امیرکبیر برای پژوهش چگونه خرج می کرد، ما چطور؟

این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در مطلب خود نوشته است:
«بنده نمی دانم یک صد تومان در سال 1266 ق (1850 میلادی و 1228 ش) چه قدر بوده، اما حدس می زنم که خیلی زیاد بوده است. امیر کبیر برای ترجمه یک کتاب جغرافی فرنگی و چاپ آن این مبلغ را داد که نشان دهد قصدش برای توسعه علم جدی و عزمش قطعی است.
بارها از پرداخت هزینه های تحقیق و پژوهش به عنوان مهم ترین زمینه ساز پیشرفت علمی سخن گفته شده است. همه در این باره اتفاق نظر دارند، اما در عمل، یا پول قابل توجهی به این امور اختصاص داده نمی شود، یا اگر هم بشود، غالبا بر اثر فساد اداری یا افکار نادرست و مدیریت افراد غیر متخصص، همان مبالغی نیز که هست، به هدر می رود. شاید یکی از بهترین کارها، هزینه کردن برای تأسیس دانشگاه ها و مدارس جدید، ایجاد رشته های تازه، استخدام دانشجویان زبده که در داخل و خارج تحصیلاتی دارند و امتیازی بر اقران خود، و نیز هزینه کردن برای کتابخانه و آزمایشگاه و جز اینهاست.»
این عضو فعال وبلاگ نخبگان خبرآنلاین در ادامه مطلبش نوشته است:
«می دانیم که بنیاد علم جدید در دوره صدارت کوتاه امیر کبیر گذاشته شد، زمانی که پایه های اولیه دارالفنون ریخته شد و بعد از مدتی این مرکز علمی سرپا شد و اساسی برای شکل گیری دانش های نوین در این کشور گردید.
در حال جستجو در باره عبارتی از کتابی با نام جهان نما بودم. اثری جغرافیایی که شخصی به نام فلوغون رافائیل انگلیزی نوشته و زمان امیر کبیر از فرانسه به فارسی ترجمه شده است. بالاخره نسخه ای از آن را در کتابخانه محدث ارموی که زیر مجموعه کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران است، یافتم. خاتمه کتاب نکته جالبی داشت که به بحث اول این یادداشت مربوط می شود، هزینه کردن برای کار پژوهش و چاپ. مترجم نوشته است که وقتی کتاب را ترجمه کرد آن را به امیر کبیر تقدیم کرد و او نیز نقدا یک صد تومان بابت هزینه چاپ آن به وی پرداخت کرد.»
برای خواندن متن کامل این مطلب، لطفا اینجا را کلیک کنید.