۱۷ نفر
۲ مهر ۱۴۰۰ - ۱۸:۰۲
سازه‌ها در برابر آتش‌سوزی قبل و بعد از زلزله چقدر پایدارند؟

نتایج یافته های محققان پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله نشان می‌دهد که سازه‌هایی که پس از زلزله دچار حریق می‌شوند، ۹ تا ۲۵ دقیقه در دمای ۶۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد پایدار می مانند و این میزان حرارت در پیش از زلزله کمتر است.

مطالعات محققان پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله به سرپرستی دکتر فریبرز ناطقی الهی، عضو هیات علمی این پژوهشگاه در زمینه بررسی رفتار سازه‌های فولادی کوتاه تا میان مرتبه به هنگام زلزله در دو حالت "آسیب دیده در آتش پیش از زلزله" و "آتش سوزی پس از زلزله" نشان می‌دهد که در حالت آتش سوزی پیش از زلزله، در صورتی که سازه حداکثر دمایی که در سناریوهای مختلف آتش سوزی تجربه کرده در محدوده ۶۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد باشد، پس از زلزله پایدار خواهد بود.

در حالت آتش سوزی پس از زلزله، حداکثر دمای پایداری، پس از زلزله در سناریوهای مختلف آتش سوزی، در محدوده ۶۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار دارد، از این رو نرخ مقاومت در برابر آتش، برای تخلیه و نجات جان ساکنین و همچنین اطفاء حریق به منظور جلوگیری از فروریزش سازه، در سناریوهای مختلف آتش ۹ تا ۲۵ دقیقه برآورد شده است. البته قالب بندی اسکلت هم نقش اساسی در میزان زمان لازم برای تخلیه بر عهده دارد.

این برآورد بر اساس ابداع روش، مدلسازی و طراحی نرم افزاری برای تخمین زمان لازم برای تخلیه ساختمان‌های فلزی در آتش سوزی قبل و بعد از زلزله در شهرها صورت گرفته است.

زلزله ۱۹۹۴ نورث ریج امریکا و ۱۹۹۵ کوبه ژاپن، باعث شکست در خطوط انتقال گاز شهری، آسیب به شبکه برق رسانی و به دنبال آن وقوع آتش سوزی‌های گسترده و انفجارهای مهیبی در سطح شهر شد؛  همچنین هزاران نفر کشته، زخمی و بی خانمان شدند. آتش سوزی در ساختمان، پیش از وقوع زلزله نیز می‌تواند به صورت سهوی یا عمدی از جمله اشکال در تاسیسات مکانیکی و برقی، نگهداری نادرست از مواد قابل اشتعال، آشوب‌های اجتماعی و غیره رخ دهد.

در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۸، مرگ‌های ناشی از سوختگی در ایران غریب به ۱۰۰۰ نفر بوده است که بخش بزرگی از این آتش سوزی‌ها در حالی مربوط به منازل مسکونی است که میلیاردها تومان از سرمایه‌های کشور بر اثر حریق از بین می‌رود. ابعاد این خسارت همراه توسعه شهری و صنعتی افزایش می‌یابد زیرا مسائلی مانند رشد جمعیت شهری، توسعه مراکز بزرگ تجمعی (مراکز تجاری، سینما، کتابخانه، مساجد و ...)، انبارها، اجرای تاسیسات مکانیکی و برقی در ساختمان‌ها و مراکز صنعتی، نگهداری نادرست از مواد قابل اشتعال و توسعه شبکه‌های انرژی (برق و گاز) می‌تواند به دنبال خود خطرات بیشتری در زمینه آتش سوزی ایجاد کند.

دکتر ناطقی الهی، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در این باره گفت: بسیاری از ساختمان‌ها اعم از مسکونی، تجاری، بیمارستانی و صنعتی در سطح کشور وجود دارند که در آتش سوزی آسیب دیده‌اند، اما دچار فروریزش نشده و هم اکنون قابلیت بهره برداری دارند؛ اما با توجه به این که کشور ایران در ناحیه با خطر لرزه‌ای زیاد قرار دارد و به طور معمول هر ۱۰ سال یک زلزله با بزرگای بیش از ۶ را تجربه می‌کند، لذا خطر زلزله برای این ساختمان‌ها تهدیدی جدی است. این خطر برای سازه‌هایی که بعد از زلزله دچار آتش سوزی می‌شوند نیز وجود دارد و این پرسش مطرح است که آیا سازه ظرفیت مقابله با بارهای حرارتی پس از آسیب‌های ناشی از زلزله را دارد یا خیر و اینکه حداکثر دما و مدت زمان فروریزش سازه به هنگام آتش سوزی پس از زلزله، برای تخلیه و نجات جان ساکنین چه مقدار است؟

ناطقی الهی اضافه کرد: با نظر به تحقیقات گذشته مشاهده شد که در خصوص "سازه‌های فولادی که پیش از زلزله، آتش سوزی را تجربه کرده‌اند مطالعه‌ای صورت نگرفته است و اندک مطالعات در این زمینه بر روی اعضای بتنی بوده است؛ لذا با توجه به خلا تحقیقاتی در این زمینه و اهمیت خاص آن، به ویژه در کشورمان ایران، ارزیابی سازه‌های فولادی به هنگام زلزله در دو شرایط "آسیب دیده در آتش پیش از زلزله" و "آتش سوزی پس از زلزله" در دستور کار ما قرار گرفت.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به فروریختن ساختمان پلاسکو در آتش سوزی، خاطر نشان کرد: این پروژه ۶ ماه بعد از ساختمان پلاسکو کلید خورد و نتایج قابل توجهی داشته است.

گفت وگو با ناطقی الهی/ برآورد پایداری سازه‌ها در برابر حریق در قبل و بعد از زلزله

سناریوی آتش سوزی تیرها و ستون‌ها

گفت وگو با ناطقی الهی/ برآورد پایداری سازه‌ها در برابر حریق در قبل و بعد از زلزله

گفت وگو با ناطقی الهی/ برآورد پایداری سازه‌ها در برابر حریق در قبل و بعد از زلزله

نمودار دریفت سازه در سناریوهای ۱ تا ۱۰ برای حالت آسیب دیده در آتش پیش از زلزله

گفت وگو با ناطقی الهی/ برآورد پایداری سازه‌ها در برابر حریق در قبل و بعد از زلزله

نمودار نسبت خیز وسط دهانه به طول تیر، تیرهای دهانه میانی برای حالت آسیب دیده در آتش پیش از زلزله

گفت وگو با ناطقی الهی/ برآورد پایداری سازه‌ها در برابر حریق در قبل و بعد از زلزله

نمودار دریفت سازه در سناریوهای ۱ تا ۱۰ برای حالت آتش سوزی پس از زلزله

گفت وگو با ناطقی الهی/ برآورد پایداری سازه‌ها در برابر حریق در قبل و بعد از زلزله

نمودار نسبت خیز وسط دهانه به طول تیر، تیرهای دهانه میانی و سمت راست برای حالت آتش سوزی پس از زلزله

ناطقی الهی نیز با تاکید بر اینکه با توجه به نتایج تحلیل توصیه می‌شود برای پیشگیری از کمانش ستون‌ها و فروریزش سقف‌ها اولویت برای اطفاء حریق، دهانه‌های پیرامونی طبقه و دهانه‌های داخلی با طول بلند باشد، اظهار کرد: بر اساس نتایج این مطالعات با تخمین بسیار مطلوبی می‌توان شرایط تخلیه ساختمان‌های کوتاه و متوسط تهران و شهرهای لرزه خیز را قبل از وقوع زلزله و احتمال آتش سوزی برآورد کرد و به ساکنین از قبل اطلاع داد که چه مقدار زمان برای تخلیه ساختمان خواهند داشت.

این عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله با بیان اینکه این پروژه در راستای اهداف پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله برای کاهش آسیب پذیری شهرهای کشور انجام شده است، گفت: ساختمان‌های بلند هم بر اساس مدل توسعه یافته توسط (ناطقی- درودی-۲۰۲۱) به صورت تک تک قابل بررسی خواهد بود و امید است برای کلیه ساختمان‌های فولادی در یک برهه کوتاه مدت نسبت به آن و بررسی زمان تخلیه ساختمان‌های خود اقدام شود.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1506421

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 0 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 25
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • مهدي IR ۲۲:۲۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    7 4
    واقعا شما يك ايراني خوش نيت و سودمند هستيد انهم در اين كشور كه هر كس بفكر خودشه شما بفكر كشور و مردم و جان و مال ما هستيد شيرتان حلال دلتان خوش 7
    • IR ۰۹:۳۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
      5 0
      این تحقیقات بین المللی است و توجه بدانها و تحقیقات مشابه ، جزو بدیهیات طراحی ساختمانها در کشورهای پیشرفته است ... اما چرا در کشور زلزله خیز ما مورد توجه قرار نمیگیرد ، نامشخص است
  • پروین IR ۲۲:۲۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    8 2
    تحسین بر انگیز است چقدر می شود از تلفات و خسارت مالی با روش شما کاست عرض ارادت دارم جناب استاد
  • سام IR ۲۲:۲۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    7 2
    فوق العاده کاربردی و برای شهر ها بخصوص تهران حیاتی، دست تمایلات هستند هنوز اساتید بنام در کشور که دلسوزان برای کشور احترام
  • مهتاب IR ۲۲:۳۰ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    9 1
    تمام ما تو آتش بسوزیم آقایان خیالشان نیست مگر سالها شما از زلزله نمی گوید چه کاری انجام شده ؟ البته دست توانایی شما درد نکنه ممنونم عالی است
  • فرشته IR ۲۲:۳۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    5 2
    هر چه بگین درسته افرین
  • احمدی IR ۲۲:۳۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    8 3
    باعث افتخار من است که شاگرد شما بودم سلام و ارادت استاد
    • MARY IR ۱۲:۴۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
      0 0
      بله قربان بله قربان
  • ارین IR ۲۲:۳۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    6 2
    کاش در نظام های مهندس این تحلیل ها اجباری می شد فوق العاده علمی
  • فريد IR ۲۲:۴۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    5 3
    تحقيقي اصيل و كاربردي اميد بكار گرفته شود
  • لطیف US ۲۳:۰۱ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    6 2
    موضوع جالبی بود، تا حالا بهش فکر نکرده بودم اینکه ساختمونی که قبلا آتیش گرفته حالا تو زلزله چه بلایی سرش میاد و یا برعکس باید یه خدا قوت به اون ساختمان گفت البته
  • حميد IR ۲۳:۱۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    6 2
    بسيار هم مفيد و كاربردي
  • مايحه IR ۲۳:۱۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    7 2
    جمع بندي مفيد بود منحني ها را نفهميدم درود بر شما استاد فرهيخته
  • سامانتا IR ۲۳:۱۸ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    5 3
    در تمام ساختمانهاي دنيا مي تونه كاربرد داشته باشه تبريك
  • داريوش IR ۲۳:۲۰ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    6 3
    مفيد بود
  • IR ۰۴:۳۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    5 1
    آقا شماها خیلی با حالید
  • فراز IR ۱۳:۲۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    چه تحقیق عالی لذت بردم من لیسانس عمران را گرفتم شاگرد شما می شم اوازه شما را شنیدم
  • علیرضا IR ۱۳:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    باید در شرکت ها قبل از ساخت این محاسبات الزامی بشه A+++
  • hussein IR ۱۳:۳۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    استاد تمام عمرانی ها غلامتن والا یکی در دنیا
  • انا IR ۱۳:۳۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    زلزله را درست طراحی و بسازند اتش سوزی بیشکش اما دم شما گرم برای بیانش
  • رزاق IR ۱۵:۵۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    استاد يعني بايد ما اگر در ساختمان اهني زنگي مي كنيم بايد ده دقيقه خارج بشويم ؟ و گرنه فرو مي ريزه
  • مسعود IR ۱۶:۰۱ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    ال فرار زلزله + اتش سوزي = اخرت
  • كريم IR ۱۶:۰۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    4 0
    عرض ادب و احترام این نوع محاسبات بسیار سودمند و در زمان زلزله می تواند جان شهری را نجات دهد دست شما را می بوسم
  • محمدرضا IR ۲۰:۵۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    باعث افتخار است شاگردی شما
  • محمدرضا IR ۲۰:۵۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۳
    1 0
    بسیار عالی و کاربردی