نقد از ارکان هنر است. بدون نقد، هیچ هنری ارتقاء نمی یابد. منتقد می کوشد با تمرکز روی یک اثر هنری، زوایای گوناگون آن را به هنرمند و مخاطب نشان دهد. در این یادداشت، قصد نداریم درباره شرایط نقد و منتقد سخن بگوییم. نکته این یادداشت چنین است که اساساً نقد کتابهای سینمایی نداریم. جز چند صفحه کوتاه معرفی تازه های کتاب (و آن هم بدون استثناء در آخرین صفحات نشریات سنمایی) خبری از نقد کتابهای سینمایی نیست. در مقایسه با تعداد قابل توجه جلسات نقد شعر و داستان، کتاب های سینمایی از فواید نقد شدن بی بهره اند.
نهادهای فرهنگی مرتبط با سینما، ناشران کتابهای سینمایی، انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی و . . . هیچ کدام جلسه نقد برگزار نمی کنند. بله می دانیم که چنین جلساتی در مقایسه با جلسه نمایش فیلم با حضور کارگردان و به ویژه بازیگران مشهور، مخاطب کمتری دارد. اما این مقایسه اساساً منطقی نیست و مانند مقایسه تعداد تماشاگران سینما با تعداد خوانندگان یک کتاب سینمایی است.
شرکت کنندگان در جلسات نقد کتاب، بسیار اندک اند. اما این جا کیفیت آنان مهم است. چنین کسانی ترکیبی از دانشجویان سینما، منتقدان، نویسندگان، مترجمان، پژوهشگران و معدود سینماگران اهل مطالعه خواهند بود. کسانی که مخاطبان آن کتاب هستند. این جلسات که حتی می تواند با شرکت چند نفره و دور یک میز تشکیل شود؛ می تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت کتابهای سینمایی بعدی داشته باشد.
روشن است که اگر این جلسات با تنوع و ابتکار همراه باشد؛ شاهد افزایش مخاطب خواهیم بود و با اطلاع رسانی صحیح؛ جنبه های تبلیغاتی برای کتاب و نویسنده را به همراه خواهد داشت. نگارنده تجربه برگزاری چنین جلسانی را با حضور یکی دو بازیگر مشهور بازی کننده در فیلمی که بر اساسش کتابی تولید شده بود، دارد. پخش قطعاتی از آن فیلم، توزیع کارت پستال جلد کتاب با امضای کارگردان و نویسنده کتاب و . . . ، خود به جذابیت جلسه (و طبیعی است فروش بیشتر کتاب) انجامیده است. بدیهی است سطح مطالب ارائه شده در جلسه نقد متناسب با مخاطب خاص یا عام باید تنظیم شود.
نظر شما