حذف رسمی دلار 1226 تومانی از دارو/ دارو کی درمان می شود؟

فهیمه حسن‌میری: حال دارو خوب نیست. این را هم بیمارانی که با کمبود دارو مواجهند و مجبورند از این داروخانه به آن داروخانه در رفت و آمد باشند می‌گویند و هم پزشکانی که نگران سلامت بیمارانشان هستند.

نماینده‌های مجلس هم البته از این موضوع بی‌اطلاع نیستند و در گفته‌هایشان به این اشاره می‌کنند که باید هرچه سریعتر فکری به حال اوضاع نابسامان دارویی کشور کرد. مساله اینجاست که دارو هم هست، اما مانعی وجود داشت که اجازه نمی داد این نیاز ضروری مردم از پشت در گمرک به دست متقاضیانش برسد.

آن مانع هم چیزی نبود جز اخباری که درباره حذف ارز مرجع دارو منتشر شد و گفته شد رییس کل بانک مرکزی در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی، درباره اختصاص ندادن ارز مرجع به دارو اعتراف کرده است.

این خبر به قدری نگران کننده بود که حتی گفته‌های بعدی مبنی بر اختصاص یارانه ۲۲۰۰ میلیارد تومانی برای جبران مابه التفاوت نرخ ارز مرجع و مبادله ای دارو هم نتوانست نگرانی‌ها در این زمینه را کم کند به طوری که گفته می شد بعضی از شرکت‌های دارویی از ترخیص داروهای وارداتی از گمرک خودداری می‌کردند تا ‌تکلیف وضعیت ارز دارو مشخص شود.

حالا و بعد از چند روز بحث درباره نگرانی هایی که درباره کمبود دارو وجود داشت، وزیر بهداشت اعلام کرد این داروها ترخیص شده اند.

حسن طریقت منفرد با بیان این که در طول سال همواره دارو وارد انبارهای گمرک می شود و ترخیص می شود، گفت: در مورد داروهایی که در گمرک مانده بودند نیز آنچه مورد نیاز بیماران بوده است، ترخیص شده است.

ارز مرجع برای دارو رسما حذف شد، دارو گران می شود

وزیر بهداشت درباره ارز دارویی و تغییر قیمت دارو هم گفت: آنچه کتباً به وزارت بهداشت اعلام کردند این است که ارز دارو امسال مبادلاتی است و ما هم تفاوت قیمتها را با توجه به اینکه ارز دارو مبادلاتی اعلام شده با یارانه 2هزار میلیارد تومانی که دولت قول داده است، جبران می‌کنیم. از نظر ما این رقم یارانه دارویی تفاوت ارز مرجع و مبادلاتی را برای دارو تقریباً جبران می‌کند و اگر دارو گران شود، مابه التفاوت آن با یارانه دولتی تعدیل می‌شود. سال گذشته بیش از 90 درصد ارز اختصاصی برای دارو ارز مرجع بود اما امسال بخش عمده ارزی که برای دارو اختصاص داده شده است، ارز مبادلاتی است.

او از احتمال گران شدن دارو هم خبر داد و گفت:‌ در مورد قیمت دارو نیز باید گفت که ممکن است دارو گران شود اما تفاوت قیمت آن بیش از نرخ تورم یعنی حدود 30 درصد نخواهد بود که آن هم با یارانه دولتی جبران می‌شود.

همچنین امروز مهدی سلیمانجاهی، سرپرست دفترکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو اعلام کرد که تخصیص ارز مبادله‌ای به دارو چند روزی است آغاز شده است:‌ به این ترتیب بخشی از داروهای حیاتی که پیش از این دچار کمبود شده بودند، بتازگی وارد کشور شده‌اند. اگر تخصیص ارز مبادله‌ای به همین صورت ادامه پیدا کند و شرکت‌های دارویی نقدینگی لازم را داشته باشند، کمبودهای دارویی بتدریج برطرف خواهد شد.
به گفته این مقام مسئول در وزارت بهداشت، مهم‌ترین مشکل وزارت بهداشت برای تامین دارو، تامین " ارز" مورد نیاز است.
 

می توان به این وعده ها دل خوش کرد؟

اما مساله اینجاست که وزیر بهداشت در حالی به یارانه دوهزار میلیارد تومانی امیدوار است که تجربه نشان داده این قبیل اعتبارات در حوزه سلامت هیچگاه محقق نشده و نمی توان روی این گونه وعده های دولت حساب باز کرد ضمن این که به نظر می رسد حتی در صورت خوش قولی دولت، این مبلغ کافی نباشد. دکتر کامران باقری لنکرانی وزیر بهداشت دولت نهم در ارتباط با اختصاص 2200 میلیارد تومان یارانه دارو، معتقد است که این مقدار یارانه با توجه به نرخهای ارز، رقم مناسبی نیست و ما احتیاج داریم که واقعی تر به این مساله نگاه کنیم.

لنکرانی با تاکید روی کم بودن این میزان، به مهر گفته است: به نظر من رقمی که برای یارانه دارو اختصاص داده اند، حتی اگر مدل ما ارز تک نرخی باشد، جوابگوی افزایش هزینه ها نخواهد بود.

او درباره تصمیم دولت برای حذف ارز مرجع دارو تاکید کرده: داروهای گران قیمت را نمی توان با قیمتهای آزاد عرضه کرد و حتما احتیاج به نوعی حمایت دارند.

در همین حال دکتر محمدرضا شانه ساز معاون سابق سازمان غذا و دارو هم گفته است یارانه دارویی امسال 400 میلیارد تومان است که این رقم در سال گذشته 435 میلیارد تومان بود. این موضوع نشان می دهد که از همین ابتدای سال، 35 میلیارد تومان کمتر از سال گذشته یارانه دارویی تخصیص یافته که می تواند احتمال پرداخت نشدن 2200 میلیارد مابه التفاوت داروهای گران قیمت را افزایش دهد.

چه کسی مقصر است؟

مساله نگرانی برای ایجاد یک موج جدی کمیابی دارو در حالی اتفاق افتاد که پیش از این هم درباره کم بودن داروهای بیهوشی و داروهای بیماران خاص هشدار داده شده بود، اما نه تنها برای آن اقدام جدی انجام نشد بلکه کم کم این دایره کمبود دارو بزرگتر شد و داروهای بیشتری را شامل شد به طوری که رییس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران از کمبود آنتی‌بیوتیک در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها خبر داده و اظهار نگرانی کرد: بخش عمده‌ای از این داروها وارداتی هستند که اختلال در تامین ارز آنها، می‌تواند مشکلاتی را برای بیماران بخش‌های ویژه به‌وجود بیاورد.

در این میان در حالی که مسئولان وزارت بهداشت از این می‌گویند که مشکلی در بخش دارو نداریم و حتی تاکید می کنند که داروها ترخیص شده اند و یارانه مناسبی برای آنها اختصاص داده شده، اما برای مردم این سوال پیش می‌آید که پس چرا با مراجعه به داروخانه‌ها با این مواجه می‌شوند که یا دارو نیست و باید از ناصرخسرو سراغ آن را بگیرند یا خیلی گران است و سهم بیشتری از درمان را نسبت به قبل باید از جیبشان بدهند؟

یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس در این زمینه با بیان این که حقیقت این است که دولت ارز دارو را با 6 ماه تأخیر پرداخت کرده و این تأخیر، سبب از بین رفتن ذخایر دارو شده است، می‌گوید: دولت باعث به وجود آمدن مشکلاتی از قبیل جابه‌جایی و انتقال ارز و تأمین نشدن پول نقد برای خرید دارو شده است.

مسعود پزشکیان معتقد است: دولتی‌ها امسال نیز با تأخیر در تخصیص ارز دارو، باعث افزایش قیمت و کمبود داروی مصرفی بیماران شده‌اند.

با توجه به نگرانی هایی که درباره پرداخت یارانه در نظر گرفته شده برای دارو وجود دارد، به نظر می رسد بهتر است این نیاز حیاتی مردم در لیست مواردی باشد که ارز مرجع به آنها اختصاص داده می شود چراکه سلامت مردم چیزی نیست که بتوان به آن بی توجهی کرد. نباید از یاد برد که ممکن است هر روز، هر ساعت یا حتی هر دقیقه تاخیر در رسیدن داروهای حیاتی به بیماران، به اتفاق بازگشت‌ناپذیری منجر شود.

جدول زیر اظهارنظرهای صورت گرفته در روزهای اخیر درباره وضعیت دارو است:

47234