عاشقانه روز چهاردهم میهمانی/شیطان، همان است که شک ایجاد می کند/ اراده قوی در برابر حق تسلیم است

فایلی که در ابتدای مطلب می شنوید، سخنرانی آیت الله جوادی آملی درباره «نقش دین در زندگی و این که همه امور زندگی ارتباط مستقیمی با آموزه های دینی و فقهی دارد» است.

و در دعای امروز می خوانیم: «خدایا مؤاخذه نکن مرا در ایـن روز به لغزش ها و درگذر از من در آن از خطاها و بیهودگی ها و قرار مده مرا در آن نشانه تیر بلاها و آفات اى عزت دهنده مسلمانان.» نجوای امروز را اینجا بشنوید.

در ادامه پرونده روز چهاردهم به دوستداران اخلاق و نیکویی تقدیم می شود.

پیامبر (ص) از بیهوده گویی بیشترین پرهیز را داشت

امام علی (که درود خدا بر او باد) درباره آداب معاشرت پیامبر خدا با مردم می فرماید: «پیامبر با هر کس که دست می داد، هرگز دستش را نمی کشید تا طرف مقابل دستش را بکشد. اگر با شخصی در کاری شریک می شد تا آن شخص آن را ترک نمی کرد، ایشان آن کار را ترک نمی کرد. اگر با کسی در موردی صحبت می کرد تا او صحبت را رها نمی کرد، حضرت گفت و گو را قطع نمی کرد.
هرگز دیده نشد پایش را در برابر کسی دراز کند و هیچ گاه بین دو کار مخیر نشد، مگر آن که کار سخت تر را برای خود انتخاب می کرد. اگر به او ظلمی می شد انتقام نمی گرفت، مگر آن که موجب هتک حرمت الهی شود که در این صورت به خاطر خدا خشمگین می شد.
و هرگز نیازمندی را رد نکرد، مگر آن که حاجتش را برمی آورد و یا با سخنی نرم او را راضی می کرد. در عین کمال نمازش از همه مردم سبک تر و سخنرانی اش کوتاه تر بود و از بیهوده گویی بیشترین پرهیز را داشت.»

خداوندا! تو راه درست را به ما نشان می دهی و با کرمت راه نفوذ شیطان را بر ما می بندی

«جمله اول: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَفْتَتِحُ الثَّنَاءَ بِحَمْدِكَ : خدايا،من با سپاس تو ستايش را آغاز مى‏ كنم» درباره جمله آغازین دعا و شرح کلمات آن صحبت شد که می توانید اینجا بخوانید.

جمله دوم: «وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ بِمَنِّكَ : و تويى كه با كرمت به‏ سوى درستى توجّه دهى»

تسدید، تفعیل از ماده «سدّ» به معنای استوار داشتن و راه نفوذ بیگانه را بستن است و «تسدید صواب» یعنی راه راست را نشان دادن و آن را از کژی و انحراف نگاهداشتن. تسدید الهی آن گونه هدایت و ارشادی است که راه نفوذ شیاطین را بر قلب انسان ببندد و انسان را در برابر اغواء نفس اماره و شیطان بیمه کند و برای سالک راه حق، مصونیت فراهم آورد. وقتی می گوییم «وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ بِمَنِّكَ» یعنی خدایا تو راه صواب و صلاح را نشان می دهی و با کرمت راه نفوذ شیطان را بر ما می بندی. بار خدایا! آغاز و انجام از آن تو است و همای صواب و صلاح در دست تو است، ما را به راستی و درستی رهنمون باش!

جمله سوم: «وَ أَيْقَنْتُ أَنَّكَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ فِي مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَشَدُّ الْمُعَاقِبِينَ فِي مَوْضِعِ النَّكَالِ وَ النَّقِمَةِ وَ أَعْظَمُ الْمُتَجَبِّرِينَ فِي مَوْضِعِ الْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ: و يقين دارم كه در جاى عفو و رحمت مهربان‏ترين مهربانانى. و در جايگاه مجازات و انتقام،سخت‏ترين كيفركننده‏اى،و در موضع بزرگ‏منشى‏ و عظمت بزرگ‏ترين جبّارى»

خدایا به یقین آنجا که جای عفو و رحمت است تو مهربان تر از همه مهربانانی و آنجا که جای کیفر و تادیب است از همه سخت گیرتری و آن جا که جای اظهار عظمت و کبریا است تو از همه زورمندان برتری و به دیگر سخن، خدایا تو در عین حال که رحمتت گسترده و بی پایان است ولی در همه جا با عفو و رحمت و تسامح رفتار نمی کنی، زیرا بعضی از بندگانت سزاوار عفو نیستند و عفو و گذشت نسبت به آنها ظلم به دیگر بندگان است.
آری من می دانم با این که تو کان رحمتی ولی قهر تو شدید و سخت است، تو ارحم الراحمینی، یعنی آنجا که شایسته رحمت باشد از همه مهربان ها، پدر ها و مادر ها و ... مهربان تری و اما اگر حکمت اقتضاء کند که به قهر و خشم رفتار کنی قاطعانه و سخت برخورد می کنی و از همه مجازات کنندگان سخت تر و قاطع تری.»

در جهان امروز، شدیدا گرفتار تشکیک کنندگان هستیم که اعتماد به نفس ما را ضعیف می کنند

شرح و تفسیر سوره ناس (بخش اول)
«در سوره ناس از خطرهایی حرف می زنیم که از انسان ها و از کسانی که انسان با آنان زندگی می کند ناشی می شود. در صورتی که در سوره فلق، به خطرهایی غیرمحسوس اشاره داشت، خطرهایی که به هنگام تاریکی و غفلت و ناآگاهی انسان و یا خطرهایی که خارج از اراده او به وجود می آیند.

قرآن کریم در این سوره خطرهای پیش روی انسان را برمی شمرد. برخی خطرها از جانب پادشاهان و حاکمان است و برخی خطرها از جانب خدایانی است که انسان ها در گذشته می پرستیدند. خطر سوم خطر مردمی است که تلاش می کنند عقاید انسان را مخفیانه فاسد کنند و در مسیر انسان و در ایمان او مشکلات و تشکیک هایی را به وجود بیاورند. نوعی از این خطر از جانب انسان هاست، و برخی دیگر را عناصر نامرئی به وجود می آورند که قرآن آنها را "جن" و "جنة" می نامد.

قرآن در برابر این خطرها به ما آموزش می دهد و یادآوری می کند که این خطرها از جانب بشر است. پس چرا به معبود بشر و آفریدگار او پناه نبریم؟ کسی که به بشر قدرت و هدایت و استواری داده است.
شک هایی که در مسیر حرکت و گام برداشتن عارض انسان می شود و در سینه انسان ایجاد وسوسه می کند، برای عزم و اراده او خطری بزرگ است. ما مکلف هستیم که هرگاه فهمیدیم رسالت، وظیفه و خیر در عملی هست آن را بدون تردید انجام دهیم. اگر تردید کنیم، این تردید از جانب شیطان و از سپاهیان شیطان است. شیطان برای فرد همان است که تردید ها و شک های نفسانی را ایجاد می کند.

ما در جهان امروز، شدیدا گرفتار این تشکیک کنندگان هستیم که اعتماد به نفس ما و اعتماد به دوستانمان را ضعیف می کنند. بنابراین از شر این وسوسه کنندگان و کسانی که مخفیانه تشکیک می کنند و از شر وسوسه و وسوسه گر نهانی به خداوند و به خالق انسان پناه می بریم.

ای مومنان! به ما تکلیف شده است که این دو سوره ناس و فلق را هر روز صبح و هنگام هر سفر و پیش از انجام هر کار دشوار و سختی بخوانیم. و مراد از خواندن این سوره یادآوری این نکته است که بدی ها، و سختی ها و مشکلات هر اندازه گسترش یابند، تا هنگامی که ما به پادارنده امر خداوند باشیم و به او ایمان داشته باشیم و مجری اراده و میل او باشیم، همه کارها از آن اوست و هیچ کس نمی تواند با پروردگاری که خالق همه چیز است و آسمان ها در هم پیچیده و در ید قدرت اوست معارضه و مقابله کند.

هنگامی که این دو سوره را می خوانیم احساس می کنیم راه روشن شده است و امید به آینده داریم و در مسیرمانهستیم و خطرها از هر جانبی کنار زده می شوند. به همین سبب، درمان هر سختی توسل به خداوند و تاکید بر ایمان به خداست.»

کار هر روز را در همان روز انجام ده، زیرا هر روز کاری مخصوص به خودش دارد

امیرمومنان علی (ع) در عهدنامه خطاب به مالک می فرماید: «بهوش باش! کار هر روز را در همان روز انجام ده، زیرا هر روز کاری مخصوص به خودش دارد. باید بهترین اوقات و بهترین ساعات عمرت را برای خلوت با خدا قرار دهی! هر چند اگر نیت خالص داشته باشی و امور رعایا رو به راه شود همه کارهایت عبادت و برای خداست.
از جمله کارهایی که مخصوصا باید با اخلاص انجام دهی اقامه فرایض است که ویژه ذات پاک اوست. بنابراین را بدنت شب و روز در اختیار فرمان خدا بگذار! و آنچه موجب تقرب تو به خداوند می شود به طور کامل و بدون نقص و عیب به انجام برسان اگر چه خستگی جسمی و ناراحتی پیدا کنی.»

اراده قوی و اندیشه آزاد در برابر حق تسلیم است

«انسان قدرت انتخاب دارد اما اگر دل آنچنان سنگ و تاریک شد که هیچ تراوش رحمت و برکتی از درون شیارها و شکاف های این روح حاصل و نمودار نشد، این دل آزاد دیگر سخت شده و انعطاف پذیر نیست و نمی تواند تصمیم بگیرد. بنابراین باید این قدرت آزادی را مانند همان قدرت آگاهی حفظ کرد و بعد رشدش داد.

انسان ممکن است در برابر چیزهایی که چشم و گوش او را گرفته اند، یا چیزهایی که به نحوی سررشته، سرنوشت و کارهای او را در تحت قدرت و سیطره خویش قرار داده اند، خود را زبون و محکوم احساس کند. این زبونی، اراده و آزادی را سلب می کند، آزادی اراده را می گیرد و امسان ناتوان بار می آید، یک ملتی می شود که صد میلیون جمعیت دارد اما مرد ندارد:
«چرا در امم گذشته مردی با عقل و ایمان وجود نداشت که مردم را از فساد بازدارد، تا ما مثل آن عده قلیل مومنانشان که نجات دادیم همه را نجات دهیم؟ / هود 116»
آخر چرا در میان این ملت ها کسانی پیدا نشدند که یک تا مانده غیرتی، اندک حمیت و اراده ای و قدرت روحی داشته باشند که از فساد در زمین نهی کنند؟

حق پذیری محصول تربیت اراده: حاصل اراده مسلط آزاد دوری جسته و اجتناب کرده از آفات چیست؟ اگر تربیت ما این گونه بود که برای تقویت اراده تمرین کردیم، از خودخواهی و هوس ها دور شدیم، تحت تاثیر طاغوت ها خود را نباختیم و با تنبلی ها و سستی ها مبارزه کردیم، در نتیجه اندیشه هم کارایی و کاربردش زیاد خواهد بود. حال با یک کاربرد قوی از اندیشه و با داشتن یک اراده مصمم و آزاد از آفت ها و زنجیرها این حالت در انسان پدید آید که در برابر حق تسلیم گردد. و این مردانگی می خواهد.»

*****

روزه دل و جسمتان مقبول ...

/6262