انفجار تهران

تعطیلی بود. رفتم در بند و از آنجا به گلاب دره. رفتم بالای تپه ها، کوچه و پس کوچه ها، و سرازیر شدم به طرف تجریش. هر جا را که می دیدی ساختمان سازی بود. برج برج برج. یکی پس از دیگری. در کوچه های باریک و تنگ و خیابانهای فرعی، یا گود برداری کرده اند، یا در حال اسکلت سازی اند، یا نما کاری. برجهای بیست -سی طبقه. در کوچه های باریک که در قدیم به آنها کوچه های آشتی کنان می گفتند، ولی آنها امروز محل رفت و آمد اتومبیلهاشده اند وچه رفت و آمدنی! یک اتومبیل هم به زحمت می تواند از آنها عبور کند. در خیابانهای اصلی اتومبیلهای گران قیمت پارک شده است. در روزهای غیر تعطیل سر هر چهار راهی که در شمیران بایستی چند صد میلیارد تومان از مقابل شما عبور می کند، البته نه به صورت اسکناس بلکه به صورت آهن و پلاستیک . آدمی که خودش هفتاد کیلو بیشتر وزن ندارد، پنج شش تن آهن و آلومینیوم و آت و آشغالهای دیگر راه انداخته تو خیابانها و کمترین کاری که می کند آلوده کردن هواست و بیشترین کار زیر گرفتن مردم. محله های دیگر هم کم و بیش همینطور است.

اتوبان بعد از اتوبان و در کنار اتوبانها برجهائی است که مثل قارچ از زمین روئیده اند. چراغهائی که شبها در خیابانها و اتوبانهای تهران روشن می شوند از چراغهای شهرهای بزرگ آمریکا مثل شیکاگو و لس انجلس اگر بیشتر نباشد کمتر نیست. و چیزی که در تهران مطمئنا از شهرهای دیگر آمریکا و اروپا بیشتر است تعداد ساختمانها و برجهائی است که ساخته می شود و اخیرا مد شده که به آنها بگویند سازه. به نظر می رسد بیست در صد تهران در حال ساخت و ساز است.

مهمترین و شاید تنها کار سازندگی در ایران امروزه ساختمان سازی است. تهران هر پنج سال دو برابر می شود. زمانی که من نوجوان بودم سه راه شاه ( که امروز به آن چهار راه جمهوری می گویند) و دور و بر دانشگاه تهران همه جزو شمال شهر بود. در بچگی کنار نهر کرج (که بعدا شد بلوار الیزابت) وقتی می ایستادم و به طرف شمال نگاه می کردم تا چشم کار می کرد بیابان خدا بود. تهران در پنجاه- شصت سال گذشته ده برابر، بیست برابر، یا صد برابر شده . و فقط هم از طول و عرض رشد نکرده ، ارتفاع آنهم سی چهل برابر شده است. من نمی دانم چند نفر از این کارشناسان شهرداری که تراکم شهر من را فروخته اند و مرا در انبوهی از آهن و پلاستیک و آلومینیوم و خاک و گل محصور کرده اند خودشان تهرانی اند؟ فروش تراکم یکی از پردرآمد ترین کاسبی ها برای شهرداری بعد از انقلاب بوده است، کاری که گویا از زمان کرباسچی شروع شد.

شنیدم بیش از هر کس سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکاست که در بارۀ فروش تراکم در تهران تحقیق کرده و مقاله نوشته است. در بارۀ جمع آوری زباله در تهران هم تحقیق کرده و نمی دانم کدام بخش از وزارت خارجۀ آمریکا مشغول تحقیق در بارۀ آلودگی هواست. برای کسی که یک روز هم در تهران نبوده چه اهمیتی دارد که بداند شهرداری تهران چقدر در سال تراکم می فروشد یا چقدر زباله دفن می کند و کجا؟ چقدر بر تعداد اتومبیلها افزوده می شود ؟ روزی چند نفر بر اثر آلودگی هوا می میرند؟ کی آبی که تهرانیها با آن خودشان را می شویند تبدیل به سیلی خواهد شد و جنوب تهران را غرق خواهد کرد؟ کی جمعیت ایران دو برابر خواهد شد؟ بدم نمی آید بدانم پیش بینی وزارت خارجۀ آمریکا در مورد انفجار جمعیت در ایران و انفجار تهران کی است؟

اگر ساخت و سازها به همین منوال پیش رود تهران در بیست سال آینده دو برابر خواهد شد و با کنار گذاشتن تنظیم خانواده جمعیت آنهم دو برابر خواهد شد. دو برابر زباله ، دو برابر اتو مبیل، دو برابر آلودگی، دو برابر دهانهای باز که حتی هوا هم ندارند که تنفس کنند چه برسد به آب و نان. من مطمئنم که این رشد تصاعدی بدین وضع نمی تواند تا چند سال دیگر ادامه پیدا کند. فواره تا بی نهایت نمی تواند بالا رود.

این نوشته امروز دوشنبه 16 دی ماه در روزنامه آفتاب یزد هم منتشر شده است.