وضع جاری از آنرو دامن گستر شد که واشنگتن در تأثیرپذیری از جریانهای "افراطی _ تبلیغاتی" شروع به نمایش قدرت کرد؛ بیآنکه کمتر به نتایج عملی رفتار خود نزد تهران توجه کند. طرح مطالبات فزاینده و رفتار سینوسی نمایندگان واشنگتن از رئیس جمهوری تا وزیر امورخارجه، وزیر دفاع، نمایندگان کنگره و سرانجام "استیو ویتکاف" مذاکره کننده اصلی ایالات متحده، باردیگر بر بدبینی و سوء ظن به نیات واشنگتن در هرگونه تعامل با تهران دامن زده است.
رفتار واشنگتن که در چارچوب جدال رسانهای و توقف مقطعی گفتوگوها بروز یافته، تهران را با این پرسش کلیدی روبرو کرده که آیا قرار است نتیجه جنگ و مذاکره یکی باشد؟ در این صورت چگونه میشود به روند گفتوگوها امید داشت و یا برایش ابراز خوشبینی کرد؛ وقتی به نظر میرسد که واشنگتن و به تبع آن تروئیکای اروپایی هدف از مذاکرات را نه حتی تغییر رفتار تهران؛ بلکه فروپاشی نظام سیاسی قرار داده است؟ سخنان «دونالد ترامپ» در ریاض کمترین نشانه از حسن رفتار واشنگتن و نیات آن را نزد تهران به نمایش گذاشت. در واقع سخنان کم بدیل او در مقایسه با دیگر رئیسان جمهوری گذشته ایالات متحده، بیشترین سوءظنها را نزد تهران برانگیخته است. سخنان او هیچ نزدیکی با قبول روند گفتوگوهای مسالمت جویانه با تهران نداشت.
تند شدن ادبیات واشنگتن پس از پایان سفر دورهای ترامپ و بازتاب آن در رسانهها، تنها و تنها بر عمق اختلافات و تردیدها نزد تهران افزوده است. پیش از این ممکن بود چنین تصور شود که واشنگتن با دور کردن خود از وسوسههای ماجراجویانه تلآویو و طیفهای تندرو در درون حاکمیت سیاسی ایالات متحده، رویکردی عملگرایانه را براساس واقعیتهای موجود در دستور کار قرار داده است. واشنگتن اما این روزها آهنگ کلام خود را به شیوهای تغییر داده که گویی میخواهد در دور پنجم گفتوگوهایش با تهران به گونه یکجانبه حق چانه زنی را نزد خود داشته باشد. از همین روست که تهران به سرعت در حال ارزیابی مسیری است که از یکسو مانع زیاده خواهی واشنگتن شود. از سوی دیگر واکنشهایش در برابر رفتار و اهداف دولت ترامپ و جریانهای افراطی در ایالات متحده، اروپا و به ویژه تلآویو با هزینههای احتمالی کمتری همراه باشد.
واشنگتن اکنون با رفتار مواج و اعمال فشارهای اقتصادی و تبلیغاتی در حال سنجش سقف مقاومت تهران است. تهران نیز در حال ارزیابی وضعی است که به روشنی بداند خود را برای چه شرایطی باید آماده کند؟ و چه اندازه میتواند بر روند شکل گرفته کنونی تأثیر بگذارد. این درحالی است که کوره نیمه روشن بحران تنش و بحران روابط میان این دو دیگر بار شعله کشیده است. البته نقطه امید بخش آن است که به رغم تندیهای کنونی، هردو با احتیاط مراقبند که وضع موجود چه اشتباهی را میتواند با خود داشته باشد که نادیده گرفتن آن فاجعه در پی خواهد داشت.
کنار گذاشتن احتیاطهای نخستین در شروع گفتوگوها از سوی تهران _ واشتگتن و افتادن در ورطه جدالهای رسانهای، بدترین پیشامدی است که در آستانه پنجمین دور گفتوگوهای دو خصم قدیمی بروز کرده است.