خورشیدگرفتگی در راه است / +مکان و زمان رصد

به گزارش خبرگزاری خبرآلاین و براساس گزارش زومیت، دو هفته‌ی پیش، ماه‌گرفتگی کلی خیره‌کننده در ۱۶ شهریور، برای تعداد بی‌سابقه‌ای از مردم روی زمین مشاهده‌پذیر بود. اکنون ۳۰ شهریور (۲۱ سپتامبر) نوبت به خورشیدگرفتگی رسیده و ماجرا کاملاً برعکس است. ماه‌گرفتگی‌ها و خورشیدگرفتگی‌ها معمولاً به‌صورت دوتایی در بازه‌های زمانی نزدیک هم رخ می‌دهند؛ اما دو گرفت اخیر و پیش‌رو واقعاً یک جفت عجیب محسوب می‌شوند.

ماه‌گرفتگی ۱۶ شهریور (۷ سپتامبر) از نوع کلی بود؛ یعنی ماه به‌طور کامل وارد سایه زمین شد و به رنگ سرخ درآمد. اما خورشیدگرفتگی پیش‌رو تنها جزئی است؛ بدین معنی که ماه صرفاً بخشی از خورشید را می‌پوشاند. رویداد دو هفته پیش دست‌کم توسط بیش از ۷ میلیارد نفر دیده شد، درحالی‌که این‌بار ممکن است فقط ۱۶ میلیون نفر شانس تماشای خورشیدگرفتگی را داشته باشند.

پرجمعیت‌ترین شهری که می‌تواند خورشیدگرفتگی را ببیند، سیدنی است؛ بااین‌حال، ماه تنها کمی بیش از یک درصد خورشید را برای ۵ دقیقه می‌پوشاند. اگر بخواهیم کمی سخت‌گیرتر باشیم و فقط مناطقی را درنظر بگیریم که در آن‌ها دست‌کم ۱۰ درصد یا کمی بیش‌تر از خورشید پوشیده می‌شود، آن‌گاه فقط ۶ میلیون نفر و بیش از ۲۵ میلیون گوسفند ساکن نیوزیلند، شانس رصد خورشیدگرفتگی را خواهند داشت.

مسیر خورشیدگرفتگی ۳۰ شهریور ۱۴۰۴.

عکاس: Fred Espenak and Michael Zeiler

در مقام یک خورشیدگرفتگی جزئی، ماه به موفقیت خوبی در پوشاندن قرص خورشید دست می‌یابد و حدود ۸۰ درصد از قرص ستاره‌مان را مسدود می‌کند. اما متأسفانه مکان و زمان این سطح از گرفت اصلاً مساعد نیست. بهترین نقاط، پیش از طلوع خورشید وارد گرفتگی می‌شوند؛ مناطقی مثل میانه اقیانوس منجمد جنوبی (مانند جزیره مک‌کواری) یا مستقیم روی قاره جنوبگان.

بیش‌ترین سطح گرفت در مکان‌های دورافتاده و غیرمسکونی، مثل جنوبگان رخ می‌دهد

اگر دنبال مکانی مسکونی برای تماشای خورشیدگرفتگی جزئی پیش‌رو هستید، بهترین گزینه اینوِرکارگیل است؛ جنوبی‌ترین و غربی‌ترین شهر نیوزیلند. بااین‌حال، اگر جزو ۰٫۰۶ درصد از جمعیت دنیا، یعنی ساکنان نیوزیلند نیستید، جای نگرانی وجود ندارد. وب‌سایت تایم اند دیت مثل همیشه خورشیدگرفتگی را به‌صورت زنده پخش می‌کند و می‌توانید از خانه‌ی خود، آن را تماشا کنید.

خورشیدگرفتگی یکشنبه ۳۰ شهریور ساعت ۲۰:۵۹ به وقت ایران آغاز می‌شود و در ساعت ۲۳:۱۱ به وقت ایران به اوج می‌رسد. هرچند از ایران هیچ شانسی برای دیدن این خورشیدگرفتگی نداریم، به یاد داشته باشید که درجریان کسوف هرگز نباید مستقیم به خورشید نگاه کنید و عینک مخصوص به چشم بزنید.

خورشیدگرفتگی‌ها می‌توانند چندین بار در سال رخ دهند، اما هر ماه اتفاق نمی‌افتند. دلیلش این است که مدار ماه نسبت به مدار زمین به دور خورشید زاویه دارد. تنها وقتی ماه کامل یا ماه نو در نزدیکی نقطه تقاطع این دو مدار قرار بگیرد، گرفتگی رخ می‌دهد. در این مورد، ماه، زمین و خورشید کاملاً در یک خط نیستند و بنابراین فقط بخشی از قرص خورشید پوشیده می‌شود.

هرچند خورشیدگرفتگی جزئی ۳۰ شهریور برایمان رویت‌پذیر نیست، آسمان شب یکشنبه، ما را بی‌نصیب از رویدادهای نجومی نخواهد گذاشت. یکشنبه شب سیاره زحل در وضعیت مقابله قرار می‌گیرد و به درخشان‌ترین شکل ممکن با چشم غیرمسلح دیده خواهد شد.

اما اگر صرفاً از علاقه‌مندان به خورشیدگرفتگی هستید، باید کمی بیشتر، در حد دو سال منتظر بمانید. خورشیدگرفتگی بعدی در ایران که از نوع حلقوی و طولانی‌ترین خورشیدگرفتگی قرن خواهد بود، ۱۱ مرداد ۱۴۰۶ (دوم اوت ۲۰۲۷) رخ خواهد داد.

سپس اگر می‌خواهید خورشیدگرفتگی کامل را از ایران رصد کنید، باید خیلی بیشتر، تا ۳۰ اسفند ۱۴۱۲ (۲۰ مارس ۲۰۳۴) صبر کنید. این خورشیدگرفتگی نادر که همزمان با اعتدال بهاری و آغاز سال نو خورشیدی رخ می‌دهد، یکی از شگفت‌انگیزترین رویدادهای نجومی و فرهنگی پیش‌رو محسوب می‌شود.

۲۲۷۲۲۷