الهه خسروی‌یگانه: حالا بعد از هشت سال این نخستین باری است که دوباره برگزاری نمایشگاه کتاب به عهده اتحادیه ناشران و سایر تشکل‌های نشر افتاده است. نهادی صنفی که خاطره خوبی از اعمال مدیریت خود در برگزاری نمایشگاه در دوره‌های پیشین به جا گذاشت.
امروز ۲۴ دی، دومین جلسه شواری سیاستگذاری نمایشگاه کتاب برگزار شد تا تمامی اعضاء با رای خود محمود آموزگار را به عنوان سخنگوی شورای سیاستگذاری انتخاب کنند.
اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ۵۵ سال قدمت دارد، اما پس از انقلاب و با برپایی سالانه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، این اتحادیه دخالتی در برگزاری نمایشگاه نداشت. به گفته حسن کیائیان رییس پیشین اتحادیه ناشران این نهاد صنفی از اواخر دهه شصت آمادگی خود را برای برگزاری این رویداد فرهنگی اعلام کرده بود اما در نهایت سال ۷۷ بود که برای نخستین بار اتحادیه مسئولیت برگزاری بخشی از نمایشگاه را به عهده گرفت: «سال اول ما کنار دست مدیران سالن‌های نمایشگاه یکی دو نفر از اعضای صنف را گذاشتیم تا آنها کار را یاد را بگیرند. سال بعد کمیته مشترکی بین اتحادیه و تعاونی ناشران و کتابفروشان تهران تشکیل شد و قرار شد که بخش داخلی کل نمایشگاه را ما برگزار کنیم.»
رضا یکرنگیان مدیر انتشارات نشر خجسته نیز یکی از کسانی بود که از آغاز در پروسه مسئولیت اتحادیه در برگزاری نمایشگاه بوده است: «سال ۷۷ به طور آزمایشی اتحادیه ناشران به ارشاد در برگزاری نمایشگاه کمک کرد. من و آقای عین‌اللهی رییس خانه ادبیات از طرف اتحادیه یکی از کسانی بودیم که در این طرح مشارکت داشتیم. سال بعد به طور رسمی من مدیر سالن ده و یازده شدم و آقای عین‌اللهی هم مدیر سالن ۸ و ۹. از سال بعدش اما یعنی سال ۸۹ تا سه سال بعد اتحادیه مسئول مستقیم برگزاری بخش داخلی نمایشگاه کتاب بود و تمام کارها را خود اتحادیه انجام می‌داد.»
در همین سال‌ها بود که نمایشگاه کتاب دچار تغییرات عمده‌ای شد. تغییراتی کاربردی که توانست به بهبود وضعیت نمایشگاه کمک کند. کیاییان مدیر نشر چشمه و رییس وقت اتحادیه ناشران در این باره می‌گوید: «در آن سال‌ها بود که ما چینش غرفه‌ها را بر اساس حروف الفبا انجام دادیم، اختصاص فضا را کامپیوتری کردیم و توانستیم مشکلاتی را در این زمینه حل کنیم. آن زمان درخواست‌ها معمولا بیشتر از فضای مفید غرفه‌ها بود. مثلا اگر فضای غرفه‌ها ۱۵ هزار متر مربع بود درخواست‌ها ۲۵ هزار متر مربع بود. ما آمدیم و برای اولین ضابطه گذاشتیم مبنی بر این که اختصاص غرفه‌ها بر اساس عناوین کتاب‌های منتشر شده ناشران باشد.این کار عملا به عدالت نزدیک‌تر بود.»
یکرنگیان نیز درباره دستاوردهای برگزاری نمایشگاه توسط اتحادیه می‌گوید: «به نظرم دوره‌هایی که اتحادیه نمایشگاه را برگزار کرد از نظر نظم و ترتیب جزو بهترین دوره‌های نمایشگاه بود. مثلا یادم هست که آن زمان ناشران دانشگاهی و کمک‌آموزشی غرفه‌های‌شان در کنار غرفه‌های ناشران عمومی بود. آن ناشران همیشه با ازدحام جمعیت روبرو بودند و جمعیت باعث می‌شد که آدم‌ها نتوانند خودشان را به غرفه آن ناشران عمومی برسانند من با آقای کیاییان صحبت کردم و گفتم بهتر است این دو را از هم جدا کنیم که همین طور هم شد و اتفاقات مثبتی هم در این زمینه افتاد.»
اما این روند ادامه پیدا نکرد. محمود احمدی‌نژاد که رییس جمهور شد دیگر دست اتحادیه ناشران هم از نمایشگاه کتاب تهران کوتاه شد. یکرنگیان اما آغاز این جدایی را به پیش از ریاست جمهوری احمدی‌نژاد و مربوط به زمانی می‌داند که او شهردار تهران بود: «آن زمانی که آقای احمدی‌نژاد شهردار تهران شد نمایشگاه را به مصلی منتقل کرد. همان جا آغاز جدایی اتحادیه از برگزاری نمایشگاه تهران بود. آن سال ارتباط‌ها کم شد و بعد هم رفته رفته دیگر از بین رفت. در زمان ریاست‌جمهوری‌شان هم که دیگر اصلا اتحادیه را وارد بازی نمی‌کردند و خودشان متولی برگزاری نمایشگاه شده بودند.»
کیائیان هم دراین باره می‌گوید: «از سال ۸۴ دیگر مشارکت اتحادیه در برگزاری نمایشگاه کتاب تهران منتفی شد. یادم هست سال ۷۸ به نمایشگاه فرانکفورت رفته بودم و آنجا فهمیدم که ۲۵ سال است مدیر نمایشگاه فرانکفورت تغییر نکرده است، چون بازده کارش بازده خوبی بوده. بچه‌های اتحادیه در آن چند سال واقعا با صداقت کار کردند و ناگهان بدون دلیل خاصی کنار گذاشته شدند. »
حالا اما باز اتحادیه ناشران با همراهی سایر تشکل‌های نشر مسئولیت برگزاری نمایشگاه کتاب را بر عهده گرفته است. اتفاقی که می‌تواند وعده نمایشگاهی به قاعده و حرفه‌ای‌تر را برای سال آینده نوید دهد.
57۲۴۴
نظر شما