۰ نفر
۲۸ فروردین ۱۳۸۸ - ۱۱:۱۸

با انتشار اطلاعات آب‌وهوایی ده سال گذشته زمین، بحث‌های داغی بر سر توقف یا ادامه روند گرمایش جهانی زمین در گرفته است.

آزاده پارساپور: وبلاگ نشریه علمی ‏نیوساینتیست، با انتشار گزارشی به بحث توقف گرمایش زمین پرداخته است. بهانه این گزارش، نمودارها و اطلاعاتی است که ناسا ارائه کرده و بر اساس آن، دمای سطح زمین در ده سال گذشته تغییر چندانی نداشته و تقریبا ثابت بوده است.

مایکل لو پاژ، سردبیر زیست‏شناسی سایت و نویسنده این مطلب، با لحنی تند وبلاگ‏هایی را که به سردشدن زمین اشاره کرده‏اند، مورد انتقاد قرار داده است. او می‏گوید: «هرکس که اندکی در این زمینه مطالعه و آگاهی داشته باشد، می‏داند که در یک بازه طولانی گرمایش هم می‏توان دوره‏ای کوتاه از افت دما را دید و این بسیار ساده‏انگارانه است اگر فکر کنیم مشکل گرمایش زمین حل شده و دمای زمین رو به سردشدن می‏رود».

او برای اثبات گفته‏هایش به دو نمودار مختلف بین سال‏های 1977-1985 و 1981-1989 اشاره می‏کند که در آن دوره زمانی نیز تغییرات چشمگیری در دمای سطح زمین دیده نمی‏شد، اما مسلما به آن معنا نبود که فرایند گرمایش زمین متوقف شده و دیگر نیازی به متوقف کردن انتشار گازهای گلخانه ای نیست!

در تایید این نظر، دو دانشمند علوم جوی نیز گزارشی رسمی ‏تهیه کرده و در سایت پژوهشی ژئوفیزیک منتشر کرده‏اند. دیوید ایسترلینگ از مرکز ملی داده‏های جوی و مایکل ونر از آزمایشگاه ملی لورنس برکلی، با مروری بر سوابق دماهای ثبت شده و هم‌چنین مدل‏های جوی قرن بیستم و بیست‌ویکم، به صراحت گفته‌اند: «در طول قرن بیست‌ویکم شاهد یک یا دو دهه خواهیم بود که نمودارهای جوی هیچ‌گونه افزایش دمایی را نشان نمی‏دهند، حتی ممکن است کاهش خفیف دما نیز روی دهد. اما تمام این‏ها در بستر یک دوره بلند مدت گرمایش زمین صورت می‏گیرد.»

البته با وجود چنین مقاله‏ای و نشانه‏های محسوس گرمایش زمین، مانند آب شدن یخ‏های قطب جنوب، پس‏رفت یخچال‏های طبیعی و کاهش قطر یخ‏های قطب شمال در تابستان، باز هم برخی معتقدند که این آمار به معنای این است که دیگر مشکلی به نام گرم شدن زمین وجود ندارد و باید نگرانی‏ها را کنار گذاشت.

این گزارش به بحث‏های مختلفی دامن زده است. آن دسته از دانشمندان و محققانی که عقیده داشتند گرم شدن زمین ناشی از تغییر و تحولات انرژی خورشیدی است و انسان با تولید گازهای گلخانه‌ای، تاثیرات بسیار کمی ‏بر روی این پدیده دارد؛ دوباره جان گرفته‌اند و مخالفانشان را به چالش طلبیده‌اند. آنها می‏گویند که تحقیقات گسترده‏تر و دقیق‏تری باید در این زمینه صورت گیرد و سهم انرژی خورشیدی و گازهای گلخانه‏ای در این روند گرمایشی توسط محاسبات ریاضی تعیین گردد. این دسته به آخرین دوران یخبندان اشاره می‏کنند که چیزی حدود 20 هزار سال پیش رخ داد. در این دوره، سراسر اروپا را لایه‏ای یخ فرا گرفت و پس از آن، دوران گرمای شدیدی برقرار شد، به‌طوری‌که درختان نخل و حیوانات خاص مناطق گرمسیری را به نقاطی برد که اکنون جزو مناطق سردسیر محسوب می‏شوند. بزرگ‏ترین مسئله این‏جاست که در آن زمان اثری از انسان و گازهای گلخانه‌ای نبود و با این حال، زمین دچار تغییرات شدید آب‌وهوایی شد.

البته کسانی که با تمام قوا اصرار بر اثر مخرب انسان بر تغییرات آب‌وهوایی دارند، طرف مقابل را متهم به بی‌توجهی می‏کنند و آنان را آدم‏هایی می‏دانند که به سنت‏ها و عقاید کهنه خود چسبیده و حاضر نیستند تا روش زندگی خود را به خاطر حفظ طبیعت و زمین عوض کنند. عدم تمایل به تغییر یا منافع اقتصادی و سیاسی می‏تواند جزو عواملی باشد که به طرز فکر آنان قوت می‏بخشد. اما به نظر می‏رسد که نسل جدیدتر و جوان‌تر که خواستار تغییر و تحول به سمت بهبود اوضاع آب‌وهوایی است، بیشتر به فکر محدود کردن تولید گازهای گلخانه‌ای و بخصوص دی‏اکسیدکربن هستند.

در این میان، گروهی هم بدون طرفداری از این دو جناح به تناقضاتی اشاره می‏کنند که در آمار ارقام و نمودارهای جوی وجود دارد. استدلال آنها این است که اگر در یک بازه زمانی، افزایش دمایی نداشتیم و حتی با توجه به گزارش‏های ماهواره‏های تحقیقاتی، طی دوماه گذشته در قطب جنوب کاهش اندک دما هم مشاهده می‏شود، پس چطور هم‌چنان کوه‏های یخ در حال ذوب شدن است؟ فرایند ذوب شدن یخ‏ها و عقب‌نشینی یخچال‏های طبیعی هم باید دچار وقفه‌ا شده باشد و این دو واقعیت، در تضاد باهم قرار می‏گیرند.

دوران میان یخبندان
اما یکی از بحث‏های جالبی که در ادامه این نوشته آمده، دوران ما را دورانی میان‏یخبندانی توصیف می‏کند. دکتر جان وود می‏گوید که نمودارهای جوی کوتاه‌مدتی هم‌چون این نمودار ده ساله نمی‏تواند راهنمای خوبی برای چنین نتیجه‏گیری‏های بزرگی باشد. برای بررسی تغییرات جوی زمین باید بازه‏های زمانی طولانی‏تری را در نظر گرفت؛ بازه‏های چند صد ساله، چند هزار ساله یا حتی چند میلیون ساله!

به عقیده او، ما در دورانی بین دو یخبندان بزرگ زندگی می‏کنیم و با این‏که انتشار گازهای گلخانه‌ای هم‌چون دی‏اکسیدکربن در تغییرات دما موثر است، اما این تغییرات روند طبیعی آب‌وهوایی زمین را مختل نمی‏کند و با وجود افزایش دمای جزئی، نهایتا به سمت دوره دیگری از یخبندان در حرکتیم. او اضافه می‏کند که البته بحث تخریب طبیعت به دست انسان انکارناپذیر است و افزایش جمعیت و نیاز بالا به انرژی و مواد غذایی، مشکلات بسیاری را در استفاده از منابع طبیعی ایجاد خواهد کرد. استفاده از انرژی‏های جایگزین و تجدیدپذیر و کنترل جمعیت می‏تواند در بهبود این وضعیت کمک کند اما درهر صورت یخبندان در راه است، حتی اگر سال‏های سال به طول بیانجامد.

علمی بحث کنید!
اما تعدای هم بدون حمایت از گرم شدن یا سردشدن دمای زمین، به این نکته اشاره کرده‌اند که یادداشت موجود در وبلاگ، ارزش علمی ‏ندارد و بر پایه واقعیت‏های علمی‏نوشته نشده بلکه نظری شخصی است. البته این نوشته با عنوان یادداشت و در بخش وبلاگ نشریه نیوساینتیست منتشر شده و نمی‏تواند ادعای مقاله ای علمی‏ و همه جانبه را نیز داشته باشد.

کد خبر 6625

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 2 =