نیامده‌ می‌رود

سید محسن فرجادی:

محسن رضایی که قرار بود سه‌شنبه هفته گذشته بیانیه انتخاباتی خود را منتشر کند، انتشار آن را به پس از ملاقات خود با مقامات ارشد نظام موکول کرد و روز پنجشنبه نیز در حاشیه نخستین کنگره توسعه و عدالت ایران اسلامی با اشاره به اینکه «ترجیح می‌دهم دیگران کاندیدا شوند» گفت: ترجیح می‌دهم به جای من دوستان دیگری کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شوند.

وی گفت: به دنبال توافق انجام شده با نامزدهای احتمالی قرار است این موضوعات تا مشخص شدن نتیجه نهایی و اجماع بر روی کاندیدایی واحد رسانه‌ای نشود. البته او عصر دیروز در رامسر اعلام کرد که این هفته اعلام می‌کند، اما اگر بیاید به نفع کاندیدایی کنار نخواهد رفت و تا پایان رقابت انتخاباتی‌اش را ادامه خواهد داد.

رضایی را می‌توان یکی از فعال‌ترین چهره‌های سیاسی که از سال گذشته هم با سودای ریاست جمهوری و در مرحله بعد جا انداختن نظرش در باب دولت ائتلافی تلاش کرده است به حساب آورد.

او پارسال از هر فرصتی برای مواجهه و گفت و گو با گزینه‌های در معرض کاندیداتوری ریاست جمهوری دهم استفاده کرد تا آنچه را دولت ائتلافی و «افزایش ظرفیت اداره کشور و یا توسعه مدیریت کشور» می‌دانست را تبیین و بنا به گفته خودش «با همه دوستانی که در معرض کاندیداتوری قرار دارند دیدار کرده و از آن‌ها خواسته‌ام که تک روی نکنند و اگر هم موفق شدند دولت‌های کارآمد، قوی و جمعی شکل دهند و از جناح‌گرایی بپرهیزند.»

 مانده در نیمه‌های راه
ایده دولت ائتلافی او در نیمه‌های راه و زمانی که نتوانست لاریجانی و قالیباف را مجاب کند شکست خورده بود. رضایی در تبیین آنچه در نظر داشت و زمینه‌هایی که لازم بود گفته است که «باید بپذیریم که ائتلاف برای رقابت و رقابت برای وحدت باید صورت بگیرد. اگر ائتلاف نباشد اصولاً چیزی شکل نمی‌گیرد که رقابتی بخواهد صورت بگیرد. اگر رقابتی شکل بگیرد اما برای وحدت نباشد تبدیل به جنگ و منازعه خواهد شد؛ بنابراین باید بازنگری در جامعه‌ سیاسی داشته باشید تا هم ائتلاف، هم رقابت و هم وحدت شکل بگیرد. یعنی ائتلاف درون گروه‌ها، رقابت میان جناح‌ها و وحدت در منافع ملی و مسایل اساسی کشور باید وجود داشته باشد.»

او که در میان چهره‌های سیاسی تنها حامی ایده دولت ائتلافی بود می‌گوید که «تاکنون کسی را ندیده‌ام که دولت ائتلافی را رد کند» اما در عین حال اذعان دارد که «این‌که تا چه حد به آن عمل شود، نمی‌دانم!»

او معتقد است «دولت به تنهایی توان اداره کشور را ندارد بنابراین دولت ائتلافی می‌تواند بسیاری از مشکلات مردم را حل کند چرا که در دولت ائتلافی مسئله سهم‌خواهی مفهومی ندارد. بنابراین زمینه مدیریتی و استفاده از توانایی مدیران کارا و توانمند و نخبه‌پروری شاخصه این دولت است.»

 نظریه قائم به خود
نظریه رضایی درباره دولت ائتلافی، تشکیل دولتی موتلفه از همفکران است؛ او به دنبال آن بود تا پتانسیل‌های پراکنده اصولگرایان را که در دولت نهم به حاشیه رانده شده بود سامان دهد و کاندیداهای هم‌جناح را برای رسیدن به مطلوب هدایت کند.

این اقدام رضایی حاوی پیامی امیدوار‌کننده برای محمود احمدی‌نژاد است که بی‌نتیجه ماندن نظریه رضایی قطعاً خوشحالی حامیان آقای رئیس‌جمهور را به دنبال دارد. رضایی به دنبال ائتلافی درون جناحی در مقابل احمدی‌نژاد بود تا با گردهم آوردن منتقدان دولت بتواند در سپهر سیاسی کشور جایگاهی رفیع‌تر بیابد، شاید از همین جهت بود که او با طرح ایده بازآفرینی نخست‌وزیری تلاش کرد اصولگرایان را به سمت کسب قدرت متمایل‌تر کند. او با طرح این نظر که «دولت قوی می‌خواهیم نه رئیس‌جمهور قوی» در عین نقد دولت نهم سعی داشت به یاری دیگر هم جناحیان معترض و منتقد دولت پیش رود و از همین جهت بود که با گامی به جلو رقبای دیگر را نیز قابلیتهایی که بتوانند آرمانها را تحقق بخشند ندانست و رسیدن به مطلوب را مستتر در ایده خود عنوان کرد و بس. «آن‌چه که امروز ما نیازمندیم، یک فرد در رأس دولت نیست، بلکه یک دولت قوی است؛ لذا هرکس بخواهد به صورت فردی یا با تک‌روی در رأس دولت قرار بگیرد، هیچ فرقی با دیگران نخواهد داشت. همه کسانی که به عنوان کاندیدا مطرح هستند، به صورت فردی تفاوت چندانی با هم ندارند، بلکه تفاوت زمانی مشخص می‌شود که بتوانند دولتی مهم و کارآمد تقدیم مردم ایران کنند.»

زمینه‌هایی که وجود نداشت
او بهترین روش برای تشکیل دولت ائتلافی را شکل‌گیری آن قبل از انتخابات می‌دانست. محسن رضایی که رسانه‌های حامی، او را طراح مدل «دولت ائتلافی کارآمد و متعهد» می‌خواندند تلاشهای خود را برای به اجتماع رساندن کاندیداها در دولت ائتلافی از تیر ماه شروع و از اوایل بهمن ماه به صورت جدی با کاندیداها در این زمینه مذاکره کرد. اما. . .

احزاب متشکل و جناح‌هایی که منافع معینی را دنبال می‌کنند اصلی‌ترین لازمه شکل‌گیری دولت ائتلافی مورد نظر رضایی بود؛ آن چیزی که رضایی در اولین گام، خود فاقد آن بوده و معلوم نبود می‌خواهد با چه پشتوانه حزبی پا در میدان بگذارد. او که برای اقتصاد کشور تئوری و بسته‌هایی دارد قطعاً با محاسبه آمده بود و یقیناً احزاب تازه به راه افتاده را مجریان دولت ائتلافی نمی‌توانست بداند. حتی گزینه‌های مورد نظر او همچون قالیباف، لاریجانی و ولایتی نیز دارای احزابی فراگیر و شناسنامه‌دار نبودند که بتوانند در صورت پیروزی او را در پیشبرد سیاستهای دولت ائتلافی یاری کنند و معلوم نبود او بر چه اساسی به دنبال اجرای این نظریه بود. در این میان حزبی همچون مؤتلفه اسلامی به عنوان اصلی‌ترین عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری هیچ وقعی به این نظریه نگذاشت تا این ایده برای آینده‌ای که رضایی منتظر آن است باقی بماند.

محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی در نشست مشترک شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی با حوزه نمایندگان مجلس گفت: ما در انتخابات آینده همگرایی اصولگرایان را وجهه همت خود قرار داده‌ایم و معتقدیم باید به یک نامزد واحد برسیم. وی با تأکید بر اینکه مهمترین دغدغه ما تداوم خدمت اصولگرایان و تضمین استمرار گفتمان اصولگرایی است گفت: ما در جبهه پیروان خط امام و رهبری برای خود حق تحفظ قائل نیستیم، قرار است همگی به موضع واحد برسیم و با جامعه مدرسین و روحانیت مبارز در انتخابات آینده همصدایی داشته باشیم. در این میان موضع همراهان موسوی یا باید شوریدن بر جبهه پیروان خط امام و رهبری باشد و یا کناره‌گیری مسالمت‌آمیز از مسیر رقابت میان جناحی تا فرضیه دوم رضایی نیز باطل شود که «دوقطبی شدن انتخابات بعید است.» رضایی پیش از این با توجه به تعدد نامزدهای ریاست جمهوری در جبهه اصلاحات گفته بود که «هیچ کدام از جناح‌ها به کاندیدای واحد نمی‌رسند و بعید است انتخابات دو قطبی شود.» اما با کناره‌گیری او و از هم پاشیدن نظریه‌اش تا اطلاع ثانوی قرار نیست اصولگرایان با یکدیگر رقابت کنند. چرا که بنا به گفته اسدالله بادامچیان قائم مقام دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی مجموعه اصولگرایان به معرفی نامزد نهایی نزدیک شده‌اند. وی ملاقات‌هایی که عسگراولادی دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری با احمدی‌نژاد داشته است را «در مجموع مثبت» دانست و با اشاره به ملاقات‌های عسگراولادی با اعضای جامعه روحانیت مبارز گفت: رایزنی‌ها برای معرفی نامزد اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری ادامه دارد.