دریا قدرتی‌پور: دیروز سرانجام پس از ماه‌ها خشکی، زاینده‌رود شادی اصفهانی‌هایی را به خود دید که جاری‌شدن دوباره آب در این بستر ترک‌خورده را جشن گرفتند.
مردم اصفهان رنگ شادی را در چهره یکدیگر دیدند و شاید در این میان کشاورزان بیش از همه از جاری شدن آب خوشحال شدند.
مدیرکل بازسازی و حوادث غیرمترقبه استانداری اصفهان، منصور شیشه فروش، پیشتر خبر از جاری شدن آب زاینده‌رود در اواسط آبان‌ماه داده بود. او با اشاره به اینکه در حال حاضر آب پشت سد زاینده‌رود 440 میلیون متر‌مکعب است، گفت: امیدواریم بتوانیم با مدیریت درست در درجه اول با اصلاح الگوی مصرف و در برنامه‌ای مدون آب شرب وکشت غله کشاورزان در اولویت اول و در مراحل بعدی این آب به صنعت اختصاص داده شود.
شیشه فروش، رویکرد مدیریت استان را مصرف بهینه آب عنوان کرد و افزود: با مصرف بهینه آب، 14 درصد در بخش صنعت و11درصد در شرب صرفه جویی داشته‌ایم.
وی افزود: جاری شدن زاینده‌رود علاوه بر تأمین نیاز کشاورزان غله کار، برای پر آب شدن چاه‌های حریم این رودخانه و کمک به تأمین آب شرب روستاهای اطراف آن انجام می‌شود.
این مدیرکل باز شدن آب در زاینده‌رود را مصادف با تأمین آب نیروگاه در زمستان بیان کرد و گفت: زاینده‌رود، آب شرب 40 شهر و روستای همجوار این رود را تأمین می‌کند.
شیشه فروش پیش‌بینی کرد با توجه به تغییرات اقلیمی وسیع در جهان و ناپایداری جوی، سال زراعی جاری نیز با خشکسالی همراه شود اما اظهار امیدواری کرد که با مدیریت درست بتوانیم این بحران را به حداقل آسیب ممکن برسانیم.
وی با اشاره به کاهش سطح سفره‌های آب زیرزمینی و خشک شدن بیش از 50 درصد از قنوات و چشمه‌های استان اصفهان، گفت: اگر 9 سال پیاپی هم بارندگی داشته باشیم، جبران سفره‌های تخلیه شده را نمی‌کند.
در این رابطه دکتر بصیری، عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان تصریح می‌کند: حقابه داران زاینده‌رود در سال‌های خشک از حق خود محروم شده‌اند، همچنین دشت وسیع شرق اصفهان خشک شده است که از منطقه آبشار شروع می‌شود و تا ورزنه ادامه می‌یابد.
وی گفت: هر از گاهی، توفان‌هایی که از شرق اصفهان می‌وزد، مقدار زیادی از این ذرات را وارد هوای شهر می‌کند و کیفیت زندگی را به شدت کاهش می‌دهد و به دنبال آن خسارات اقتصادی و اجتماعی زیادی بر مردم و شهر تحمیل می‌کند، کما این که در حال حاضر نیز این خسارات دامنگیر مردم و شهر شده است.
آن گونه که دکتر بصیری می‌گوید به خاطر خشکسالی و عدم تحویل حقابه کشاورزان شرق اصفهان، ضمن سرازیر شدن جمعیت آن مناطق به سمت شهر، مشکلات کشاورزان شرق اصفهان به قدری افزایش یافته که برخی از آنها حتی با فروش کلیه‌هایشان امرار معاش کرده و مایحتاج خانواده‌هایشان را تأمین می‌کنند.
وی با بیان این که انتقال آب زاینده‌رود به یزد و کاشان نیز در بروز مشکلات اصفهان بی‌اثر نبوده است، برداشت‌های آب در بالادست «زنده رود» را غیراصولی وصف کرده و ادامه می‌دهد: طی چند سال اخیر در بالادست رودخانه در فاصله سد زاینده‌رود تا پل زمانخان حدود 140 میلیون متر مکعب آب پمپاژ می‌شود که در تاریخ سابقه نداشته است.
بنا به گفته وی، پمپاژ آب به‌تدریج از سال‌های گذشته با مجوز سازمان آب منطقه‌ای سابق شروع شد و پس از تصویب قانون استقلال آب استان‌ها، استان چهار محال و بختیاری با جدیت به برداشت آب از زاینده‌رود و واگذاری اراضی منابع طبیعی به سرمایه گذاران اقدام کرده است. اسفندیار امینی مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی استان اصفهان نیز با این مسئله موافق بوده و معتقد است: هر جقدر هم که باران کم ببارد اینقدر هست که حقابه داران بتوانند به راحتی از سهم خود استفاده کنند اما این امر در صورتی محقق خواهد شد که مدیریت پمپاژهای بالادست به درستی انجام شده و از برداشت‌های غیر مجاز جلوگیری شود.
وی می‌افزاید: موانعی که در بستر رودخانه و بندهایی که در عرض رودخانه در مناطقی همچون درچه، فلاورجان و اصفهان زده شده اگر برداشته شود و در بستر رودخانه خط‌القعری ایجاد گردد هم صنعت هم شرب و هم باغداران می‌توانند بدون اینکه دچار مشکل شوند از منابع آب زاینده‌رود استفاده نمایند.
وی با اظهار تاسف از اینکه شاید تنها 24 روز زاینده‌رود پر آب باشد و بعد دوباره رنگ خشکسالی را به خود ببیند گفت: با این تفاسیر کشاورزان تنها می‌توانند یک سوم از اراضی خود را کشت کنند و باز هم دچار مشکلات بسیاری خواهند شد.
امینی افزود: فروش اضافه بر ظرفیت،انتقال آب به یزد قبل از افتتاح تونل سوم کوهرنگ، توسعه بخش صنعت و کشاورزی، مصرف بیش از اندازه و بی‌رویه شرب توسط مردم، فرسودگی شبکه‌های آبرسانی شهری و پرت آب، مسطح کردن سطح رودخانه و بسیاری از عوامل دیگر باعث شده که رودخانه‌ای که طی هزاران سال خشک نشده اکنون با بی‌آبی مفرط روبه‌رو شود.
یک روانپزشک می‌گوید: زاینده‌رود در یاد همه مردم اصفهان جای ویژه‌ای دارد نه از آن رو که خاطره‌های خوش یا ناخوشی از آن دارند، بلکه به خاطر اینکه جزئی از هویتشان است.
دکتر حمیدرضا روح‌افزا ادامه می‌دهد: اصفهان را با زاینده‌رودش می‌شناسیم، چرا که هر کس و هر چیزی از روی هویتش شناخته می‌شود، به غیر از لهجه، عالی‌قاپو، میدان نقش جهان و. . . زاینده‌رود از مهمترین هویت‌های یک اصفهانی است که اگر نباشد فرد بی‌ثبات می‌شود و هر مسئله کوچکی او را اذیت می‌کند. اگر بخواهم مثالی بزنم مثل یک خانواده است که اگر یکی از اعضای آن نباشد بقیه دچار بحران می‌شوند. حالا اگر زاینده‌رود هم به عنوان یکی از هویت‌های اصفهانی‌ها حذف شود، مردم دچار استرس می‌شوند و تحملشان کمتر شده و پرخاشگرتر می‌شوند.
نظر شما