج و تشویق مصرف شیر و فرآورده های لبنی باید قیمت آن را خیلی کاهش داد؟
چمنی:همانطور که گفتم زمانی هم که ما به شیر یارانه می دادیم باز هم شاهد افزایش مصرف نبودیم.اما من هم معتقدم که افزایش قیمت شیر که باعث کاهش توان خرید مصرف‌کننده می‌شود یک تصمیم‌گیری غیر اقتصادی است، گرچه دامداران با حذف ارز مرجع هزینه‌های تولیدشان افزایش می‌یابد اما باید دولت ورود پیدا کند تا هزینه‌های افزایش یافته آنها به گونه‌ای جبران شود. گرچه دولت از نظر درآمدها با مشکل مواجه است اما اگر تدبیری برای تنظیم رابطه قیمت و میزان مصرف شیر و لبنیات در نظر گرفته نشود در سال‌های آینده هزینه‌های چند برابری بابت درمان بیماری‌های ناشی از کمبود مصرف شیر باید بپردازیم.به نظر من دولت می‌تواند به جای آزادسازی قیمت‌ها که به گفته کارشناسان اقتصادی شانس موفقیت دولت در اوضاع اقتصادی کنونی در بهترین حالت ریسکی 50 - 50 دارد، بخشی از درآمد حاصل از حذف ارز مرجع را برای حمایت از دامداران و سایر تولیدکنندگان صرف کند تا هم هزینه‌های تولید آنها کاهش یابد و هم بتواند به نحوی از افزایش قیمت این محصولات و بیماری‌های ناشی از کاهش مصرف آنها پیشگیری کند البته باید منتظر ماند و دید کلید دولت تدبیر و امید در این مسئله نیز به کار می‌آید؟
محبی: کاهش 22 درصدی مصرف شیر در دوسال گذشته به معنی تهدید سلامت جامعه است چون قدرت خرید مردم بشدت پایین آمده است. در شرایط فعلی، دامداران و صنایع تولیدی کشور کمتر از ظرفیت خود تولید می کنند که این امر به دلیل عدم توجیه اقتصادی است، صنعت شیر به حمایت و کمک مسئولان نیاز دارد.
الان سازمان دامپزشکی مجوز خرید شیر فله ای را داده است و مردم هم از آن استقبال کردند.دلیل آن عدم اطمینان مردم به بسته بندی شیر یا اینکه ارزان بودن آن است؟
چمنی:خرید شیر فله ای و لبنیات غیرصنعتی بدون پوشش بسته بندی مشخص، سلامت مصرف کنندگان را به خطر می اندازد آنچنان که اکنون شیوع بیماری تب مالت بیش ازگذشته خود را نشان می دهد. مطابق آمارهای موثق از وزارت بهداشت، به علت مصرف لبنیات ناسالم غیر صنعتی بخصوص شیر فله ای در کشور امسال بیش از 3 هزار مورد تب مالت نسبت سال گذشته مشاهده شده و اکنون این بیماری با رشد 25 درصدی در کشورهمراه است.خرید شیر فله ای و لبنیات غیرصنعتی بدون پوشش بسته بندی مشخص، سلامت مصرف کنندگان را به خطر می اندازد آنچنان که اکنون شیوع بیماری تب مالت بیش ازگذشته خود را نشان می دهد.شیرفله ای علاوه براین که ازبارمیکروبی بالایی برخورداراست حتی پس ازجوشیده شدن نیز30 درصد ارزش غذایی خود را از دست می دهد، بنابراین با توحه به افزایش قیمت این محصول دربازار،توصیه می شود ازخرید قیمت فله ای شیر و سایر مواد لبنی غیر استاندارد خودداری کنید.متأسفانه از سوی پزشکان توجه به بیماری واگیر فراگیرتر از اهمیت به بیماری غیر واگیر شده که باید در این زمینه نگاه ویژه‌ای شود.روزانه 930 نفر به علت بیماری غیرواگیر در کشورمی میرند و توجه بیشتر به مصرف درست تغذیه می‌تواند در عدم شیوع بسیاری از ناهنجاری‌های جامعه مؤثر واقع شود.متاسفانه سیستم برنامه‌ریزی کشور به خصوص در زمینه سلامتی جامعه بیمارمحور است. مسئولان سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت برای مردم توضیح دهند که سازمان دامپزشکی با کدام امکانات و سازوکار تمام آزمایش‌های شیمیایی، فیزیکی و میکروبی شیر خام را برای حصول اطمینان از سلامت آن انجام می‌دهد و نتایج چگونه می‌تواند در اختیار مردم و کارشناسان برای نظارت و بررسی قرار گیرد؟ سازمان دامپزشکی تاکنون چه فعالیت‌هایی در زمینه بهبود کیفیت شیر خام انجام داده و نتایج حاصل از این فعالیت‌ها چه بوده است؟ آیا تاکنون این سازمان به وظایف نظارتی خود در زمینه کیفیت شیر خام فله‌ای که در فروشگاه‌های کشور عرضه می‌شود، عمل کرده است؟ اگر جواب مثبت است، لطفا میزان متوسط بار میکروبی شیرهای فله‌ای عرضه‌شده را به مردم اعلام کنید. سوال من این است که با توجه به آشنایی شما با بیماری‌های مشترک انسان و دام آیا مصرف شیر خام فله را به فرزندان و خانواده خودتان هم تجویز می‌کنید؟ در هر حال همه کارشناسان و دست‌اندرکاران بر این امر اتفاق نظر دارند که مالت، سل، تب کیو، انواع و اقسام مسمومیت‌ها و آلودگی‌های ثانویه محصول استفاده از شیر فله‌ای است و برای شناسایی آن نیز ابزار دقیقی وجود ندارد. پس بسیار محتمل است که مصرف‌کنندگان به این بیماری‌ها که سال‌ها از ابتلا به آن خبری نبود دچار شوند.
محبی:قبلا با حرارت زیاد، 30 درصد ارزش غذایی شیر از بین می‌رفت که امروزه این میزان با صنعتی شدن تولید شیر کاهش یافته است. متاسفانه ابزارهای دامپزشکی برای تشخیص و کنترل بیماری بسیار ضعیف است و به دلیل کمبود نیرو و نقص در ابزارها احتمال اینکه تاکنون هم در تشخیص بیماری‌ها اشتباه کرده باشید بسیار قوی است.با وجود آنکه نمی‌توانیم تست بروسلوز را برای تمام دامداری‌ها انجام دهیم و بروز بیماری‌های مشترک از محل مصرف شیر خام بسیار محتمل است اما از سوی دیگر مردم می‌خواهند محصولی با طعم واقعی شیر مصرف کنند. همچنین به دلیل محدودیت تعداد کارخانه‌های فرآوری، گاها در حق دامدار اجحاف می‌شود. هرچند به لحاظ اقتصادی ممکن است این ایده قابل پذیرش باشد اما به دلیل نداشتن سیستم کنترلی برای بیماری‌ها، این طرح تهدیدی برای سلامت جامعه محسوب می‌شود.شیر فله‌ای احتمالا در بسته‌های نایلونی یا بطری‌های پلاستیکی عرضه خواهد شد. بنابراین این امکان وجود دارد که مصرف‌کننده این محصولات را با شیر پاستوریزه اشتباه گرفته و شرایط جوشاندن و نگهداری مخصوص شیر فله‌ای را رعایت نکند که نهایتا منجر به بروز بیماری می‌شود. در هر حال عرضه مستقیم شیر خام به بازار دو دلیل عمده دارد؛ اول کیفیت پایین شیرهای پاستوریزه و دوم انحصارطلبی کارخانه‌های فرآوری. البته در کنار همه اتفاقاتی که سال گذشته برای این بخش رخ داده است، جریمه‌های بی‌دلیل وزارت صنعت هم زیان قابل توجهی برای این بخش به همراه آورد که این مساله عاملی برای پیداکردن راه‌های جبرانی برای تولیدکنندگان شد. من بارها با مسئولان سازمان صحبت کرده و نسبت به این موضوع هشدار داده و گفته‌ام از لحاظ بهداشتی این کار منطقی نیست. توجیهی که در این زمینه صورت می‌گیرد این است که ممکن است مردم طعم این شیرهای پاستوریزه شرکتی را دوست نداشته باشند و حق آنهاست که شیر فله‌ای بخرند در حالی که باید گفت حالا که این فرهنگ در خانواده‌ها ایجاد شده که لازم نیست شیر را بجوشانند، اگر شیر خام را عرضه کردید و کسی آن را بدون این که بجوشاند خورد و دچار مشکل شد چه جوابی میتوان داد و چه کسی جوابگو است؟گفته می‌شود اجازه فروش شیر خام را به دامداری‌هایی می‌دهند که ظرف مدت مشخصی جواب سل منفی داشته باشد اما واقعا چه تضمینی هست که از دامداری‌های دیگر شیر را روانه آنجا نکنند و بعد نفروشند؟ این طرح نقص دارد و نمی‌دانم چرا چنین پافشاری برای اجرای آن صورت می‌گیرد اما امیدواریم که این کار انجام نشود و از آن صرف نظر کنند.
محبی:هرچند به لحاظ اقتصادی ممکن است فروش شی فله ای قابل پذیرش باشد اما به دلیل نداشتن سیستم کنترلی برای بیماری‌ها، این طرح تهدیدی برای سلامت جامعه محسوب می‌شود.
راه حل به نظر شما چیست؟
محبی: باید قیمت این محصول را آزاد گذاشت. اگرچه این اقدام پرداخت هزینه‌های بیشتر برای مصرف‌کننده را به همراه خواهد داشت اما با تداوم پایداری چرخه تولید و حفظ سلامت مردم، در آینده از ایجاد هزینه‌های گزاف درمان جلوگیری خواهد کرد.
اما عنوان می شود که مشکلات دامداران بر سر نخریدن شیر خام توسط کارخانجات، باعث عرضه شیر فله شد؟
محبی: در حال حاضر بودجه کنترل بیماری‌های مشترک انسان و دام به وزارت بهداشت تعلق می‌گیرد در حالی که وظیفه کنترل این بیماری برعهده سازمان دامپزشکی است. در واقع این بیماری‌ها تا زمانی بیماری مشترک محسوب می‌شود که در دام وجود دارد وقتی به انسان منتقل می‌شود دیگر بیماری مشترک نیست. اما بودجه مبارزه با این بیماری به وزارت بهداشت تخصیص می‌یابد. این وزارتخانه هم هرچند به درمان رایگان بیماری‌هایی مانند سل می‌پردازد اما در نهایت تحقیقات سلولی برای پی‌بردن به اینکه منشا بیماری، دامی بوده یا از محل دیگری سرایت کرده است، انجام نمی‌شود. ابتلا به سل و تب‌مالت (بروسلوز) مانند سرماخوردگی نیست که پس از درمان فرد عاری از بیماری باشد. به عبارت ساده‌تر فردی که درگیر این دو بیماری می‌شود تا آخر عمر فردی مبتلا محسوب شده و هرگاه سیستم ایمنی بدن او افت کند این بیماری مجددا بروز پیدا خواهد کرد. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که با تعویض مدیرکل اداره دامپزشکی یک استان، آمار تب‌مالت در آن استان تغییر می‌کند. حال در این شرایط که کشور درگیر مشکلات نظارتی است چگونه میتوان به عرضه شیر فله آن هم بدون بیماری امید داشت؟ با ورود شیر فله که قرار است در بسته‌بندی به بازار عرضه شود نخستین مشکل قابلیت تشخیص این شیر از سایر محصولات پاستوریزه است. باید توجه داشت که هنوز درصد قابل ملاحظه‌ای از افراد جامعه بی‌سواد هستند و قادر به تشخیص دو بسته شیر پاستوریزه از غیرپاستوریزه بر اساس نوشته‌های روی بسته نخواهند بود. حتی افراد باسواد هم به‌دلیل عادت چندین‌وچندساله‌شان به نجوشاندن شیر، ممکن است به اشتباه این محصول را هم بدون جوشاندن استفاده کنند. آن وقت است که باید منتظر بروز انواع بیماری‌ها باشیم.از سوی دیگر فرهنگی که سال‌ها برای آن زحمت کشیده شده و برای مردم نجوشاندن شیر را جا انداخته است اکنون با عرضه شیرخام تمام آن به هدر خواهد رفت و معادلات به‌هم‌ریخته خواهد شد. اکنون دوباره باید برای مصرف‌کنندگان از فرهنگ جوشاندن شیر صحبت شود و عادتی که در سال‌های گذشته با هزینه‌های فراوان ایجاد شده است با صرف هزینه‌های مجدد عوض شود.
چمنی: در صنعت شیر کشور گرانفروشی وجود ندارد ،بلکه این صنعت با وجود سیاست های موجود غلط با 4 درصد سود ادامه حیات می دهد.طور کلی نمی‌توان منکر وجود تقلب در بازار شد اما مسئله مهم هوشیاری مردم در این مورد است به طوری که اگر احساس کردند شیر مصرفی منطبق با انتظارات آنها نیست می‌توانند اقدام به طرح شکایت کنند تا اینکه دست متقلب را رو کرده و یا خود به اطمینان در مورد مواد مصرفی مورد استفاده برسند.من موافق اختصاص یارانه شیر به دامداران هستم از آنجایی که 70 درصد قیمت فراورده‌های شیر متاثر از قیمت شیر خام است با اختصاص یارانه شیر به تولید کننده تولید شیر و فراورده‌های آن افزایش یافته و قیمت نیز متعادل می‌شود. متاسفانه با هدفمنذی یارانه ها وقتی قیمت شیر و فرآورده های لبنی بالا رفت دولت به صنایع لبنی فشار آورد و ما آن را پایین آوردیم و این از حاشیه سود صنایع کم کرد ،با اینحال صنایع لبنی در حال فعالیت هستند. اگر چه حذف مستقیم یارانه از شیر احتمال کاهش سرانه مصرف را در پی دارد اما دولت باید با فرهنگ سازی در مصرف شیر فواید استفاده از این مایع حیاتی را بیشتر برای مردم یادآوری کند.
45232
نظر شما