مهدی خاکی‌فیروز:
قدرناشناسی عراقی‌ها
اتوبوس‌های زهوار دررفته عراقی‌ای که در مسیر مهران- کربلا تردد می‌کنند، چندان دلچسب زائران نیستند. کولر و آب‌سردکن پیش‌کش عراقی‌ها؛ این اتوبوس‌ها پنجره‌های سالمی هم ندارند و گرد و خاک را به راحتی به داخل خود هدایت می‌کنند. مقام‌های عراقی سال‌هاست به بهانه ایجاد کار برای هموطنان خود اجازه ورود اتوبوس‌های ایرانی به خاک این کشور را نمی‌دهند.
اقتصاد استان کربلا در 5 سال اخیر به برکت زائران ایرانی تحول و رشد چشمگیری یافته است. هر زائر ایرانی رقمی بین 100 تا 800هزار تومان از بازارهای نجف و کربلا خرید می‌کند. بیش از 40هزار تومان عوارض دولتی از هر زائر اخذ می‌شود. به اینها می‌توان پول هتل، غذا و حمل‌ونقل را نیز اضافه کرد اما عراقی‌ها چندان به فکر ارائه خدمات بهتر به این زائران پربرکت نیستند.
میزبانان عراقی، خودشان هم به شرایط نامطلوب اعتراف دارند. جبار احمد، شهردار کربلا خدمات ارائه شده به زائران ایرانی را کافی نمی‌داند. سیدعبدالمعال الیاسری، رئیس مجلس استان کربلا، مشکلات موجود را به کم‌کاری‌های حکومت صدام‌حسین نسبت می‌دهد. او حضور روزانه ده‌ها هزار زائر ایرانی در این استان را بهانه کرده و به توجیه خدمات نامطلوب می‌پردازد بی‌آنکه به مزیت حضور این زائران در توسعه استان متبوع خود اشاره کند.
نخستین توهین‌ها در آغاز مسیر
به گفته محمد سیدی، یکی از تجار ایرانی مسیر تهران- بغداد، زائران ایرانی در بدو ورود به نقطه مرزی، بیش از 10ساعت در فضایی که فاقد کمترین رفاهی است متوقف می‌شوند. روزانه حدود 1500 نفر از مرز مهران که مهم‌ترین ایستگاه مرزی ایران و عراق است، عبور می‌کنند. در بخش ایرانی این نقطه مرزی یک نمازخانه 200 نفری و چند سرویس بهداشتی وجود دارد. در آن سوی مرز اما از همین امکانات نیز خبری نیست. انگشت‌نگاری از هر 10 انگشت، چهره‌نگاری و تصویربرداری از قرنیه، کمترین اقدام امنیتی است که پلیس عراق و نیروهای اشغالگر آمریکایی با مردان 18 تا 45 ساله ایرانی به عمل می‌آورد.
این نیروها، گاهی از زنان زائر هم انگشت‌نگاری می‌کند. گرمای 40 درجه‌ای این منطقه و انجام برخی کنترل‌های بی‌مورد در خارج از گیت گمرک، خاطره خوشی را از نقطه مرزی در ذهن زائران ایرانی بر جای نمی‌گذارد.
هتل‌هایی بدتر از مسافرخانه
اغلب هتل‌های کربلا و نجف وضعیت خوشایندی ندارند. به گفته احمد صمدبین یکی از زائران ایرانی، آشپزخانه، اتاق‌ها و فضای عمومی هتل‌ها بسیار آلوده است. تردد موش در فضای هتل‌ها و آشپزخانه‌ها به یک پدیده فراگیر تبدیل شده تا جایی که خدمه هتل‌ها در مقابل تذکر مسافران ایرانی فقط می‌خندند. گویی حضور دائمی این جوندگان از نظر آنها چیز عجیبی نیست. ملحفه‌ها نه تنها روزانه عوض نمی‌شوند، بلکه گاهی چرک و کثافت در آنها به خوبی نمایان است. هتل‌داران عراقی گاهی ظرف‌های غذا و میوه‌ها را نمی‌شویند و فقط با پارچه‌ای کهنه، ظاهر آن را پاک می‌کنند. مالکان برخی هتل‌ها در ارائه امکانات تقلب می‌کنند. آب شور لوله‌کشی را در قوطی خالی آب‌معدنی می‌ریزند. در مواردی ته‌مانده غذا را جمع‌آوری و مجدداً استفاده می‌کنند. گاهی در گرم‌ترین ساعت‌های روز برق کولر را قطع می‌کنند. آسانسور در اکثر هتل‌ها همیشه خاموش است. این مهمان‌نوازی غیردوستانه عراقی‌ها در کنار ضعف مدیریت کاروان‌ها، شرایط دشواری برای زائران ایجاد می‌کند. مدیر برخی کاروان‌ها، در هتل‌هایی که آسانسور آنها همیشه خاموش است، زائران پیر و بیمار را به طبقات بالا می‌فرستند و خود در کنار روحانی و مداح کاروان در طبقه اول اقامت می‌کنند. سازمان حج و زیارت نیز نظارت کامل و دقیقی بر عملکرد کاروان‌ها ندارد. مدیران اعزامی این سازمان به نجف و کربلا، هتل‌های این شهرها را به گونه‌ای منطقه‌بندی کرده‌اند که هر فرد باید بر یک منطقه وسیع شامل حدود 10 هتل نظارت کند. با این وصف، فرصت کافی برای نظارت کامل بر هتل‌ها را ندارند. گاهی نیز به دلیل کم‌توجهی یا کم‌تجربگی و توانمندی کم، نمی‌توانند وظیفه نظارتی خود را به خوبی انجام دهند. برخی از آنها حتی به جغرافیا و نقشه شهری نجف و کربلا نیز آشنا نیستند و نمی‌دانند مکان‌هایی همچون درمانگاه و پلیس منطقه تحت مدیریتشان کجا واقع شده است.
گفته می‌شود مالکان برخی هتل‌های غیراستاندارد عراق نیز با استفاده از نفوذ محلی یا ارتباط با سازمان‌های نظامی و امنیتی، مسئولان ایرانی را مجبور به خرید اتاق‌های خود می‌کنند. نگاه‌های غیردوستانه و حتی در برخی موارد توهین‌آمیز مسئولان عراقی موجب شده تا خدمات جانبی برخی مسافرخانه‌ها به راحتی با قیمت هتل‌های چندستاره به زائران ایرانی تحمیل شود. در برخی موارد انبار هتل‌ها را با چند تخت فنری به نام سوئیت عرضه می‌کنند. حمام و دستشویی در اتاق‌های اکثر هتل‌ها وجود ندارد و مسافران مجبورند برای استفاده از این خدمات به طبقات دیگر بروند.
سازمان حج و زیارت تاکنون فهرستی از هتل‌های غیراستاندارد نجف و کربلا منتشر نکرده ولی زائران ایرانی باتجربه لیست سیاهی را به صورت شفاهی مطرح می‌کنند. ابناء‌الزهرا، دارالحره و قباب الذهبیه در نجف و سیدالکونین، جنت‌المهدی، دله آل، البت، طفوف و زائر‌الحسین در کربلا در این فهرست می‌گنجند.
اندرفواید تن ماهی و ماست چکیده
فضای غیررقابتی
نظر شما