ایران باستان
-
روزی که در یک سریال نمایش خانگی یک نفر اسم سگش را کورش گذاشت سکوت کردیم؛ حالا به نمادهای باستانی ایران سنگ می زنیم
تلویزیونهشت سال پیش بود که در برنامهای تلویزیونی، یکی از خندانندهها، برای خنداندن مخاطبان، با ادبیاتی تقریباً رکیک و واژههایی زشت، رستم و سهراب را مورد عنایت قرار داد، به حساب خودش سر به سر شاهنامه گذاشت، به نژاد آریایی پرید و خلاصه هیچکدام از نمادهای هویت ایرانی را از این توهین و تمسخر بینصیب نگذاشت.
-
۹ آذر نه فقط جشن بازگشت جزایر که روز بیدارباش ملیگرایی ایرانی است
سه هزار سال مالکیت ایران بر جزایر سهگانه
تاریخ ایران«دریای پارس و ازجمله جزیره بوموسی به موجب بند ۶ ستون اول کتیبه بیستون جزو استان پارس بوده است و در روزگار ساسانیان این جزایر جزو قلمروی کوره اردشیر خوره استان پارس پادکسیان نیمروز بوده است.»
-
گزارشی درباره واکنش مخاطبان به انتقاد از زرینکوب
بلوا بر سرِ «دو قرن سکوت»/ هجمه بیسابقه کاربران علیه همایون کاتوزیان!
تاریخ ایرانکاتوزیان «دو قرن سکوت» را محصول «احساسات پانایرانیستی» دهه سی خوانده بود و تأکید داشت که فرضِ سکوت ایرانیان پس از حمله اعراب اساسا با واقعیت تاریخی سازگار نیست. او نمونه آورد که دانشمندانی چون زکریای رازی و ابنسینا در قرون ابتدایی اسلام فعال بودند و آثارشان را به زبان بینالمللی آن روزگار ـ عربی ـ نوشتند.
-
روزنوشت ۳ آذر ۱۲۴۹
خاطرات ناصرالدینشاه: به تماشای طاق کسری رفتم
تاریخ ایرانبالاتر از عمارت ما – به پانصد قدم یا هزار قدم – کارخانه پاشا ساخته است، با بخار حرکت میکند. برنج رزّازی میکند و پاک میکند. پنبه را از غوزه درآورده، پاک و حلاجی میکند.
-
باستانگرایی تقلبیِ تانکِ انقلاب
موسوی، سیدعبدالجوادگفته بودم «باستانگرایی تقلبی» و گمان نمیکردم این پسوندی که دنبال باستانگرایی آمدهاست نیازی به توضیح و تفصیل داشته باشد. هنوز هم فکر میکنم نیازی نیست و به قول علما: تصورش موجب تصدیق است. شما همینکه قیافه مدعیان این باستانگرایی را جلوی چشم بیاورید تقلبی بودن دعویشان اثبات میشود. به همین سادگی. اما صرفا برای خالی نبودن عریضه و اینکه گزکی دست بهانهجویان نداده باشم چند خطی درباره این که چرا باستانگرایی حضرات باسمهای است مینویسم.
-
ایرانجان باید ویترین ظرفیتهای واقعی همدان باشد
همدان حمید ملانوریشمسی استاندار همدان، در نشست هماهنگی رویداد ملی ایرانجان تأکید کرد که این برنامه فرهنگی نباید صرفاً به یک پروژه تصویری یا تبلیغاتی محدود شود، بلکه باید به بستری واقعی برای معرفی جامع ظرفیتهای اقتصادی، گردشگری، علمی و فرهنگی استان همدان در سطح ملی و بینالمللی تبدیل گردد.
-
شاپور در کهنسالی والریانوس را اسیر کرد/ روایت شاه ایرانی و امپراتور رومی در تاریخ کمبریج
تاریخ ایرانپادشاهان نخستین ساسانی در تحکیم مرزهای غربی خود و به دست آوردن برخی پیروزی های بزرگ بر رومیان موفق بودند. ازجمله این پیروزیهای برجسته لشکرکشیهای ظفرمندانه شاپور یکم به بینالنهرین، سوریه و آناطولی و کوچ دادن ساکنان شماری از شهرها برای اسکان در ایران بوده است.
-
عقد آریایی از کجا آمده است؟
میراث فرهنگی و گردشگریدانشیار پژوهشکده مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به رواج «عقد آریایی» تأکید کرد «هیچ سند و پشتوانهای در متون فقهی، حقوقی، ادبی و فلسفی ایرانِ باستان و دوره تاریخی اسلامی برای چنین آیینی وجود ندارد» و این پدیده را «واکنشی فرهنگی و معاصر در برابر نادیدهگرفتن بخشهایی از هویت تاریخی ایرانی» دانست.
-
شاپور اول کیست که امپراتوران روم مقابلش زانو زدند/ شاه ایرانی سزار را دروغگو خواند
تاریخ ایرانشاپور پیروزی خود را در نقشبرجستهای در نقش رستم به نمایش گذاشت (و نیز در تنگه چوگان و داراب) این نقشبرجستهها او را در حالی نشان میدهند که دو امپراتور روم مقابل او زانو زدهاند.
-
چرا «منشور کوروش»، اثری یگانه در میان میراث باستانی جهان است؟
تاریخ ایرانمنشور کوروش از مرزهای قومی و دینی فراتر میرود و اصولی را مطرح میکند که هم مشروعیت سیاسی را توضیح میدهد و هم پیام فرهنگی و انسانی دارد.
-
افتتاح جشنواره و نمایشگاه اقوام و عشایر ایران در همدان
همدانآیین افتتاح جشنواره و نمایشگاه اقوام و عشایر ایران در همدان با حضور حمزه امرایی معاون سیاسی ،امنیتی و اجتماعی استانداری همدان ،معاون وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی و معاون سازمان امور عشایر کشور و جمعی از مدیران استانی برگزار شد.
-
زانو زدن مسئولین در برابر ملیگرایی!
پورمحبی، فرزینآیا می دانید بنده چقدر از کودکی تا همین حالا ضربه از نام فعلیم یعنی «فرزین» خوردهام؟ در مدارس به دانش آموزانی که هر اسمی به جز ایرانی داشتند به بهانه های مختلف جایزه میدادند و مرا شرمنده نامم میکردند.
-
باستان گرایی یا مقدمات ورود شاهزاده
موسوی، سیدعبدالجوادباز گلی به جمال اعلیحضرت که باستانگراییاش جلال و جبروتی داشت. دستِ کم در جشنهای دوهزار و پانصدساله اجرای موسیقی ایرانی برعهده ممتازترین نوازندگان و خوانندگان بود و از موسیقی فرنگی هم نمایندگانی حضور داشتند که شان و منزلت هنریشان بر همه اهل فن آشکار. مهمتر از آن اینکه، خاندانِ پهلوی برای باستانگراییِ موردنظرشان برنامه داشتند. پشتِ آن تبلیغات و به رُخ کشیدنها یک سیاستِ مدون و سیستماتیک وجود داشت.
-
مورد عجیب برداشت آزاد از یک اثرِ حجاریِ مستندِ تاریخی
تندیس میدان انقلاب، دور از واقعیت/ مشاور تاریخی کنار مجسمهساز بوده؟
تاریخ ایرانفرجام این جنگ آن شد که خیالپردازیهای امپراتور و سپاهش با نبوغ نظامی شاپور فرو بریزد و والریان را واداشت تا نخستین امپراتور تاریخ روم باشد که اسیر میشود! آری رومیان شکست سختی از ایرانیان خوردند و امپراتورشان و بسیاری از سناتورها و ژنرالهایشان و به روایتی، هزاران سرباز رومی به اسارت شاپور درآمدند.
-
آغاز به کار یک اندیشکده تاریخی با تمرکز بر پژوهشهای ایرانمحور
تاریخ ایرانرئیس اندیشکنده: «ما ایران را به عنوان یک مسئله پژوهشی محوری کار خود قرار خواهیم داد و علاوه بر حوزههای تاریخ و اندیشه سیاسی، بحث توسعه و تجدد را نیز موضوع تأمل نظری و ترویجی خود قرار خواهیم داد.»
-
پیشینه عجیب یک قوم
چرا اطلاق نام «خزر» برای دریای شمال کشورمان خطای تاریخی است؟/ نام ایرانی این دریا «کاسپین» است
تاریخ ایراندلیل اصلی ماندگاری نام «خزر» در دوران جدید نه تاریخی که سیاسی است. از قرن نوزدهم میلادی، با گسترش امپراتوری روسیه به جنوب و انعقاد قراردادهای ننگین گلستان (۱۸۱۳) و ترکمانچای (۱۸۲۸)، دریا در نقشههای رسمی اروپایی با عنوان Caspian Sea (Khazar Sea) یا تنها Khazar Sea ثبت شد.
-
کوروش هخامنشی زیر ذرهبین استاد تاریخ باستان دانشگاه ویسکانسین آمریکا
تاریخ ایران«شاه جهان» یک روایت معتبر و قابل دسترس از زندگی، حرفه و میراث کوروش بزرگ ارائه میدهد. درحالیکه منابع یونانی همچنان در هر روایتی درباره کوروش محوری باقی میمانند، انبوهی از شواهد دست اول در خاور نزدیک باستان، از جمله مواد مستند، باستانشناسی، تاریخ هنر و متون مذهبی (کتاب مقدس) یافت میشود.
-
روزنوشت ۸ و ۹ آبان ۱۲۴۹
خاطرات ناصرالدینشاه: ران اسب حجاریشده در طاقبستان را نمیدانم کدام پدرسوخته شکسته است
تاریخ ایرانبالای این شکارگاه خوک، آغا غنی... زحمت کشیده، حجاری در مقابل این حجاری کرده است؛ شکل محمدعلیمیرزا با ریش بلند روی تخت، حشمتالدوله پسرش در مقابل ایستاده. یک پسر کوچک دیگر در عقب ایستاده. خود آغا غنی هم با هیئت کریهی در جلو ایستاده و این اشکال را از بس بد ساختهاند – بخصوص در مقابل این نوع حجاریها – آدم قِیاش [استفراغ] میآید و از بس بد است و نمود ندارد...
-
در نشست «کوروش بزرگ در پرتو پژوهشهای نوین» مطرح شد
هیچ متن معتبری از خشکهمذهبی کوروش سخن نمیگوید/ سالهاست که درباره کوروش دچار خودزنی هستیم
تاریخ ایرانما ایرانیها تا دوره قاجار اطلاعات موثق چندانی درباره کوروش نداشتیم و عملا شخصیت کوروش را نمیشناختیم و در کتاب مقدس و تورات به کوروش اشاره شده و ذوالقرنین بحثی بود که در اواخر دوره قاجار مطرح شد.
-
متأسفانه زندگی کوروش به دست عدهای شوونیست به پارهای افسانهها و تخیلات آغشته شده
تاریخ ایراناز دیدگاه علومی مانند انسانشناسی و جامعهشناسی هرگاه بین ملت و حکومت انشقاق ایجاد میشود و حکومتی تلاش میکند عقیده یا شخصی را که مورد عنایت مردم است به حاشیه براند جامعه در مقابله با آن حکومت به آن عقیده یا شخص بیشتر اهمیت میدهند.
-
مسجدجامعی: باید برای نامگذاری روزی به یاد جناب کوروش در تقویم تلاش کرد
تاریخ ایراندرباره تاریخ و فرهنگ ملی ایران چندان کار هنری و مبتنی بر آرای صاحبنظران نداشتهایم. مثلا هر بار بحثی از جناب کوروش، روز کوروش و مقبره کوروش به میان آمده، در حوزه محرمانه جا دادهایم...
-
کوروش هخامنشی؛ فرمانروایی در وطن خویش غریب
تاریخ ایراناز جنگ ۱۲ روزه پند گرفته و بپذیریم ملیگرایی ایرانی که دین نیز یکی از اندامهای آن است، گفتمانی برتر و ریشهدار است که میتواند در بزنگاههای تاریخی به داد این سرزمین رسیده، زمینه شکوفایی و بالندگی این خاک سپندینه را فراهم سازد.
-
نگاهی به یک تغییر نام استراتژیک
چرا آرامگاه کوروش را مقبره مادر سلیمان میخواندند؟
تاریخ ایراندر چنین شرایطی که میراث کهن ایرانیان مورد چنین هجمهای قرار گرفته بود برخی از ایرانیان کوشیدند تاریخ قدیم خویش را با تاریخ پیامبران بنیاسرائیل پیوند دهند؛ کهنترین اشارات در این باره در «اَلْبَدْءُ وَالتّاریخ» مقدسی آمده که از همسانی سلیمان و جمشید، نمرود و ضحاک، ابراهیم و فریدون، یوسف و زلیخا با سیاوش و سودابه و ذوالقرنین و اسکندر یاد میکند.
-
وقتی انسان نخستین مُرد تخمهاش در زهدان مادرِ زمین افتاد
راز آفرینش انسان در اساطیر ایران؛ از مرگ کیومرث تا طلوع بشر
تاریخ ایرانمنابع کهن اساطیری ایران باستان به ما میگوید که هدف از خلقت انسان کمک به اهورامزدا در مبارزه با اهریمن و بودن جانشین اهورامزدا بر روی زمین بوده است. خداوند درصدد نمودار ساختن قدرت خویش بوده و با آفرینش مادی و بهویژه خلقت انسان، قدرت خویش را آشکار میسازد.
-
یک تاریخنگار: بخشی از بحرانهای آبی ما به خاطر توصیههای اسرائیلیها بوده
تاریخ ایراناحسان یارشاطر میگوید کاری که کردیم اشتباه بوده و با تبدیل پرشیا به ایران، ارجاع تاریخی و عظمت ایران را از بین بردید و ایران را مانند بقیه دولتهای استعماری به کشوری تبدیل کردید که الان از استعمار جدا شده و کشور جدیدی شدهاند و اگر پرشیا مانده بود مثل مصر برای دنیا شناختهشده بود
-
تنها نقش برجایمانده از مهر کجاست؟
چرا ۱۶ مهرماه جشن مهرگان است؟ / تنها روزی که پادشاهان هخامنشی مجاز به بادهنوشی بودند
تاریخ ایرانشانزدهمین روز از هر ماه نامش مهر روز است حالا مهر روز اگر در ماه مهر میرسید جشن مهرگان برپا میگشت. در روز مهرگان، شاهان و خسروان ایران باستان تاجی بر سر میگذاشتند که به شکل آفتاب در میان چرخی گردون به آن منقوش بود.
-
جدل بز و درخت خرما
نخستین انیمیشن جهان از روی کهنترین داستانِ ایرانی
تاریخ ایرانتصاویر این سفالینه دقیقا همین تعریف را در بر میگیرد و بر همین اساس میتوان گفت اولین انیمیشن جهان کار ایرانیان و از کهنترین داستانِ ایرانی است.
-
از سد آهنین قفقاز تا خواب دانیال نبی؛ جستوجوی مرد دو شاخ در تاریخ
ذوالقرنین قرآن و تورات، کوروش است یا اسکندر؟
تاریخ ایرانشاید بارزترین نشانه ذوالقرنین در قرآن سدی آهنین باشد که وی آن را ساخته. یافتن این سد و مشخص کردن زمان آن میتواند بیشترین سود را در راه رسیدن به حقیقت برای ما داشته باشد.
-
پنجه خرس؛ سلاح جنگی و مرگبار هخامنشیان/ دستکشی که داریوش با آن به ارتش هند حمله کرد
جنگ افزاردستکشهای جنگجویان ایران باستان، مربوط به ۳۰۰ سال پیش از میلاد، شاهکاری از ترکیب هنر و جنگافزار هستند. این دستکشها با پنجههای مرگبار و نقشونگارهای ظریف، هم نماد قدرت و حفاظت بودند و هم اثری هنری. آنها نشان میدهند که در فرهنگ ایران باستان، میدان نبرد تنها محل خشونت نبود بلکه صحنهای برای نمایش شکوه، هویت و زیبایی نیز به شمار میرفت.
-
کشف شواهد «زیست» و صنعت» در مرحله چهارم پژوهشهای باستانشناسی تپه تاریخی «سیلک»
اصفهانمرحله سوم طرح بازنگری محوطه باستانی سیلک از سال ۱۴۰۱ با هدف پاسخ به پرسشهای بنیادین باستانشناسی آغاز شده و اکنون در فصل چهارم خود قرار دارد؛ فصلی که یافتههای مهمی چون کارگاه فلزگری، مصطبه چینهای عظیم و بقایای فضایی مسکونی را به تاریخ کهن این محوطه افزوده است.