روزنامه اطلاعات، به خصوص در بیش از سهدههای که مدیریت آقای دعایی را بر خود تجربهکرده است،مصداق آن داستان معروف مثنوی و مواجهه لقمان با داود است که روزی حضرت داود در حال ساخت زره بود که لقمان بر او وارد میشود:
رفت لقمان سوی داود صفا
دید کو میکرد زآهن حلقهها
حضرت لقمان از صنعت زرهسازی یا به گفته مولانا،زرّادی نه چیزی دیده و نه چیزی شنیده بود به همین دلیل هم کنجکاو بود که حضرت داود چه میکند که چنین حلقههای توبرتویی را بر هم میتند؟ و هم اینکه بیتاب بود که سریعتر از راز و رمز این همه حلقه بر هم افکندن آگاه شود.
اما :
باز با خود گفت صبر اولیتر است
صبر تا مقصود زوتر رهبر است
چون نپرسی زودتر کشفت شود
مرغ صبر از جمله پرّانتر بود
صبر لقمان نتیجه داد و حضرت داود، آن زره را درست و بر تن کرد و رو به لقمان:
گفت این نیکو لباسست ای فتی
در مصاف و جنگ دفع زخم را
لقمان هم که نتیجه صبر و عدم تعجیل خود را میدید:
گفت لقمان صبرهم نیکو دمیست
که پناه و دافع هر جا غمیست
و اینجاست که آن بیت معروف مثنوی را میخواند که:
صد هزاران کیمیا حق آفرید
کیمیایی همچو صبر آدم ندید
این صبر و شکیبایی و تدبیر در اداره نهادی بزرگ و مطبوعاتی همانند اطلاعات سبب شده است تا برخی از چهرههای نامی عرصه فرهنگ و ادب اتصال خود به این رسانه را با آقای دعایی پیوند بزنند. چنانکه در محضر استاد کریم زمانی،شارح معروف کتاب هفتجلدی شرح مثنوی(انتشارات اطلاعات) بودم که از چگونگی انتشار این مجموعه سخن گفت و افزود که این کتاب برخی از مجلدات آن به چاپ سی وچهارم رسیده و مجلد آخر هم از چاپ شانزدهم رد شده است،و من تنها سه چاپ با روزنامهاطلاعات قرار داد دارم،اما به دلیل حرمت و احترامی که برای آقای دعایی قائلم، و به رغم اصرار ناشران بسیار، کار همچنان در این موسسه انتشار مییابد.
دوم: اگر به یک دهه قبل بازگردیم، از دید بسیاری از ما روزنامهنگاران ، روزنامهاطلاعات نماد و سمبل محافظهکاری و حتی ترس بود. اکنون اما تاریخ نشان داده است که روزنامهاطلاعات با مدیریت آقای دعایی ، هرچه بود و کرد تصویری از خود بر جای نهاد که عموم خوانندگان آن را حرمت مینهند و به قول یکی از دوستان مطبوعاتی به گرداب رذالت و پستی و دنائت در نیفتاد و سرمایهای را که بنیانگذار اطلاعات بنا نهاد،به سمتی سوق نداد که نفرین و ناله عموم هم بار آن شود.
او مجموعهای از چهرههای نخبه فرهنگی را گرد آورد و ملجاءو پناهگاهی شد برای بازتاب دیدگاههای مختلف در زمینههای گوناگون. و البته برخی از نزاعهای فرهنگی بسیار داغ هم در این نشریه پاگرفت و اسباب آگاهیهای فراوان در زمینههای گوناگون علمی و فرهنگی و هنری شد.
قلمها و قدمهایی که در عرصههای گوناگون سیاسی و علمی و فرهنگی در اطلاعات مینوشتند و مینویسند، برخی از حساسترین مسائل مذهبی و سیاسی و فرهنگی و ... را مطرح میکنند ، بدون آنکه حساسیتهای خاصی را برانگیزند. برخی از نوشتههای چهرههایی چون دکتر مصطفی محقق داماد،استاد محمدجواد حجتی کرمانی،آقای جلال رفیع و دیگرانی در سالهای دورتر، مثلعطاء الله مهاجرانی و یا زندهیاد سعیدی سیرجانی و دکتر زرینکوب و استاد ایرج افشار و بسیاری دیگر از فحول و بزرگان قلم و فرهنگ، در همین روزنامه اسباب بحثهای فرخنده و برکتخیزی شد که نگارنده حلاوت و شیرینی برخی از آنها را همچنان در ذائقه ذهن خود مزه مزه میکند.
در واقعآقای دعایی در مرور زمان به یک جمعبندی اشراقی رسید که فضای رسانةای در ایران باید بازتاب دو گونه نگاه به فرهنگ ایرانی باشد. فرهنگی که امتزاجی از اسلامیت و ایرانیت است و از این امتزاج است که آن میوه پرمنفعت بال میگشاید و سربرمیکشد. بر چنین بنیادی ،او به هر کسی که با چنین مشربی وارد بازی رسانةای میشد، از در مرافقت در میآمد، چه این شخص موافق اوضاع سیاسی روز باشد و چه منتقد و مخالف این اوضاع. مهم آن نگاه فرهنگی و به دور از حاشیهسازیهای سیاسی بود. به همین دلیل است که در طیف افرادی که با روزنامهاطلاعات همکاری میکردند و میکنند و حتی طیف دوستان آقای دعایی،وسعت مشربی شگفت را مشاهده میکنیم. از زندهیاد عزتالله سحابی در یک سو تا دیگرانی در سوی دیگر این کشور بزرگ و پهناور.
سوم: آقای دعایی مصداق این گفته دوست ناشری است که معتقد بود،«تمدن میلیمتری ساخته میشود»و البته برای ساخت آن هم سرمایههای انسانی مورد نیاز است که هر دم با وزش بادی به سمتی تغییر جهت ندهند. آقای دعایی در تمامی این سالهایی که روزنامه اطلاعات را اداره میکرد فضایی را فراهم آورد که مخاطبان اعتماد خود را به این رسانه از دست ندهند، حتی اگر از برخی از خبرها و نوشتههایش احساس رضایت نکنند، و این نکته مهمی است که در این غربتآباد اخلاقی که ما به آن دچار شدهایم،حداقل هستند افرادی که میتوان به آنها تکیه کرد و اعتماد.افرادی که شرافت شخصی خود را با کار حرفهای پیوند زدند و اگرچه آهسته،اما پیوسته و مستمر تمدنسازی میکنند.
توضیح: این یادداشت شنبه،18 تیر، برای در ویژهنامه شرق برای 85 سالگی روزنامه اطلاعات منتشر شد
نظر شما