ایران باستان

کوروش هخامنشی زیر ذره‌بین استاد تاریخ باستان دانشگاه ویسکانسین آمریکا

تاریخ ایران«شاه جهان» یک روایت معتبر و قابل دسترس از زندگی، حرفه و میراث کوروش بزرگ ارائه می‌دهد. درحالی‌که منابع یونانی همچنان در هر روایتی درباره کوروش محوری باقی می‌مانند، انبوهی از شواهد دست اول در خاور نزدیک باستان، از جمله مواد مستند، باستان‌شناسی، تاریخ هنر و متون مذهبی (کتاب مقدس) یافت می‌شود.

روزنوشت ۸ و ۹ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: ران اسب حجاری‌شده در طاق‌بستان را نمی‌دانم کدام پدرسوخته شکسته است

تاریخ ایرانبالای این شکارگاه خوک، آغا غنی... زحمت کشیده، حجاری در مقابل این حجاری کرده است؛ شکل محمدعلی‌میرزا با ریش بلند روی تخت، حشمت‌الدوله پسرش در مقابل ایستاده. یک پسر کوچک دیگر در عقب ایستاده. خود آغا غنی هم با هیئت کریهی در جلو ایستاده و این اشکال را از بس بد ساخته‌اند – بخصوص در مقابل این نوع حجاری‌ها – آدم قِی‌اش [استفراغ] می‌آید و از بس بد است و نمود ندارد...

در نشست «کوروش بزرگ در پرتو پژوهش‌های نوین» مطرح شد

هیچ متن معتبری از خشکه‌مذهبی کوروش سخن نمی‌گوید/ سال‌هاست که درباره کوروش دچار خودزنی هستیم

تاریخ ایرانما ایرانی‌ها تا دوره قاجار اطلاعات موثق چندانی درباره کوروش نداشتیم و عملا شخصیت کوروش را نمی‌شناختیم و در کتاب مقدس و تورات به کوروش اشاره شده و ذوالقرنین بحثی بود که در اواخر دوره قاجار مطرح شد.

متأسفانه زندگی کوروش به دست عده‌ای شوونیست به پاره‌ای افسانه‌ها و تخیلات آغشته شده

تاریخ ایراناز دیدگاه علومی مانند انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی هرگاه بین ملت و حکومت انشقاق ایجاد می‌شود و حکومتی تلاش می‌کند عقیده یا شخصی را که مورد عنایت مردم است به حاشیه براند جامعه در مقابله با آن حکومت به آن عقیده یا شخص بیشتر اهمیت می‌دهند.

مسجدجامعی: باید برای نام‌گذاری روزی به یاد جناب کوروش در تقویم تلاش کرد

تاریخ ایراندرباره تاریخ و فرهنگ ملی ایران چندان کار هنری و مبتنی بر آرای صاحب‌نظران نداشته‌ایم. مثلا هر بار بحثی از جناب کوروش، روز کوروش و مقبره کوروش به میان آمده، در حوزه محرمانه جا داده‌ایم...

وقتی انسان نخستین مُرد تخمه‌اش در زهدان مادرِ زمین افتاد

راز آفرینش انسان در اساطیر ایران؛ از مرگ کیومرث تا طلوع بشر

تاریخ ایرانمنابع کهن اساطیری ایران باستان به ما می‌گوید که هدف از خلقت انسان کمک به اهورامزدا در مبارزه با اهریمن و بودن جانشین اهورامزدا بر روی زمین بوده است. خداوند درصدد نمودار ساختن قدرت خویش بوده و با آفرینش مادی و به‌ویژه خلقت انسان، قدرت خویش را آشکار می‌سازد.

یک تاریخ‌نگار: بخشی از بحران‌های آبی ما به خاطر توصیه‌های اسرائیلی‌ها بوده

تاریخ ایراناحسان یارشاطر می‌گوید کاری که کردیم اشتباه بوده و با تبدیل پرشیا به ایران، ارجاع تاریخی و عظمت ایران را از بین بردید و ایران را مانند بقیه دولت‌های استعماری به کشوری تبدیل کردید که الان از استعمار جدا شده و کشور جدیدی شده‌اند و اگر پرشیا مانده بود مثل مصر برای دنیا شناخته‌شده بود

جدل بز و درخت خرما

نخستین انیمیشن جهان از روی کهن‌ترین داستانِ ایرانی

تاریخ ایرانتصاویر این سفالینه دقیقا همین تعریف را در بر می‌گیرد و بر همین اساس می‌توان گفت اولین انیمیشن جهان کار ایرانیان و از کهن‌ترین داستانِ ایرانی است.

کشف شواهد «زیست» و صنعت» در مرحله چهارم پژوهشهای باستان‌شناسی تپه تاریخی «سیلک»

اصفهانمرحله سوم طرح بازنگری محوطه باستانی سیلک از سال ۱۴۰۱ با هدف پاسخ به پرسش‌های بنیادین باستان‌شناسی آغاز شده و اکنون در فصل چهارم خود قرار دارد؛ فصلی که یافته‌های مهمی چون کارگاه فلزگری، مصطبه چینه‌ای عظیم و بقایای فضایی مسکونی را به تاریخ کهن این محوطه افزوده است.

واقعیت ماجرای ملکه یهود دربار هخامنشی

استر و مردخای در ایران یا مصر؟/ سند شوکه‌کننده باستانی روایت تورات را به چالش می‌کشد

تاریخ ایراناساس کتاب استر در عهد عتیق، یک افسانه بابلی قرن پنجمی است که کشمکش مرافعه مردخوای اشتار را با اخشورش بیان می‌کند.

تمنای حیات در سرزمینی خشک

«خدایا... کویرم»/ نبرد سه‌هزارساله ایرانیان با تشنگی

تاریخ ایراناهمیت حفاظت از محیط‌زیست و علی‌الخصوص عنصر آب و پیش‌گیری از خشکسالی از زمان شاهنشاهی داریوش کبیر هخامنشی [چیزی در حدود ۲۵۴۰ سال پیش] گویا بخش جدایی‌ناپذیر از امنیت ملی محسوب می‌شده.

استرداد ۱۳ اثر باستانی از ایتالیا به ایران که به هزاره دوم پیش از میلاد بازمی‌گردد/تصاویر

دیپلماسی۱۳ اثر تاریخی و فرهنگی ایران که به‌طور غیرقانونی از کشور خارج شده بود، با پیگیری‌های سفارت جمهوری اسلامی ایران در رُم و همکاری پلیس میراث فرهنگی ایتالیا و مجموعه حقوقی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری جمهوری اسلامی ایران، به سفارت کشورمان تحویل داده شد.

از مشیانه تا حوا / قسمت ۱

پدرسالاری و زن‌ستیزی در ایران باستان

تاریخ ایرانخصلت جامعه پدرسالاری [به مفهوم مطلق کلمه] ضبط سفت‌وسخت مناسبات جنسی زن است؛ دغدغه مرد احتمال زناکاری زن است و تصور این‌که وی نام و اموالش را به فرزندی اعطا کند که خون بیگانه در رگ‌هایش جاری است، چنان ترس و دهشتی بر می‌انگیزد که مرد بدترین سخت‌گیری‌ها را در قبال زن جاری می‌نماید.

به مناسبت روز پزشک

جایگاه و دستمزد پزشک در ایران باستان

تاریخ ایرانیکی از ویژگی‌های ممتاز نظام ‌پزشکی ایران باستان، پیوند مزد با نتیجه درمان بود. اگر پزشک در درمان توفیق می‌یافت، مزد کامل دریافت می‌کرد؛ اما اگر ناکام می‌ماند، گاه نه‌تنها از مزد محروم می‌شد؛ بلکه باید جریمه نیز می‌پرداخت.

از مهرابه‌های ایران تا کلیساهای اروپا و ظهور در آیین یهود

ستاره‌ای که نه برای داوود است و نه برای اسرائیل / خاستگاه اصلی نماد شش‌پر کجاست؟

تاریخ ایراناین مثلث مقدس در اصل یک نشان مهم مهرپرستی شرقی است که پس از رفتن آئین مهر به غرب این مثلث مقدس در تزئین مهرابه‌ها و تبع آن در تزئین کلیساهای غربی کاربرد داشته است.

بن‌مایه‌های نجات و خرد در اساطیر سامی و ایرانی

مقایسه ورجمکرد جمشید و کشتی نوح نبی

تاریخ ایراندر اساطیر ایرانی، به‌ویژه در متون پهلوی چون بندهشن (فصل ۳۰) و روایت‌های وندیداد، جمشید (یم) پادشاهی است که به الهام از اهورامزدا، شهری زیرزمینی و ایمن برای نجات انسان‌ها و حیوانات می‌سازد. این شهر، «ورجمکرد»، با هدف مقابله با سرمای کشنده آینده و تداوم نسل بشر طراحی می‌شود.

کشف کتیبه ۱۵۰۰ ساله بر روی یک «استخوان‌دان» دوره ساسانی

تاریخ ایرانبررسی‌های نخستین نشان می‌دهد که در متن، نام فرد متوفی آورده شده که ساخت استخوان‌دان را سفارش داده است. درنتیجه، این یافته بدون‌تردید وابسته به اواخر دوره ساسانی (۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی) است.

کشف معمای خونین در گورستان باستانی چگاسفلی

رازهای جمجمه دختری که 6200سال قبل در جنوب ایران با ضربه به سرش کشته شد

دانش‌های بنیادیمطالعه بقایای دختری با قدمت ۶۲۰۰ سال و با جمجمه‌ای مخروطی‌شکل در چگاسفلی (جنوب شرقی خوزستان) حاکی از آن است که احتمالا این دختر در اثر ضربه شدید به سر، جان خود را از دست داده است. در گفت‌وگو با کاوشگران محوطه باستانی چگاسفلی، به بررسی یافته‌های اخیر این مطالعه پرداختیم.

عکس/ مقبره کوروش در زمان سلطنت مظفرالدین‌شاه

تاریخ ایرانتصویری کمتر دیده شده و جالب از شکل و شمایل مقبره کوروش کبیر را در سال ۱۲۷۶ هجری شمسی مشاهده خواهید کرد.

تبار ایرانی فرمانروایان قفقاز؛ روایتی بر پایه اسناد و کتیبه‌ها

تاریخ ایرانبررسی روند دستیابی فرمانروایان قفقاز به قدرت سیاسی نشان می‌دهد که در قفقازِ دوره باستان تنها دودمان‌هایی به قدرت می‌رسیدند، یا مشروعیت فرمانروایی را به دست می‌آوردند که هم‌تبار شاهنشاهان ایران بودند.

درخواست اعطای نشان افتخار ملی به باستان شناس مطرح لرستانی به دلیل ثبت جهانی غارهای پارینه سنگی خرم آباد

منطقه آزاد کیشنقش بی بدیل باستان شناس مطرح لرستانی در ثبت جهانی دره خرم‌آباد تحت نظارت ایکوموس و یونسکو، نشان از تلاش های شبانه روزی این تیم منسجم و سختکوش طی دو دهه اخیردارد لذا امید میرود که به پاسداشت معرفی این میراث فرهنگی گرانبها که باعث افتخاری بزرگ نه فقط برای لرستان بلکه برای ایران باستانی و سربلند داشت ، همگان بر این باورند که با توجه به این دستاوردهای بزرگ علمی ، اعطای نشان افتخار ملی به دکتر بهروز بازگیر فقط میتواند کمترین کاری باشد که میتوان برای دریافت این دستاورد بزرگ و جهانی انجام داد .

آیا ایران اسلامی شد، یا اسلام، ایرانی؟

تاریخ ایرانپس از ورود اعراب به ایران، رفته‌رفته عناصر فرهنگ و تمدن ایرانی کم‌رنگ شد و جایش را به نمودهای فرهنگ اسلامی داد؛ با این وجود ایرانیان از حذف تمام و کمال مناسک و نشانه‌های غنی تمدن ایرانی جلوگیری کردند و موفق شدند بخش قابل‌توجهی از آن را حفظ کنند.

بازتاب مثبت دیوارنگاره تاریخی شیراز در رسانه بین‌المللی

از والرین تا نتانیاهو؛ «برابر ایرانیان زانو بزنید»

فارسیک شبکه خبری بین المللی در گزارشی ویدئویی، به بازتاب یک اثر هنری نمادین در میدان امام حسین شیراز پرداخت که پیام آن، امتداد قدرت و عزت تاریخی ایران از دل سنگ‌نگاره‌های باستانی تا صحنه‌های امروز منطقه را روایت می‌کند.

مرور کتاب «تاریخ ایران زمین» تالیف محمدجواد مشکور؛

دولت بزرگ «ایران» از چه زمانی به جود آمد؟

تاریخ ایراندر این هنگام یکی از نوابغ شرق که نظیرش در بی‌باکی و سفاکی و دلیری کمتر دیده شده است ظهور کرد. این شخص نادر قلی نام داشت و از طایفه کوچک قرخلو از ایل افشار بود. معروف است که ایل افشار از بیم مغول ترکستان را ترک کرده در آذربایجان استقرار یافتند.