دلایل اصرار روسیه برای اعمال سلطه بر قفقاز شمالی

الف -موقعیت جغرافیایی استراتژیک چچن که ضلع جنوبی آن بر خط‌ الراس رشته کوههای قفقاز شمالی تکیه زده و  جدائی آن، روسیه را از داشتن موقعیت مسلط در منطقهقفقاز محروم می نماید و  به لحاظ اشراف رشته‌کوههای مزبور بر دشتهای روسیه، می‌تواند آن را به منبع تهدیدی برایروسیه تبدیل نماید.

 ب -قلمرو جغرافیایی چچن و  شهر گروزنی از موقعیت کنترلی و  استراتژیکی از جهات دیگر برخوردار است که فقدان آن بر و ابستگی روسیه و  نیز محرومیت آن از دسترسی به منافعش در منطقه تاثیر به سزائی دارد. برای نمونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1 -رودخانه ترک که بخشهایی از داغستان را آبیاری نموده و  در این جمهوری به دریای خزر می‌ریزد از منطقه چچن سرچشمه می‌گیرد.

2 -خط آهن سبلان به ماخاچ قلعه از مرکز گروزنی می‌گذرد.

3 – گروزنی در مسیر خط آهن رستف به باکو و  آستاراخان – کراسنودار و  ساحل دریای سیاه قرار دارد.

 4-گروزنی پس از پیدایش نفت و  احداث خطوط لوله شرق خزر اهمیت و یژه ای پیدا کرد و  این شهر که در سال ۱۸۱۸م تاسیس شد به همین خاطر به سرعت رشد کرد و  هم اکنون از موقعیت محوری برخوردار است و  اگر چه خطوط لوله انتقال نفت باکو و  شرق خزر به بندر روسی نووروسیسک در ساحل دریای سیاه از گروزنی عبور می‌کند، چنین شرایطی بر نقش موقعیت چچن و  گروزنی در اتصال خطوط لوله نفت خزر به اروپا و  جهان خارج از دید روسها پنهان نمی‌باشد و  به لحاظ ژئوپلتیکی محور گروزنی – نووروسیسک می‌بایست در رقابتهای منطقه‌ای و  جهانی و  در جنگ خطوط نفت منطقه به ایفای نقش بپردازد و  میدان را از رقبای دیگر نظیر باکو – جیهان برباید.

 5-روسها با از دست دادن چچن بخشی از خاک خود را از دست می‌دهند و مزید برآن از دست رفتن چچن خطر پدیدار شدن بازی دومنیو را در پی دارد زیرا اگر این اولین جمهوری سرسخت و  ناسازگار با روسیه موفق به استقلال گردد بلافاصله نوبت به جمهوری‌های قرینه آن در منطقه قفقاز و  سایر مناطق می‌رسد یعنی به دنبال آن هیچ تضمینی و جود ندارد که سایر جمهوری‌های خودمختار روسیه در قفقاز و  ماورای آن دست به اقدام مشابهی برای جدائی از روسیه نزنند. در این میان می‌توان از جمهوری‌های داغستان، تاتارستان، اینگوش، اوستیای شمالی، آدیکه، قره‌چای، چرکس، کاباردین و  بالکار، کلموک و  غیره نامبرد.

6 -اتحاد فرضی و  احتمالی چچن و  داغستان می‌تواند علاوه بر محروم کردن روسیه از دسترسی به برخی فرصتهای استراتژیکی، به محرومیت روسیه از بخش قابل توجهی از دریای خزر منجر گردیده و  بر منافع روسیه تاثیر منفی بگذارد. 

7 -قفقازشمالی اهرم کنترل قفقاز جنوبی برای روسیه است.

8-قفقاز شمالی دیوار امنیتی روسیه دربرابر سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) است.بنابراین با ملاحظه دلایل فوق‌الذکر روسها با تمام قوا سعی بر سرکوب جنبش استقلال طلب مسلمانان چچن و  حفظ اتصال آن در مجموعه جغرافیای سیاسی روسیه دارند. متقابلا چچنی‌ها نیز با تمام قوا سعی بر به‌ثمر‌رساندن مبارزات مستمر تاریخی و  در آغوش کشیدن آرمان سیاسی دیرینه خود یعنی استقلال ازمجموعه اسلاوی – ارتودوکسی شمال خود که هیچ گونه تجانسی با آن احساس نمی‌کنند را دارند . از این رو جدالی سخت بین آنها جریان دارد.

مندرج در سایت مرکز مطالعات بین المللی صلح