فاطمه علی اصغر: کتابخانه پارک شهر به بهانه مقاوم سازی در آستانه ویرانی قرار می گیرد. پیمانکار این پروژه می گوید برای این اقدامات از اداره میراث فرهنگی مجوز دارد. مدیر اداره میراث فرهنگی تهران اما در گفت و گو با خبرآنلاین، این ادعا را کذب محض می داند و تاکید می کند: «ما به هیچ بنای واجد ارزش میراث فرهنگی اجازه تخریب نمی دهیم.»
کتابخانه پارک شهر که در منطقه 12 قرار گرفته یکی از نوستالژی‌های تهرانی هاست که در سال 1339 ساخته شده. گفته می شود که این اثر منسوب به هوشنگ سیحون، معمار به نام ایران است.
روزی نیست که تهران در مواجه با ویرانی آثار تاریخی و نوستالژی خود نباشد. اگر دیروز پای موزه ی دفینه در سر میرداماد به میان بود یا تخریب خانه ثابت پاسال در جردن، یا خانه ملکه توران امروز منطقه 12، شاهد تخریب به بهانه مقاوم سازی در کتابخانه پارک شهر است. این کتابخانه سال های طولانی است که پاتوق کتاب خوان های منطقه 12 است، از معدود فضاهایی که این منطقه برای کتاب و کتاب خواندن دارد. حالا می گویند پوسته بیرونی حفظ می شود. آیا حفظ پوسته بیرونی و اقدام به توسعه حاصلی جز ویرانی یک اثر در پی ندارد؟ آیا امروز موزه دفینه جز یک تکه سازه بی هویت پیش ساخته بدون فضای داخلی همخوان چیزی بیش است؟
رجبعلی خسروآبادی، رییس اداره میراث فرهنگی تهران اما می گوید که «محال است ما مجوز تخریب به آثار واجد ارزش تاریخی و هویتی و معماری بدهیم. این ها از ما در خواستی داشتند و در ازای آن ما هم نامه ای فرستادیم که طبق آن نامه باید ویژگی های معماری این بنا حفظ شود.»
هر چند در این نامه ابهامات بسیار وجود دارد. از یک سو گفته شده که باید ارزش های معماری حفظ شود و از طرف دیگر مشخص نکرده که راهکار حفظ این ارزش ها چیست. از سوی دیگر بحث پر چالش ثبت آثار تاریخی هم به میان می آید. کتابخانه پارک شهر واقع در بافت تاریخی و خیابان بهشت جلوی چشم مسئولان شهرداری و شورای شهر در یکی از پر ترددترین مناطق تهران هنوز ثبت ملی نشده است. چرا؟
خسروآبادی پاسخ درستی به این سوال نمی دهد: «این بنا اگر هم ثبت ملی نباشد واجد ارزش است و اگر قرار بر مقاوم سازی باشد مشکلی نیست مگر اینکه المان های تاریخی آن به خطر بیافتد.
بار دیگر رجوع به نامه میراث فرهنگی می کنیم. «نامه» هایی که همواره مسئولان اداره ی میراث فرهنگی تهران از آن ها خبر می دهد اما به نظر می رسد هیچ کارآیی در حفظ ارزش های بناهای میراث فرهنگی پایتخت ندارد. پیشتر هم در مورد چند بنای تاریخی رو به ویرانی صحبت از این دست نامه ها بود.
اینکه چرا این نامه بی اثر هستند. شاید باید به این سوالات پاسخ داد این نامه ها چگونه تهیه و تنظیم می شود؟ آیا این نامه ها دستاورد مطالعه و بررسی شورای فنی میراث فرهنگی است؟ آیا ناظر اداره میراث فرهنگی تهران در این پروژه مشخص است و برای نظارت به عملکرد پیمانکار فرستاده شده است؟
محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بار دیگر باید پاسخگو باشد که مسئولان میراث فرهنگی تهران چگونه در این موارد اقدام می کنند؟
سوالی که پیشتر هم درباره بنای ثابت پاسال از او پرسیده شده بود:چطور ممکن است میراث فرهنگی تهران طی دو سال نتوانسته است، بنای ثابت پاسال را ثبت ملی کند؟
هر چند طالبیان در پاسخ به این سوال می گوید که در حال حاضر مسئولان میراث فرهنگی کشوری به این مسئله ورود کرده اند و اقدامات ثبت این بنا را انجام می دهند.
اما او این پرسش را بی پاسخ گذاشت که وقتی مسئولان میراث فرهنگی تهران به وظایف خود عمل نمی کنند چرا باید همچنان به فعالیت خود ادامه دهند.
تخریب آثار تاریخی در تهران متداول شده است
فریدون برومندی، کارشناس ارشد معماری شیوه مقاوم سازی و نوسازی کتابخانه پارک شهر را زیر سوال می برد: « اگر بنایی واجد ارزش های تاریخی بخواهد مقاوم سازی شود باید آسیب شناسی و ارزش های بنا در روند کار لحاظ شود. مشاور معمار باید در این پروژه ها باشد. مقاوم سازی بدون در نظر گرفتن ویژگی های معماری و هویتی یک اثر به شدت به بنا آسیب می رساند.»
به گفته او، این روند یعنی مقاوم سازی بدون در نظر گرفتن معماری و ویژگی های یک اثر واجد ارزش در تهران متدوال شده است. مثلا مقاوم سازی دانشکده حقوق تهران یکی از این نمونه هاست که بدون در نظر گرفتن ارزش های این اثر بازسازی شده است. اصلا پیمانکار نمی دانسته که این بنا را مهندس فروغی طراحی کرده چه برسد به سایر مسایل دیگر. حالا همین بلا دارد سر کتابخانه پارک شهر که اثری ارزشمند از استاد سیحون است، می افتد.
حال باید از مسئولان پرسد که آیا انجام اقدامات مقاوم سازی در این اثر بررسی و مطالعه دقیق انجام شده است؟ ضایعات ساختمانی دپو شده حاکی از این است که از بتن در این بنا به خوبی بهره گرفته شده و برای دخالت در این بنای ارزشمند باید نقشه های مصوب و بررسی شده در شورای فنی ارائه شود. آیا تا کنون این نقشه ها مصوب شده است؟ سوال بعدی اینکه چرا سقف ها در این حجم گسترده تخریب شده؟
حالا زمان آن رسیده که یکی دیگر از نوستالژی های تهران را از دست دهیم. در ماهنامه ادبی، فرهنگی و هنری «تجربه» شماره 12 که در سال 1391 منتشر شده ، هوشنگ سیحون در مصاحبه با علی فراستی اعلام داشته که : «تمام ساختمان‌ها و استخر پارک سنگلج را که الان به نام پارک شهر شناخته مي‌شود من طراحي کردم. اين پارک در جنوب ساختمان روزنامه اطلاعات بود. يکي از بناهايش هم به محل جلسات انجمن شهر تهران تخصيص داده شده بود. پس از استعفا از رياست دانشکده هنرهاي زيبا به عضويت انجمن شهر تهران انتخاب شدم»
چشم پارک شهر به بهانه مقاوم سازی هویتش را از دست می دهد. کمتر کسی است که نداند، این پارک، یکی از پارک‌های قدیمی پایتخت است. پارکی در قلب تهران در منطقه ۱۲ در محدوده خیابان‌های خیام و شهید فیاض‌بخش. پارکی که ساختش به سال ۱۳۳۹ باز می‌گردد با مساحت تقریباً ۲۵ هکتار که ۸ در ورودی دارد. از جمله شریال های تنفسی این شهر خفه از دود. حالا باید از منظر محیط زیستی هم پرسید که جایز است کتابخانه در این پارک توسعه پیدا کند؟
۴۷۴۷
نظر شما