فردین علیخواه
-
رقابت بر سر «زیبایی»
علیخواه، فردین برای‌آنکه به مسئله اصلی این نوشته بپردازم ابتدا مقدمه‌ای کوتاه بیان می‌کنم. گاهی فرصتی پیش می‌آید تا با والدینی که فرزندانی دانشجو دارند در خصوص تغییرات فرزندشان پس از ورود به دانشگاه گفتگو کنم.
-
آیا پس ندادن، هنجار اجتماعی است؟
علیخواه، فردین چرا وقتی فردی در فضاهای عمومی چیزِ ارزشمندی مانند پول یا طلا می‌یابد و آن را به صاحبش بازمی‌گرداند علاوه بر شبکه‌های اجتماعی، حتی ممکن است اخبار سراسری تلویزیون هم خبرش را اعلام کند؟
-
«طلاق با موهای سفید» آرام‌آرام از راه می‌رسد
علیخواه، فردین بی‌تردید برای شما هم پیش‌آمده که در شبکه‌های اجتماعی عکسی از دو سالمند (اغلب از اجتماع روستایی) ببینید که متبسّم و خوشحال به همدیگر محبت می‌ورزند. معمولاً در توضیح این‌چنین عکس‌هایی، از عشق و وفاداری در سنین بالا تجلیل، و در ادامه چند سطر ایموجیِ دست‌زدن و قلب قرمز در زیر عکس ردیف می‌شود.
-
اصلاً بعید نیست ...
علیخواه، فردین «نوابغ دنیای مدرن»، مستندی از شبکه جهانی بی‌بی‌سی است که در سال 2016 در انگلیس تولید شد. بتانی هیوز، مجری برنامه، دانش‌آموخته تاریخ باستان و مدرن از دانشگاه آکسفورد است. مستند به زندگی و افکار مارکس، نیچه و فروید اختصاص دارد و نسخه دوبله شدۀ آن در سایت آپارات نیز قابلِ دسترس است.
-
آیا سیاست «قطع و وصل» آب شهری کارساز خواهد بود؟
علیخواه، فردین من شک دارم که قطع کردن آب منازل بتواند بحران کم آبی را تعدیل کند. شناختی که از رفتارهای اجتماعی هموطنانم دارم مرا به این گمان جامعه شناختی سوق می دهد که خط مشی«بود و نبود» معمولا باعث شکل گیری عقده هایی در افراد جامعه می شود.
-
ما گفتیم شما گوش نکردید ؛ برای پروژه شبیه‌سازی جهنم در زیباشهر فومن
علیخواه، فردین اگر من کارشناس ارزیابی تأثیرات اجتماعی «پروژه شبیه‌سازی جهنم در شهر فومن» بودم حتی در این مرحله یعنی ارزیابی پس از بهره برداری، بی تردید گزینه «توقف پروژه» را انتخاب می کردم.
-
این متن را خودم نوشته‌ام
علیخواه، فردین مهارت هایمان را یکی پس از دیگری به هوش مصنوعی بسپاریم، قبول. در نهایت قرار است ما چه کاری انجام دهیم؟
-
تخلیه انرژی از زندگی
علیخواه، فردین آیا قرار است فرد شاغل بی‌توجه به فرزندانش به رختخواب برود؟ اصلا ممکن است؟ اطمینان دارم که اگر این فرد شاغل، فرزند یا فرزندانی داشته باشد محال است که آنان قبل از ساعت ده شب و واقع‌بینانه‌اش، قبل از ساعت یکِ نیمه‌شب بخوابند.
-
از زرنگی خودم خجالت کشیدم!
علیخواه، فردین در صحنه‌ای از فیلم مارمولک(ساختۀ کمال تبریزی)، رضا مثقالیِ زندانی، معروف به «رضا مارمولک»، که با لباس یک روحانی از بیمارستان فرار کرده، منتظر تاکسی ایستاده است. بسیاری از تاکسی‌ها از مقابل او رد می‌شوند ولی سوارش نمی‌کنند. در نهایت جوانی او را سوار می‌کند و با دریغ و افسوس شکایت می‌کند که «این روزها مردم دیگر احترام(به روحانی) حالی‌شان نیست».
-
جنبۀ اجتماعی خودکشی های نوظهور
علیخواه، فردین چند روز قبل در اینستاگرام خبری ناگوار منتشر شد. کتابفروش جوان باغ کتاب تهران، پس از اطلاع‌رسانی در شبکه اجتماعی شخصی‌اش، به زندگی خود پایان داد.
-
دیدن خانه، مقصود سفر اینهاست
علیخواه، فردین در روزهای آخر سال، از سر کنجکاوی از دوستانم می‌پرسم عید کجا می‌روید؟ هر کس جایی را نام می‌برد. بعضی‌ها هم می‌گویند که جایی نمی‌روند و در خانه می‌مانند.
-
گفتن «من»؛ جشن تولد فردیت است
خانوادهسال‌ها قبل کتاب دکتر هاله لاجوردی با عنوان«زندگی روزمره در ایران مدرن: با تأمل بر سینمای ایران» را خوانده بودم. در سال ۱۳۹۹، او در یکی از روزهای سرد بهمن ماه به زندگی خود پایان داد و جامعه‌شناسی ایران را سوگ‌وار و دچار بهت نمود.
-
در ایران مصرف فرهنگی نرمال نیست
علیخواه، فردین در مناظره‌ای که در «شبکه آزاد» با دکتر احسان شاه‌قاسمی پیرامون موسیقی و مصرف فرهنگی در ایران داشتم (ویدئوی این نشست طی روزهای گذشته در صفحات مجازی این شبکه منتشر شده است) گفتم که مصرف فرهنگی در ایران نرمال نیست، به این معنا که پژوهشگران اجتماعی صرفاً بر اساس متغیرهای معمول در سایر جوامع نمی‌توانند به تحلیل جامعه‌شناختی آن بپردازند.
-
آدامس و میراث جاودانه نخبگان
علیخواه، فردین دنیای عجیبی داریم. تعریف «میراث» بسیار متنوع و متفاوت شده است. گویی دیگر آنچه نخبگان از خود به یادگار می‌گذارند تنها شامل اندیشه‌ها، آموخته‌ها، اختراعات، دانش، افکار و تجارب ارزنده‌شان نیست.
-
در حسرت تماشای لحظه‌های ناب
علیخواه، فردین مردمانی که از دور و نزدیک کنار جمع شده اند تا جشن تحویل سال را در شهر پاریس تماشا کنند. دقایقی دیگر سال جدید میلادی آغاز خواهد شد و این در واقع دقایق پایانی سال است که البته چقدر ارزشمند است این دقایق.
-
پیتزا پپرونی، لذت و مقاومت
علیخواه، فردین در صفحات مختلف اینستاگرام، وقتی پستی در خصوص مکان های مشخصی از شهرها منتشر می شود که به سال های دوردست؛ یعنی دهه شصت تعلق دارد، با انبوه نظرات افرادی مواجه می شویم که گاه با حسرت، گاه با اشتیاق، و گاه با اندوه تجربه خود از حضور در آن مکان ها را شرح می دهند.
-
نوستالژی‌مان شده هوای پاک
علیخواه، فردین دستگاه تصفیه آب خریدیم چون دیگر از نوشیدن آب سالم ناامید شدیم و گفتیم حداقل خودمان به فکر سلامتی‌مان باشیم. حالا خیلی‌ها را می‌شناسم که تاریخ تعویض فیلتر تصفیه آب خانگی‌شان گذشته ولی از تعویض آن صرف‌نظر می‌کنند. پولش را دارند، دلیلش را ندارند: «وضعیت این است دیگر. چه کنیم؟»
-
خودخواهی در رنج‌پنداری
علیخواه، فردین این روزها جسته‌گریخته افرادی از سنین گوناگون می‌بینم که حیوان خانگی‌شان را به دلیلی ازدست‌داده‌اند، حالشان خوب نیست و گریه می‌کنند. آنان تلاش می‌کنند تا با رنج حاصل از این فقدان کنار بیایند. این روزها والدینی را می‌بینم که فرزندان خود را به غرب فرستاده‌اند و از دوری آنها رنج می‌کشند.
-
بنرهای قبولی کنکور با چهره زنان که نویدبخش‌اند
آموزشبا اعلام نتایج کنکور سراسری، بنرهای داربستیِ بزرگی که موضوعشان «تبریک قبولی در دانشگاه» بود در برخی از شهرهای استان گیلان توجهم را جلب کرد. این بنرها در گوشه‌گوشۀ شهر، شامل ورودی، خروجی و کنار میادین نصب شده بودند. حتی یکی از این بنرها که به تبریک قبولی در رشته حقوق در دانشگاه پیام‌نور اختصاص داشت به این دلیل که رقابتی در کار نبوده، دست‌مایة شوخیِ عده‌ای از کاربران شبکه‌های اجتماعی شد.
-
بحران بی‌هدفی مشترک
علیخواه، فردین از آشنایان، که زوجی تحصیل کرده‌اند، دو دختر هشت و یازده ساله دارند. گاهی آنها را به خانه مادر بزرگشان می برند و کودکان با فشار و اصرار شب را در کنار مادر بزرگ مهربان می گذرانند و به خانه برنمی گردند.
-
گل رُز در مترو، گشت ارشاد در بیرون؟
علیخواه، فردین در رسانه‌ها خواندم که در برخی از ایستگاه‌های متروی شهر تهران با هدف «ترویج فرهنگ عفاف و حجاب و سبک زندگی اسلامی» کیوسک‌هایی به نام « ایستگاه عاشقی» ایجاد شده است.
-
رویارویی با دو دختر نوجوان در اتوبوس
علیخواه، فردین با اتوبوس به سمت یکی از شهرهای شمالی کشور می‌رفتم و مشغول مطالعۀ کتابی بودم.
-
سیاست دگرناپذیری و دگرزدایی؛ دوران حذف و حصر دیگری
علیخواه، فردین تنوع اجتماعی به درجات مختلف، کم و بیش در همه جوامع وجود دارد. برخی از جوامع دارای تنوع بسیار و برخی دیگر، تنوع کمتری دارند؛ منظور آنکه، در جامعه‌ای تنوع قومی، در جامعه‌ای دیگر تنوع دینی و در جامعه‌ای دیگر تنوع سبک‌های زندگی بیشتر است.
-
گفت‌وگو با فردین علیخواه
روزمره‌نویسی اینستاگرامی، ادامه پله‌نشینی زنان در محلات قدیمی
علیخواه، فردین گفت وگوی سایت تحلیلی دانشگاه علامه طباطبایی با دکتر فردین علیخواه، عضو هیئت علمی جامعه شناسی دانشگاه گیلان به بهانه انتشار کتاب «جامعه شناسی سلبریتی»
-
سلبریتیِ اصلاح‌گر، سلبریتی سوداگر
علیخواه، فردین با اطمینان می‌توان گفت که رویکرد کلی مطالعات مختلف علوم اجتماعی به پدیده «سلبریتی» منفی است.
-
احترام به خواست بزرگترها
علیخواه، فردین در تحقیقات مختلفی که درباره مسائل اجتماعی انجام داده‌ام به‌تکرار با جمله‌ای از طرف مطالعه‌شوندگان مواجه شده‌ام که همواره مرا به فکر واداشته است.
-
فرار مغزها بدتر از قاچاق ماکارونی!
پورمحبی، فرزیناگر حمل بر خودستایی نشود و کسی هم در این وسط ناراحت نمی‌شود به عقیده بنده به جز خودم کسی معنی واقعی شعر«موجیم و خاموشی ما عدم ماست» را نمی‌داند.
-
یافته‌هایی برای درک بهتر ناآرامی‌های اخیر
علیخواه، فردین سال 1387 از رساله دکترایم در رشته جامعه‌شناسی سیاسی که موضوع آن « پتانسیل اعتراض سیاسی در ایران» بود دفاع کردم.
-
ما به «نتیکت» نیاز داریم
علیخواه، فردین بگذارید این نوشته را با چند مثال آغاز کنم. یکی از دوستان‌مان در واتس‌آپ کلیپی خنده‌دار می‌فرستد.
-
رقیب هرگز نمی‌خوابد
علیخواه، فردین از دانشجویانم می‌خواهم به مجموعه ده جلدی تاریخ اجتماعی ایران، نوشته مرتضی راوندی، نگاه کنند.