فاضلی چه مشاوره‌ای به اردکانیان خواهد داد؟

اردکانیان در صفحه‌ی 5 طرح پیشنهادی خود برای وزارت نیرو گفته بود که لازم است یک «بازنگری انتقادی» به سیاست‌های آب و انرژی گذشته داشت. او همچنین «تعامل با نیروهای سیاسی و اجتماعی به منظور کاستن عواملی که سبب انحراف در تصمیم‌های کارشناسی می‌شود» را جزو هدف‌های خویش اعلام کرده بود. اردکانیان همچنین «افزایش مشارکت ذینفعان در فرایندهای تصمیم‌گیری» را از هدف‌های خود اعلام کرده بود. به جز این سخنوری‌های امیدبخش که مضمون آن، حرفِ دل منتقدان سیاست‌های مدیریت آب بوده (و البته به طور معمول پیش از هر انتخابات و انتصاب، شبیه آن شنییده می‌شود) اردکانیان، دکتر محمد فاضلی (یک منتقد فعال سدسازی و انتقال آب) را در مقام یکی از مشاوران خود منصوب کرده است.

فاضلی در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، سبب‌ساز مطرح شدن فکرهایی در مجموعه‌ی دولت بود که پیش‌تر سابقه نداشت؛ او در زمینه‌ی آب، یک منتقد کنشگر بود که از جمله کارهایش پشتیبانی اساسی در ساختِ یکی از انتقادی‌ترین و پرمخاطب‌ترین فیلم‌های مستند ایران به نام «مادرکُشی» بوده است. این فیلم که صدها بار در دانشگاه‌ها و همایش‌های دیگر به نمایش درآمده، فاجعه‌ی سدسازی و انتقال آب را به شکلی دقیق و حقیقتاً مستند به تصویر کشیده است. فاضلی در تارنمای مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری شاید برای نخستین بار در یک مجموعه‌ی وابسته به دولت، اظهار کرده که: «طرح‌های انتقال آب در حوضه‌هایی که دچار سوءمدیریت و حکمرانی بد هستند نه تنها مشکلات حوضه را حل نخواهد کرد بلکه حوضه‌ی مقصد را تشنه‌تر خواهد کرد».

اما (و این امای بزرگی است) که در نخستین هفته‌ها و ماه‌های دولت دوم روحانی، صحبت از «ابَرپروژه‌»‌های انتقال آب و سدسازی در غرب کشور، انتقال آب از «آب ونک» (یکی از سرچشمه‌های کارون) به رفسنجان، انتقال آب از زرین‌گلِ استان گلستان به شاهرود، و مانند این‌ها است. این طرح‌ها، نه‌تنها برخلاف اصولی است که طرفداران محیط زیست به آن پایبند هستند، و به‌ویژه برخلاف خواست مردم حوزه‌های مبدأ و حوزه‌های مقصد طبیعی رودخانه‌ها است، بلکه مغایر هستند با اصولی که سازمان‌های حرفه‌ای سدسازی مانند «کمیسیون سدهای بزرگ» در زمینه‌ی لزوم رعایت استانداردهای محیط زیستی (مانند «حفظ شرایط محیط زیستی در حوضه‌ی آبریز») اعلام کرده‌اند. این طرح‌ها همچنین با نظر سازمان محیط زیست (در دوره‌ی پیش از ریاست کلانتری)، و با حکم‌های مسوولان قضایی، و البته با مصالح امنیتی و ملی کشور مغایرت دارند.

اینک، آزمون فاضلی و اردکانیان (و روحانی که قرار بود «گام‌های بزرگ برای حفاظت از محیط زیست» بردارد) در پهنه‌ی واقعیتِ جاری کشور... .