فاطمه محمدی‌نژاد: دقیق‌ترین ابزار تلسکوپ هرشل پس از توقف عملیات در ماه آگوست/ مرداد به علت اشکال در مدارها، ماه جاری مشاهده دنیای فروسرخ را آغاز خواهد کرد.
به گزارش اسپیس‌فلایت‌ناو، این ابزار مشاهده امواج فرو سرخ دوردست (HIFI) برای کسب اطلاعات جدید و متحول‌کننده از مناطق پرانرژی تشکیل ستارگان، هسته‌های کهکشانی و گازهای بین‌ستاره‌ای ساخته شده است. اچ.آی.اف.آی، ترکیبات شیمیایی مواد موجود در جهان را مورد مطالعه قرار داده و با بررسی جزء به جزء فضا، به دنبال آب و کربن می‌گردد.
پیش از اینکه اچ.آی.اف.آی بتواند نخستین سوژه علمی خود را بررسی کند، دچار نقص فنی شد که به‌دنبال آن، دیودهای درونی واحد کنترل دچار مشکل شدند. به گفته مهندسین، برای جلوگیری از تاثیر نوسانات برق، کلیه دستگاه به طور خودکار خاموش شد، اما مدار قدرت فضاپیما هنوز برای این وسیله الکتریسیته تولید می‌کرد و این مسئله باعث آسیب دیدن دیودها شد.
هرچند طیف‌سنج این دستگاه تابستان گذشته طی نخستین آزمایش، مشاهداتی را انجام داده بود. اما آسیب دستگاه پیش از آغاز به‌کار علمی و رسمی اچ.آی.اف.آی رخ داد.
واحد کنترل، علائم مصنوعی تولید شده درون اچ.آی.اف.آی را که با امواج فروسرخ ارسالی از کهکشان ترکیب می‌شوند، کنترل کرده و سیگنالی تولید می‌کند که دریافت و پردازش آن آسان‌تر است. این شیوه نوین مشاهده به اخترشناسان و متخصصین اخترفیزیک اجازه می‌دهد اشیا و مکان‌هایی را که مشاهده‌شان دشوار است، مورد مطالعه قرار دهند.
اچ.آی.اف.آی دارای دو مجموعه الکترونیکی است که در ماه دسامبر/ آذر روشن شد. به گفته گوران پیلبرات، دانشمند پروژه هرشل در سازمان فضایی اروپا، خود دستگاه در ماه ژانویه/ اواخر دی آغاز به کار خواهد کرد. وی ادامه داد: «مجموعه‌ای اضافی از دستگاه‌های الکترونیکی هم روشن شده و طبق انتظار درست و دقیق کار کرد. ما بسیار هیجان‌زده هستیم که می‌بینیم سرانجام اچ.آی.اف.آی دوباره شروع به کار خواهد کرد.»
اچ.آی.اف.آی که توسط موسسه تحقیقات فضایی هلند اداره می‌شود، قرار است به شلوغ‌ترین و ناآرام‌ترین نقاط کهکشان‌ها سرک بکشد و اطلاعاتی در مورد تولد و تکامل ستارگان و سیارات فراهم کند. این وسیله همچنین ترکیبات شیمیایی سیارات و دنباله‌دارهای منظومه شمسی را بررسی می‌کند.
تلسکوپ 1.3 میلیارد دلاری هرشل در اردیبهشت‌ماه به همراه پلانک، دیگر تلسکوپ اروپایی پرتاب شد. پلانک به دنبال آثار نور باقیمانده از انفجار بزرگ، مهبانگ است که تابش زمینه کیهانی نام دارد.
هرشل در مداری در فاصله 1.5 میلیون کیلومتری زمین قرار خواهد گرفت، جایی به‌نام نقطه دوم لاگرانژی که جاذبه زمین و خورشید سبب می‌شود مکانی پایدار و به‌دور از تابش‌های مزاحم برای حضور فضاپیماها فراهم شود.
حسگرهای فروسرخ هرشل با هلیوم مایع خنک می‌شوند که به فضاپیما اجازه می‌دهد به‌دور از اغتشاشات حرارتی، دورترین نقاط پنهان در میان ابرهای غبارآلود و غیرقابل مشاهده با چشم انسان را ببیند. دمای سردترین ردیاب این فضاپیما تا 237- درجه سانتی‌گراد پایین آمده است.
این تلسکوپ تا زمان به پایان رسیدن ذخیره هلیوم مایعش در سال 2013 به کار خود ادامه خواهد داد. هرشل برای رصد کهکشان از آینه‌ای 3.5 متری سود می‌برد که آن را به بزرگ‌ترین تلسکوپ فرستاده شده به فضا تبدیل کرده است.
دو ابزار دیگر همراه فضاپیما، یک دوربین موج‌یاب و یک دریافت‌کننده تصویری نور و طیف‌سنج است که به ترتیب PACS و SPIRE نام گرفته‌اند. آن‌ها قادر به دریافت و تحلیل عکس‌های گرفته شده از امواج فروسرخ تا طول‌موج‌های زیرمیلی‌متری هستند. هرشل نخستین تلسکوپ فضایی است که طول‌موج‌های زیرمیلی‌متری را مشاهده می‌کند. این امواج در میان نور فروسرخ و امواج رادیویی الکترومغناطیس پنهان شده‌اند.
PACS
و SPIRE بخش‌های مختلف پرتوهای الکترومغناطیس را تحت پوشش قرار می‌دهند و دانشمندان داده‌های حاصل از هر دو وسیله را ترکیب کرده و تصویری واحد به‌دست می‌آورند. پیلبرات در این رابطه اظهار داشت: «دو وسیله دیگر، نتایج بسیار جالبی را تولید کرده‌اند و حالا ما می‌خواهیم ببینیم اچ.آی.اف.آی چه کار می‌تواند بکند. بیش از 30 گروه تحقیقاتی نتایج اولیه حاصل از مشاهدات هرشل را در کنفرانسی در ماه دسامبر/آذر اعلام کردند. در این کارگروه بیان شد که هرشل قادر است انتظارات را برآورده کرده و حتی از آن فراتر رود.
یک گروه از دانشمندان در حال حاضر، استفاده از هرشل برای مشاهده کهکشان‌های دوردست در آغاز تاریخ جهان را شروع کرده است. این پروژه هنوز در مراحل اولیه قرار دارد، اما محققان شش کشور جهان از هرشل برای مشاهده بیش از 27 هزار کهکشان استفاده کرده‌اند. جیسون گلن، یکی از محققان SPIRE از دانشگاه کلرادو انتظار دارد در نقشه‌برداری فراکهکشانی هرشل، صدهاهزار کهکشان را که بیش از 10میلیارد سال عمر دارند بررسی کند.
گروه دیگری در حال تحقیق بر روی زیرمیلی‌مترها و تور فروسرخ در آسمان است. این گروه به دنبال کهکشان‌های کشف‌نشده نزدیک، ماده تاریک، نور‌ها و غبار کهکشانی است. هرشل در حال حاضر هزاران منبع از سیاه‌چاله‌ها و ستارگان تازه متولد شده را مشاهده کرده است.
دانشمندان همچنین در نخستین مراحل پروژه، هرشل را به سمت مریخ، نپتون و یک دنباله‌دار برگرداندند تا وجود و وضعیت آب و دیگر مواد معدنی منظومه شمسی را مورد مطالعه قرار دهند.
نظر شما