مجید جویا: پایان انحصار برخی از معروف‌ترین داروها شاید در آینده نزدیک به معنی داروهای ژنریک ارزان قیمت‌تر باشد، ولی شاید در آینده کمی دورتر، منجر به تولید کمتر داروهای جدید شود.
به گزارش پاپ‌ساینس، امسال، آغاز دوره‌ای است که اصطلاحا آن را «سرپایینی حق امتیاز» نامیده‌اند و شرکت‌های داروسازی در طول آن، حق امتیاز انحصاری را برای بسیاری از پرفروش‌ترین و معروف‌ترین داروهای خود از دست خواهند داد. پیش بینی می‌شود که این شرکت‌ها تا سال 2016 / 1395 که داروهای ژنریک ارزان قیمت مشابه داروهای آنها به بازار بیایند، در مجموع 140 میلیارد دلار از درآمد خود را از دست بدهند.
دان کارپنتر، رئیس بنیاد جامعه و داروی دانشگاه هاروارد می‌گوید: «خبر خوب این است که دست‌کم در ده سال آینده، هزینه‌های دارویی احتمالا برای خیلی از مصرف کنندگان کاهش خواهد یافت یا تعدیل خواهد شد». ولی شاید این صرفه جویی کوتاه مدت، در دراز مدت منجر به خالی شدن قفسه داروهای جدید شود.
در نوامبر 2011 / آبان 1390، پی‌فایزر حق امتیاز انحصاری داروی کلسترول خود را که لیپیتور نام دارد، از دست خواهد داد. این دارو در سال 2008 / 1387 نزدیک به 12.5 میلیارد دلار فروش داشت و یکی از پرسودترین داروهای تاریخ لقب گرفت؛ اما اکنون هیچ داروی جدیدی با قدرت سودآوری مشابه وجود ندارد که جای آن را بگیرد.
تعداد میانگین داروهای تایید شده سالانه توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده، اف.دی.ای از 35 عنوان در بازه زمانی بین 1996 تا 2001 به 22 دارو در بازه زمانی 2002 تا 2007 کاهش یافته است. بخشی از این کاهش را می‌توان به سخت‌تر شدن قوانین ایمنی نسبت داد که احتمالا در پاسخ به مشکلات پیش آمده برای وایاکس بود. این دارو، یک داروی تجویزی کاهش درد بود که تاییدیه اف.دی.ای را داشت؛ اما نتایج تحقیقاتی که در سال 2004 / 1383 منتشر شد، نشان داد 139هزار نفر از مصرف‌کنندگان این دارو از حملات قلبی رنج می‌برند. نتیجه این شد که شرکت سازنده، این دارو را داوطلبانه از قفسه داروخانه‌ها خارج کرد.
با این حال، بدون 12 میلیارد دلاری که از فروش لیپیتور و دیگر داروهای مشهور عاید شرکت‌ها می‌شود، سطح حمایت‌های مالی این شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری روی تحقیق برای تولید داروهای جدید به شدت سقوط خواهد کرد. این امر به همه زیان خواهد رساند. پژوهش‌های انجام شده توسط ریچارد لیختنبرگ، استاد اقتصاد دانشگاه کلمبیا، نشان داده که تعداد داروهای جدید در دسترس با میزان امید به زندگی ارتباط مستقیم دارد.
استوارت گراهام، استاد مدیریت استراتژیک در دانشگاه صنعتی جرجیا (جرجیاتک) می‌گوید: «انتخاب‌ها در تولید دارو عواقب درازمدتی خواهند داشت. تصمیماتی که امروز در مورد سرمایه‌گذاری در زمینه دارو می‌گیریم، بر روی انواع داروهای جدیدی که یک دهه بعد خواهیم داشت، تاثیر می‌گذارند».
شرکت Eli Lilly از تولید کنندگان دارو، با در نظر گرفتن این تغییرات در نظر دارد تا هزینه‌های خود را به میزان یک میلیارد دلار کاهش دهد و 5500 فرصت شغلی را نیز حذف کند. دیگر شرکت‌ها نیز در نظر دارند تا به اندک داروهای سودده باقی‌مانده خود سروسامان ببخشند؛ پی‌فایزر به تازگی خرید Wyeth را نهایی کرده، و روشه نیز همین کار را با جنن‌تک انجام داده است.
با این وجود، در نهایت پایان دوران داروهای بسیار پر فروش، شاید به معنی تغییرات بنیادین در نحوه عملکرد شرکت‌های بزرگ داروسازی باشد. این شرکت‌ها تاکنون روی ساخت داروهای نسبتا ساده و سودمند مانند استاتین‌ها و داروهای ضد افسردگی تمرکز کرده بودند. برای سودده باقی ماندن، شرکت‌ها شاید مجبور شوند تا روی داروهای پیچیده‌تر برای درمان چاقی، سرطان و مشکلات دستگاه ایمنی و عصبی تمرکز کنند. برای مثال، پی‌فایزر به تازگی ساخت دارویی را برای درمان استئوآرتروز اعلام کرده است. ولی برای میلیون‌ها انسانی که هم‌اکنون از بیماری‌های صعب‌العلاج رنج می‌برند، سرعت انجام این تغییرات کافی نیست.
داروهای جدید سال 2010
کارشناسان، پیش‌بینی می‌کنند چهار داروی جدید در سال جدید به داروخانه‌ها راه خواهند یافت. این چهار دارو عبارتند از:
قرص قلب یک تکه: POLYPILL
آزمایشگاه‌های فرر، قرصی را به بازار عرضه خواهد کرد که سه داروی متفاوت برای جلوگیری از حملات قلبی را با هم ترکیب کرده و قیمتی کمتر از مجموع آن سه قرص خواهد داشت. این قرص با ترکیب آسپیرین و داروهایی برای کاهش فشار خون و کلسترول، می‌تواند کمک کند که بیماران کمتری از خوردن داروهای خود امتناع کنند
رقیق کننده خون ایمن‌تر: PARADAXA
محصول جدید بورینگر اینگلهایم که پاراداکسا نام دارد، خطر لخته خون را به همان اندازه داروی کومادین (وارفارین) که بیش از نیم قرن قدمت دارد، کاهش می‌دهد؛ ولی بر عکس وارفارین، با استفاده از آن نیازی به مراقبت دائم برای خطر خون‌ریزی داخلی وجود ندارد و در ضمن عوارض کمتری نیز برای کبد دارد.
کاهش وزن سریع‌تر: QNEXA
یک داروی ضد چاقی که به طور گسترده‌ای تجویز می‌شود و فنترمین نام دارد، در ترکیب با داروی دیگری که در اصل برای صرع به کار می‌رود، توسط شرکت کالیفرنیایی ویواس در دارویی که کیونکسا نام گرفته ترکیب شده است، حاصل این ترکیب، کپسولی است که در مقایسه با فنترمین، به کاهش وزن دوبرابر منجر می‌شود: 15 درصد از وزن بدن بیمار در عرض 52 هفته.
داروی دیابت تنها یک بار در هفته: EXENATIDE
الی‌لیلی/ آمیلین با مشارکت آلکرماس، داروی تزریقی اگزناتید را در گوی‌های میکروسکوپی مجتمع کردند تا به آرامی در خون آزاد شود. این اولین دارو با فاصله تزریق یک هفته‌ای برای دیابت نوع 2 است.
نظر شما