مجید جویا: تا به حال ستاره شناسان بر این باور بودند که همه طلای موجود بر روی زمین و در جهان از انفجارهای اَبَرستارگان باستانی به وجود آمده است. اما مدرک جدیدی پیدا شده که نشان دهنده تولد بسیار خشونت بارتری برای با ارزش‌ترین فلز روی زمین است: برخورد دو ستاره نوترونی.
متهم جدید، برخورد عظیم دو ستاره نوترونی است. این برخورد، یک درخشش کور کننده اما کوتاه مدت از فوران پرتوهای پرقدرت گاما (GRB) به همراه یک ابر گرد و غبار ستاره‌ای تولید می‌کند که حاوی مخلوطی از عناصر سنگین است که مقدار فراوانی از طلا هم جزو آنهاست.
ستاره‌شناسان در روز 3 ژوئن/ 13 خرداد گذشته با استفاده از ماهواره شکارچی پرتو گامای ناسا به نام سویفت، انفجاری فوق‌العاده پرانرژی را در فاصله تقریبی 9/3 میلیارد سال نوری از زمین شناسایی و آن را GRB 130603B نام نهادند. طبق برآورد این گروه از ستاره‌شناسان، این مواد که جرمی برابر با حدود یک صدم جرم خورشید ما دارد (, بخشی از آن هم از جنس طلا است)، در نتیجه انفجار پرتو گاما به فضا پرتاب شده است.
ایدو برگر که نویسنده اصلی این مقاله جدید، و یک دانشمند اخترفیزیک در مرکز اخترفیزیک اسمیتسونیان دانشگاه هاروارد است، با همکاری اعضای گروهش، تابش نور فروسرخ حاصل از این انفجار را به مدت چندین روز تعقیب کردند تا این که به تدریج از دید محو شد. چنین تابشی تنها می‌تواند توسط عناصر سنگین رادیو اکتیو تولید شده باشد، که در ستارگان نوترونی به وفور یافت می‌شوند، و به باور اعضای این گروه، این امر بیان‌گر این است که که فورانگرهای گاما (GRB) یکی از محصولات ادغام دو ستاره نوترونی هستند.
با توجه به این که طلای حاصل از فقط یک GRB به تنهایی چندین برابر جرم ماه (خود ماه 81 برابر از زمین کم‌جرم‌تر است) است، و از آنجا که گمان می‌رود که تعداد بسیار زیادی از انفجارهایی از این دست از زمان مهبانگ (که حدود 13.8 میلیارد سال پیش اتفاق افتاده است) تا کنون رخ داده باشند، برگر و همکارانش ادعا می‌کنند که برخوردهای ستاره‌های نوترونی کارخانه‌های اصلی تولید طلا در گیتی هستند.
برگر در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت: «طبق براورد ما، مقدار طلایی که در جریان ادغام دو ستاره نوترونی تولید و به بیرون پرتاب شده است، شاید تا 10 برابر جرم ماه باشد».
[توضیح مترجم: برای آن‌که به بزرگی این مقدار پی ببرید، جالب است بدانید تمام ذخایر طلایی که بشر در طول صدهاهزار سال گذشته روی زمین استخراج کرده، اندکی بیش از 8هزار مترمکعب حجم دارد که در مکعبی به اضلاع 20 متر جای می‌گیرد! قطر ماه حدود 3750 کیلومتر است]
به گفته برگر، با نرخ‌های امروز بازار، ارزش این مقدار طلا، برابر با 10 میلیارد میلیارد میلیارد دلار است، که معادل با یک رقم 1 و 28 صفر در پشت آن است.
برخلاف اَبَرستارگان، که در آنها از نابودی یک تک ستاره، عناصر سبک‌تر همانند کربن و آهن ایجاد می‌شوند، جی‌آر‌بی‌ها عظیم‌ترین رخدادهای کیهانی دنیا هستند و قدرت کافی را هم برای تولید فلزات باارزش دارند.
53271
نظر شما