همزمان با بالا گرفتن انتقادات از اجرای طرح پزشک خانواده، سازمان نظام پزشکی خواستار توقف طرح پزشک خانواده تا رفع ایرادات شده است.
محمد حسین نجاتی: طرح پزشک خانواده در آخرین سال از فعالیت دولت دهم، هنوز قدم های لرزانی به سوی اجرای کامل در سراسر کشور بر می دارد و کار به جایی رسیده است که اعضای سازمان نظام پزشکی کشور به همراه کارشناسان سلامت با صدور قطعنامه ای " پیشنهاد توقف طرح پزشک خانواده تا برطرف شدن اشکالات و ایجاد زمینه اجرایی" را ارائه کرده اند.
هم اکنون برنامه پزشک خانواده، بودجه ندارد، نیروی انسانی و داوطلب برای اجرای این طرح ندارد، وضعیت گروههای مامایی، آزمایشگاهی، داروخانه‌ها، بخشهای پاراکلینیکی و دندانپزشکی در این طرح مشخص نیست، تمایلی در پزشکان برای اعزام به مناطق محروم وجود ندارد، سازمان های بیمه گر هماهنگی ای برای پرداخت مطالبات پزشکان در این طرح ندارند و دولت هم هنوزاعتبارات کافی برای اجرای این طرح را به وزارت بهداشت پرداخت نکرده است.
در این میان وزارت بهداشت با دست خالی اعتبارات و دست پر منتقدان از نحوه اجرای این طرح مانده است و هنوز بر اجرای این طرح پافشاری دارد.
از طرف دیگر کمتر از شش ماه تا پایان فعالیت دولت دهم مانده است و مشخص نیست سیاست دولت های بعدی برای اجرای طرح پزشک خانواده به چه شکلی است.
مجموعه این عوامل اجرای این طرح را بیش از پیش به شکست نزدیک می کند، اما چرا این طرح که به گفته مسئولان وزارت بهداشت انقلابی در خدمات درمانی و کاهش هزینه های درمانی ایجاد می کند، به این مرحله رسیده است؟
طرح "پزشک خانواده" چگونه آغاز شد؟
موضوع پزشک خانواده، در قانون بیمه خدمات درمانی همگانی در سال 1373 و حدود 14 سال پیش به تصویب رسید و در ماده 12 آن مشخص شد که باید خدمات بیمه درمانی و بهداشتی چگونه به روستاییان ارائه شود. همچنین میزان سرانه ای که دولت باید از طریق بیمه خدمات درمانی تامین کند، معلوم و گفته شد که در آغاز کار باید معادل حدود 40 درصد سرانه شهرنشیان باشد.در زمان تصویب این قانون، مشخص شد که مبالغ مورد نیاز، باید از کدام منابع تامین و اجرای طرح چگونه آغاز شود. ولی تا پایان سال 1383 که بودجه سال 1384 در حال تصویب در مجلس بود، این بیمه برقرار نشد و نبود بودجه و اعتبار مشخص برای بیمه روستاییان اصلی ترین مانع آن بود، در نهایت، در زمستان 1383 مجلس شورای اسلامی با تغییر ردیف های اعتباری، حدود 300 میلیارد تومان به اجرای بیمه روستاییان طبق ماده 12 قانون برنامه خدمات درمانی همگانی و اجرای طرح پزشک خانواده اختصاص داد که از اجزای بسیار مهم و کلیدی برنامه بیمه روستاییان بود و از ابتدای سال 1384 به تدریج با تامین اعتبار، جذب پزشکان خانواده از طریق دانشگاه های علوم پزشکی زیرنظر وزارت بهداشت شروع شد، پس از آن اجرای این طرح به صورت آزمایشی در چند استان آغاز شد اما کار عدم تمایل پزشکان برای اعزام به مناطق محروم و بی توجهی سازمان های بیمه گر برای تحقق حقوق و مزایای پزشکان حاضر در این طرح اجرای آزمایشی این طرح را با کاهش شدید نیروی انسانی مواجه کرد.
در جدول زیر 10 ایراد پزشکان و کارشناسان حوزه سلامت از نسخه 02 طرح پزشک خانواده را بخوانید
| شماره | جزئیات ایراد |
| 1 | ابهام در تامین منافع مالی طرح |
| 2 | سیستم پرداخت غیرعادلانه |
| 3 | عدم تناسب در تعداد افراد تحت پوشش (سرانه) |
| 4 | سیاست گذاری‌های عجولانه و شتابزده |
| 5 | ضعف فرهنگی و عدم فرهنگ سازی مناسب |
| 6 | ضعف مدیریت برای اجرای یک طرح ملی |
| 7 | اشکالات در نحوه انتخاب پزشک خانواده ، پوشش بیمه ای و نگرانیها در نحوه پرداخت. |
| 8 | حذف حرفه مامائی در نسخه 02 در نظر گرفتن حق الزحمه ماما در سرانه ناعادلانه پزشک عمومی و مخدوش شدن طرح وظایف خدمات پرستاری و مامائی |
| 9 | ابهامات طرح در فراگیری گروههای پاراکلینیک و داروخانه ها |
| 10 | عدم چاره اندیشی برای پزشکانی که به هردلیل در طرح جا نگرفته و سیاست بر این است که قرارداد سازمان‌های بیمه گر نیز با آنها لغو گردد. |
اصرار وزارت بهداشت، انکار پزشکان و کارشناسان
طرح پزشک خانواده از سوی مسئولان وزارت بهداشت، به شکلی از سال 1389 تا به امروز با اصرار مسئولان وزارت بهداشت و انکار کارشناسان و اعضای سازمان نظام پزشکی مبنی بر آماده نبودن شرایط اجرای این طرح همراه شده است که هنوز پس از سه سال به مرحله اجرا نرسیده است. وزارت بهداشت عدم اختصاص بودجه از سوی دولت را دلیلی بر عدم موفقیت در اجرای این طرح می داند، اما کارشناسان مجموعه از عوامل را دلیلی بر شکست وزارت بهداشت در اجرای برنامه پزشک خانواده می دانند.
در جدول زیر مجموعه اظهار نظر ها انتقادات مطرح شده در سال 91 از برنامه پزشک خانواده را بخوانید؛
| نام | تاریخ | اظهار نظر |
| عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس | 1دی ماه 1391 | نمیتوان به طرح پزشک خانواده نمره قبولی داد از دید تیم سلامت می‌توان گفت که مکانیزم‌های انگیزشی و تسهیلات رفاهی کامل برای اقامت پزشکان با توجه به محرومیت‌های مناطق روستایی و دور افتاده وجود ندارد. زمانی که به چنین موضوعاتی توجه نشود این طرح از قبل شکست خواهد خورد. |
| عبدالعزیز جمشیدزهی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس | 11 فروردین 91 | وزارت بهداشت، درمان و آموزش‌پزشکی قادر به تأمین نیروی انسانی طرح پزشک خانواده نیست این وزارتخانه باید ساختار برنامه‌ریزی‌های خود را تغییر دهد و تمام نواقص پیش‌روی تأمین نیروی انسانی را برطرف کند. |
| رهبر مژدهی آذر رئیس انجمن داروسازان ایران | 24 خرداد 1391 | در برنامه سراسری پزشک خانواده جایگاهی برای داروخانه ها و داروسازان در نظر گرفته نشده است در حالی که جایگاه دیگر کادر درمانی و بهداشتی به صورت روشن مشخص شده است. |
| کامران لنکرانی وزیر سابق بهداشت | 9 مهر 1391 | در سیستم ارجاع هم پزشک ارائه کننده خدمات تخصصی و هم مردم که دریافت کننده خدمات هستند، می بایست رضایت کافی از اجرای این برنامه را داشته باشند که نقطه بحرانی همین است که الان با آن روبرو هستیم. |
| میرزا بیگی رئیس انجمن پرستاران | 21 مرداد 1391 | طرح پزشک خانواده جایگاه پرستاران چیدمان مناسبی ندارد زیرا پرستاران باید در سرشاخه های خدمت باشند در حالی که در این طرح گفته شده پرستار یا ماما و این در حالی است که هرکدام جایگاه خود را دارد . |
| مقیمی، عضو سازمان نظام پزشکی | 21مرداد 1391 | متاسفانه کوچکترین مشورتی با انجمن های پزشکان عمومی ، متخصصان داخلی و انجمن پرستاری نشده و این طرح با این نواقص در حال اجراست و وقتی هم که انتقاد می کنیم هیچ کس انتقاد پذیر نیست در حالی که باید اصلاحات این طرح صورت پذیرد . |
| ایرج خسرونیا رئیس انجمن متخصصان داخلی | 21 مرداد 1391 | اگر قرار باشد عدالت در سلامت رعایت شود اول باید پرسنل درمانی ما عدالت را لمس کنند. اول باید بودجه لازم برای طرج پزشک خانواده در نظر گرفته شود و بعد این طرح اجرا شود . با 13 هزار تومان سرانه چگونه می توانیم درمان را رایگان کنیم و به زور بگوییم که این طرح باید اجرا شود و هر کس هم که نمی خواهد می تواند برود. |
| دکتر زالی قائم مقام سازمان نظام پزشکی | 1دی 1391 | روند پرداخت سازمان های بیمه به پزشکان خانواده دارای مشکلات اساسی است به عنوان مثال یک پزشک بابت ارائه 199 خدمت تنها 349 هزار تومان دریافت کرده است. این طرحی که این همه داستان درباره آن عنوان کردند که پزشکان به درآمدهای خوب می‌رسند، سرابی بیش نبود. 1دی |
| دکتر گل علیزاده عضو سازمان نظام پزشکی | 2 دی ماه 1391 | سازمان تامین اجتماعی هنوز پرداختی نداشته است. اما سازمان بیمه خدمات درمانی حدود 28 میلیون تومان پرداخت داشته‌اند. گزارش‌ها حاکی از پرداخت های 11 هزار تومانی، 58 هزار تومانی، 250 هزار تومانی و رقم‌های این چنینی به پزشکان خانواده است. در مجموع رقم‌های پرداختی به پزشک‌های خانواده در طول مدت این سه ماه زیر 300 هزار تومان است. در چنین شرایطی انتظار دارید پزشکان همکاری کنند؟ |
| شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت ودرمان مجلس | 3 مهر 1391 | به طور حتم اجرای این طرح یکی از آرزوهای بزرگ مسئولان سلامت کشور از دیرباز بوده است، اکنون اختصاص ندادن اعتبارات آینده تاریکی را برای حوزه سلامت کشور ایجاد می‌کند. |
| شهاب الدین صدر رئیس سازمان نظام پزشکی | 2 دی 1391 | نامشخص بودن وضعیت گروههای مامایی، آزمایشگاهی، داروخانه‌ها، بخشهای پاراکلینیکی و دندانپزشکی بخشی از ایرادات این طرح است و از سال 89 داریم تذکر می‌دهیم که اگر این اشکالات باقی بماند، این طرح با موفقیت اجرا نمی‌شود و احتیاجی به عجله کاری نیست. |
سازمان نظام پزشکی: طرح پزشک خانواده را متوقف کنید
همزمان با بالا گرفتن انتقادات از بی توجهی دولت برای تامین اعتبارات اجرای طرح پزشک خانواده سازمان نظام پزشکی کشور با پایان سمینار یکروزه آسیب‌شناسی روند اجرای طرح پزشک خانواده شهری قطع نامه ای صادر کرد، که در آن پیشنهاد شده تا زمان برطرف کردن ضعف‌ها و ایرادات اجرایی، طرح پزشک خانواده متوقف شده و پس از فراهم شدن بسترهای لازم، دوباره اجرایی شود.
در این قطعنامه آمده است:«طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع یک طرح عظیم ملی برای اصلاح ساختار نظام سلامت در کشور عزیز اسلامی ایران بوده که با توجه به عظمت و کارآمدی آن نیاز به ساختارهای اساسی و بودجه لازم جهت اجرای صحیح آن و پیشگیری از تکرار اشتباهات پزشک خانواده روستایی و نسخه 01 و بهره‌گیری از تجربیات به دست آمده در اجرای پایلوت طرح داشته و در طول سنوات گذشته توجه جامعه پزشکی و به خصوص پزشکان عمومی را به عنوان تنها راه برون رفت از وضعیت فعلی و رفع اشکالات عدیده نظام سلامت جلب کرده است.»
این قطعنامه، عدم ایجاد بسترسازی فرهنگی و آموزش‌های لازم برای دست‌اندرکاران و مجریان طرح، پزشکان و مردم، بی‌توجهی به مشارکت نمایندگان پزشکان عمومی به عنوان خط اول و مجریان اصلی نظام ارجاع و پزشک خانواده شهری در سیاست‌گذاری طرح، عدم تخصیص بودجه لازم برای اجرای طرح و عدم پرداخت مطالبات پزشکان درگیر در طرح برخلاف وعده‌های اولیه، عدم فعالیت جامع و به موقع سامانه خدمات سلامت ایرانیان، عدم یکپارچگی بیمه‌ها (در حال حاضر تنها بیمه تأمین اجتماعی و بیمه سلامت(خدمات درمانی) و کمیته امداد به طرح گرویده و سایر بیمه‌ها که متعدد و با فعالیت گسترده هستند تمایلی به همکاری با نظام ارجاع نشان نداده‌اند) و نادیده گرفتن نقش اساسی بخش خصوصی (اصل 44 قانون اساسی) و احترام به استقلال شغلی (اصل 29 قانون اساسی)را از جمله ایرادات طرح فعلی پزشک خانواده و نظام ارجاع عنوان کرده است.
همچنین این قطعنامه پیشنهاد تأمل و توقف طرح تا برطرف شدن ایرادات آن و مهیا شدن زیر ساخت‌های ضروری به منظور رفع اشکالات عدیده موجود در اجرای طرح را ارایه داده است.
45237
نظر شما