در نهم مرداد ۱۴۰۴، طبق گزارش‌های رسمی و داده‌های ثبت‌شده توسط سامانه‌های بین‌المللی پایش دما، شهر امیدیه در استان خوزستان با دمای ۵۱ درجه سانتی‌گراد، داغ‌ترین نقطه کره زمین شد. از میان ۱۵ منطقه داغ کره زمین در ۲۴ ساعت گذشته، چهار شهر از ایران در این فهرست ثبت شده‌اند؛ و نکته تلخ این است که هر چهار شهر، از استان خوزستان هستند: امیدیه، آبادان، اهواز و دزفول (صفی‌آباد). این اتفاق صرفاً یک پدیده اقلیمی ساده نیست؛ بلکه زنگ خطری جدی برای آینده زیست‌پذیری، سلامت عمومی، کشاورزی، زیرساخت‌ها و امنیت اجتماعی و اقتصادی در خوزستان و دیگر استان‌های جنوب و جنوب‌غرب ایران است.
دمای بالای ۵۰ درجه سانتی‌گراد، در ادبیات اقلیمی جهان، وارد محدوده‌ی خطر مرگ‌آفرین می‌شود. این میزان از گرما، در کنار رطوبت بالای مناطق جلگه‌ای، می‌تواند به‌سرعت ظرفیت تحمل انسانی، دام، کشاورزی، زیرساخت‌های شهری و تجهیزات حیاتی را از کار بیندازد. فرسایش شدید تجهیزات حیاتی نظیر سیستم‌های خنک‌کننده، وسایل نقلیه، تأسیسات برق، آب و مخابرات، کاهش بازدهی و نابودی محصولات کشاورزی، شیوع بیماری‌های عفونی و تنفسی، افزایش نارضایتی و آسیب‌های اجتماعی، افزایش مهاجرت معکوس از شهرها و روستاهای گرمسیری، و در نهایت فرسایش امید و امنیت روانی مردم، بخشی از پیامدهای این دمای غیرعادی است.
مسئله این است که خوزستان، سال‌هاست با مجموعه‌ای از بحران‌های هم‌زمان دست و پنجه نرم می‌کند: از گردوغبار، تنش آبی، فرسایش خاک و افت کمّی و کیفی منابع طبیعی گرفته تا خاموشی‌های مکرر، ضعف در سیستم آبرسانی و کم‌توجهی مزمن به وضعیت زیرساختی مناطق محروم. حالا که این استان، داغ‌ترین نقطه کره زمین شده است، دیگر نمی‌توان بحران‌های آن را به‌عنوان «موضوعات منطقه‌ای» دید. این شرایط باید به عنوان یک مسئله ملی، راهبردی و امنیتی تلقی شود. بنده به‌عنوان نماینده مردم شریف ایذه، باغملک، صیدون و دزپارت و نایب‌رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس، قویاً اعتقاد دارم که خوزستان باید به عنوان «منطقه ویژه اقلیمی» شناخته شود؛ منطقه‌ای که نیازمند سیاست‌گذاری، بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی مستقل، پیش‌نگر و عادلانه برای تاب‌آورسازی مردم و زیرساخت‌های آن است.
لازم است خاموشی‌های برق در این استان به حداقل ممکن برسد، سیستم‌های آبرسانی با اولویت مناطق کم‌برخوردار به‌روزرسانی شود، طرح‌های فوری و علمی مقابله با گرمای شدید و تنش حرارتی به اجرا درآید، و مهم‌تر از همه، دستگاه‌های مسئول در سطح ملی و محلی به‌جای واکنش‌های مقطعی، با افقی راهبردی و برنامه‌مند به بحران‌های زیست‌محیطی این منطقه ورود کنند. امروز دیگر جای انکار و تعویق نیست؛ وقتی یک استان در صدر فهرست داغ‌ترین نقاط زمین قرار می‌گیرد، فقط نباید خبر آن را منتشر کرد، باید تصمیم‌های بزرگ گرفت.
اگر امروز برای نجات خوزستان از تبخیر سرمایه انسانی، فرسایش منابع طبیعی و فروریختن زیرساخت‌های حیاتی آن تصمیم نگیریم، فردا باید برای جبران خسارت‌های غیرقابل بازگشت، هزینه‌هایی به‌مراتب بیشتر بپردازیم. خوزستان در خط مقدم مواجهه ایران با بحران اقلیم قرار دارد و بی‌تفاوتی نسبت به آن، به‌معنای شکست در مدیریت کلان اقلیم ایران خواهد بود.
نظر شما