نگار علی، غزال زیاری- ما در آستانه دوره‌ای ایستاده‌ایم که در آن «فکر کردن» دیگر امتیاز انحصاری انسان نیست. ماشین‌ها یاد گرفته‌اند تحلیل کنند، تصمیم بگیرند، مشورت بدهند و حتی احساسات را تا حدی درک کنند. در چنین جهانی، ما با پرسش‌هایی بنیادین روبه‌رو هستیم: آیا شغل ما تا چند سال دیگر هنوز وجود خواهد داشت؟ در دنیایی که ربات‌ها می‌نویسند، طراحی می‌کنند و برنامه‌ریزی می‌کنند، انسان کجای معادله می‌ایستد؟
برای پاسخ به این پرسش‌ها، پای گفت‌وگو با حمیدرضا کشاورز نشستیم؛ مهندس یادگیری ماشین، مدرس دانشگاه و سخنران TEDx که سال‌هاست در حوزه هوش مصنوعی کار و تدریس کرده و سعی دارد پیچیدگی‌های فناوری را به زبان ساده برای عموم توضیح دهد. گفت‌وگویی که از دغدغه‌های عمومی شروع شد و به لایه‌های عمیق‌تری از مناسبات انسانی و ماشین‌ها رسید.
شغل‌هایی که از دست می‌روند و آن‌هایی که می‌مانند
«پیشرفت فناوری همیشه شغل‌هایی را از بین برده. اما هوش مصنوعی، ویژگی متفاوتی دارد؛ چون به بخش‌هایی از ذهن انسان نزدیک می‌شود»؛ کشاورز این را می‌گوید و یادآور می‌شود که ما در دوره‌ای قرار داریم که دیگر فقط با جایگزینی نیروی بازو مواجه نیستیم، بلکه بخشی از قدرت تصمیم‌گیری هم دارد به ماشین واگذار می‌شود.
او به داوری فوتبال اشاره می‌کند؛ جایی که با تکنولوژی آفسایدگیری، نقش انسان کمرنگ‌تر شده. «هرجا که ماشین بتواند به تشخیص انسانی نزدیک شود، آن شغل در معرض خطر است.»
کشاورز در پاسخ به این پرسش که چه شغل‌هایی فعلا در حاشیه امن قرار دارند، گفت:«شغل‌هایی که نیاز به تاچ انسانی دارند، فعلاً امن‌ترند؛ مثلاً در روان‌شناسی، حتی اگر هوش مصنوعی بتواند حرف درستی بزند، آن حس همدلی، آن نگاه انسانی را ندارد. هنوز کسی برای درد دل کردن با یک بات، به اندازه یک مشاور واقعی احساس امنیت نمی‌کند.»
مهم‌ترین مهارت قرن بیست‌ویکم: یاد گرفتنِ یاد گرفتن
کشاورز در ادامه و در پاسخ به این پرسش که برای ماندن و رشد کردن در کنار هوش مصنوعی باید چه مهارت‌هایی را آموخت، گفت:«شاید کلیشه‌ای به نظر برسد، اما مهم‌ترین مهارت این قرن، مهارت یادگیری است.» کشاورز این جمله را با اطمینان می‌گوید. از نظر او، در جهانی که پیوسته در حال تغییر است، کسی برنده خواهد بود که بتواند دائم خود را به‌روز کند، و این نیازمند تمرین برای یادگرفتن است.
او ادامه می‌دهد: «کودک راحت یاد می‌گیرد چون ذهنش باز است. اما ما بزرگ‌ترها، با باورهای قبلی‌مان یادگیری را سخت‌تر می‌کنیم. یکی از چالش‌های دانشگاه‌ها هم همین است: اساتیدی که هنوز چیزهایی را تدریس می‌کنند که دیگر تاریخ‌مصرفشان گذشته است.»
کسب‌وکارهای ایرانی و فرصتی به نام هوش مصنوعی
این مهندس یادگیری ماشین در ادامه و در پاسخ به این پرسش که پذیرش هوش مصنوعی در کسب‌وکارهای ایرانی چگونه است، گفت:« بسیاری از مدیران ایرانی، به‌باور کشاورز، هنوز هوش مصنوعی را در حد یک چت‌بات می‌بینند. در حالی‌که فرصت‌های واقعی در جای دیگری‌ست: تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی رفتار مشتری، بهینه‌سازی زنجیره تأمین و حتی تصمیم‌گیری تولید.»
او توضیح می‌دهد:«فرض کنید صاحب یک فروشگاه هستید. اگر بدانید مشتری‌ها معمولاً چیپس و ماکارونی را با هم می‌خرند، می‌توانید نحوه چیدمان قفسه‌ها یا تبلیغات را عوض کنید. این تحلیل ساده اما مهم است، و با ابزارهای هوش مصنوعی قابل دستیابی است. فقط باید بدانیم از داده‌ها چگونه استفاده کنیم.»
۲۲۷۲۲۷
نظر شما