به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان سمنان ،در احکام اسلامی مفهومی وجود دارد به نام «وطن دوم»؛ وطنی که نه در آن به دنیا آمدهای، نه نامت ریشه در خاک آن دارد، نه اجدادت در گورستانهایش خفتهاند. اما…
بزرگداشت هزاره مناره سمنان همراه بود با سخنرانی برخی از مسئولین استانی و کشوری که گزارش کامل آن به شرح زیر می باشد
***وزیر کار در آیین هزاره مناره سمنان: احیای هویت ایرانی–اسلامی راهحل بسیاری از مشکلات است
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آیین پاسداشت هزاره مناره سمنان با تأکید بر نقش میراث تاریخی در هویتسازی و توسعه فرهنگی، احیای اصالت ایرانی–اسلامی را گرهگشای مشکلات امروز کشور دانست.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در مراسم پاسداشت هزاره مناره سمنان که در سالن هلالاحمر این شهر برگزار شد، با گرامیداشت سالروز تولد حضرت فاطمه زهرا(س) گفت: «شاهکارهای هنر معماری ایران و میراث ملموس و ناملموس این سرزمین سرمایهای تمدنساز است و حفظ آنها وظیفهای ملی به شمار میرود.»
وی با بیان اینکه تاریخ و میراث هر کشور «نجاتبخش و تمدنآفرین» است، افزود: «دشمنان توان دیدن جمهوری اسلامی ایران با این پیشینه کهن و هویت تاریخی را ندارند.»
میدری با اشاره به اینکه ایرانیان قدیم با حفر قنات تمدن ساختند، تأکید کرد: «فراموشی دانش و میراث گذشتگان از عوامل کمآبی و خشکسالی در سالهای اخیر است.»
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی پاسداشت مناره هزارساله سمنان را اقدامی برای معرفی گذشته و تقویت هویت ملی دانست و گفت: «افتخار به گذشته، مسیر آینده را روشنتر میکند.»
وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: «شیعهستیزی در دوره پهلوی و تلاش برای معرفی ایران بدون شیعه، از خطاهای گذشته بود؛ چراکه ایران و تشیع دو بال جدانشدنی از یکدیگر هستند.»
***فرماندار سمنان در آیین هزاره مناره: مناره تاریخی سند هویت هزارساله / درخواستها برای ثبت جهانی، ساماندهی محور تاریخی و ایجاد بازارچه صنایعدستی
فرماندار سمنان با تأکید بر نقش مناره مسجد جامع بهعنوان نماد هویت دینی و ملی این شهر، خواستار تشکیل دبیرخانه دائمی پاسداشت هویت تاریخی، تخصیص بودجه برای ساماندهی بازار و خیابان امام، ثبت جهانی نظام سنتی تقسیم آب و ایجاد بازارچه دائمی صنایعدستی شد.
دکتر مهدی صمیمیان، فرماندار سمنان، در آیین پاسداشت هزاره مناره مسجد جامع سمنان این بنای تاریخی را «روایتگر هزار سال زیست مؤمنانه، فرهنگ اصیل و شکوه معماری ایران اسلامی» دانست و گفت: مناره سمنان یکی از ماندگارترین آثار عصر آلزیاد و نمادی از استواری مردم این سرزمین است.
وی برگزاری این آیین را حرکتی راهبردی فراتر از یک برنامه فرهنگی عنوان کرد و افزود: این رویداد مسیر ثبت جهانی مسجد جامع، مناره تاریخی و مسجد امام را هموار میکند و نشاندهنده اجماع و همافزایی نهادهای اجرایی، علمی و فرهنگی برای تقویت هویت ملی و دینی نسل امروز است.
فرماندار سمنان با اشاره به ظرفیتهای تاریخی و گردشگری شهر گفت: کاروانسراهای شاهعباسی، بازار تاریخی، خیابان امام(ره)، تکیهها و بافت قدیمی گسترده سمنان میتوانند با محوریت این رویداد در مسیر توسعه قرار گیرند. او تاکید کرد که هزاره مناره فرصتی بیبدیل برای افزایش گردشگران، رونق بومگردی، تقویت صنایعدستی و جهش اقتصاد محلی است.
صمیمیان همچنین از اقدامات انجامشده برای تعیین تکلیف کاروانسرای شاهعباسی میدان سعدی و کاروانسرای آهوان یاد کرد و گفت: این پروژهها در کنار توجه به مناره تاریخی میتواند سمنان را به یکی از محورهای اصلی گردشگری کشور تبدیل کند.
درخواستها و مطالبات فرماندار سمنان:
فرماندار در ادامه چند مطالبه مهم را خطاب به مسئولان مطرح کرد:
-تشکیل دبیرخانه دائمی پاسداشت هویت تاریخی سمنان برای پیگیری ثبت جهانی مسجد جامع، مناره تاریخی و مسجد امام و همچنین توسعه گردشگری تاریخی.
-تخصیص بودجه ویژه برای ساماندهی خیابان امام و بازار شیخ علاءالدوله بهعنوان محور تاریخی و هویتساز سمنان که سالها بدون اقدام رها شده است.
-ایجاد بازارچه دائمی صنایعدستی که پیشتر وعده بهرهبرداری در سال جاری داده شده، اما تاکنون عملی نشده است.
-ثبت جهانی نظام سنتی تقسیم آب شهرستان سمنان بهعنوان یکی از منحصر بهفردترین ساختارهای تاریخی ایران.
-قرار گرفتن سمنان در شبکه شهرهای خلاق جهان و تقویت حمایتهای مادی و معنوی وزارت میراث فرهنگی از جایگاه شهر.
***رئیس مرکز میراث ناملموس غرب آسیا: مناره هزارساله سمنان ستون هویت و قداست یک شهر است
رئیس مرکز میراث ناملموس غرب آسیا در آیین هزاره مناره مسجد جامع سمنان، این بنای تاریخی را «مدرسه عمودی ایمان، خاطره و تداوم قداست مکان» دانست و تأکید کرد: مناره سمنان تنها یک سازه معماری نیست، بلکه هزارهای است از همزیستی مردم با نماد پایدار ایمان و فرهنگ این سرزمین.
پیش از آنکه سخنی از خشت و مناره گفته شود، اجازه دهید نخستین نفس این مجلس به نام بلند مادر آراسته شود؛ نام بانوی بزرگ جهان اسلام، حضرت فاطمه زهرا(س). فرارسیدن روز مادر را به همه مادران سرزمین، بهویژه مادران حاضر در این محفل و آنان که رخت بربستهاند اما همچون سایهای از دعا بر روزگار ما گستردهاند، از ژرفای دل تبریک میگویم.
مادرانی خاموش، خستگیناپذیر و پنهان که چون ستونی نامرئی، نسلها را بر شانههای صبر و در آغوش ایمان برافراشتهاند.
در ادامه، بر خود لازم میدانم از برگزارکنندگان این آیین معناگرا، مسئولان و فرهیختگان استان و شهر تاریخی سمنان، همکارانم در مجموعه میراث فرهنگی، شهرداری محترم، استاندار ارجمند و وزیر فرهیختهای که با همت و مهربانی خویش، جشن هزاره مسجد جامع سمنان را چون شمعی در افق این شهر روشن کردهاند، صمیمانه قدردانی کنم. اگر این همدلی و احساس مسئولیت نبود، هیچ بنایی به جشن هزاره نمیرسید و هیچ هزارهای به چنین شکوهی بدل نمیشد.
اکنون، در سایه نام مادران این سرزمین و در پناه دعای آنان، به روایت هزارساله مناره مسجد جامع سمنان وارد میشوم؛ به نام نوری که صدا را از حنجره آجر تا بام آسمان میبرد و به نام شکوه کالبدی که هزار سال، ستون فقرات شهری را در سکوت بر دوش کشیده است.
هزار سال است که اگر به افق سمنان چشم بدوزی، پیش از خط کوه، ستونی باریک و استوار رخ مینماید؛ چون آیهای عمودی، چون مصحفی از خشت و ذکر، که میان خاک و افلاک قد افراشته است. منارهای با دلی چوبین در ژرفای خویش که هنوز اگر دست انسان امروز بر آن نهاده شود، کالبدش به ارتعاش درمیآید اما فرو نمیریزد؛ زیرا سرشتش نه بر گسستن، که بر پایمردی و تابآوری نوشته شده است.
آنچه امشب پاس میداریم، تنها هزاره یک بنا نیست؛ هزاره همزیستی یک شهر با یک مناره است؛ میثاقی نانوشته میان مردم سمنان و ندایی که هر بامداد و شامگاه، از پلههای تنگ این برج اوج گرفته و بر پیشانی آجرها نشسته و نام خدا را تکثیر کرده است.
میدانیم که مسجد جامع سمنان بر جایگاهی کهن بنا شد؛ جایی که در گذر تاریخ، نور قداست، جامه عوض کرده اما هرگز از روح این شهر کوچ نکرده است. بر قامت این مناره، کمربندی از خط کوفی پیچیده و نام «احمد، بختیاری محمد» – امیری که فرمان ساخت این مناره را در سده پنجم هجری صادر کرد – در میان آجرها ثبت شده است؛ نامی که ارادهاش، هزارهای بعد نیز در این مجلس طنینانداز است.
اما مناره را نباید تنها در سطرهای تاریخ و فنون معماری خواند. در منطق میراث فرهنگی ناملموس، مناره مدرسهای عمودی است؛ جایی که ایمان، تخیل و زیست روزمره مردم در قامت واحدی تنیده شده است.
دانش ساخت مناره، متنی رسمی در کتابها نیست؛ حافظه دستان استادکارانی است که میدانستند آجر چگونه ورز داده شود، در چه دمایی استوار گردد، نسبت ظریف قطر به ارتفاع چگونه رعایت شود و چگونه محوری چوبین در دل آجرها پنهان گردد تا سازه در لرزشها نه فروبپاشد، بلکه با زمین همآواز شود و بایستد.
قرنها پیش از آنکه واژگانی چون «مهندسی لرزهای» یا «تابآوری سازهای» به قاموس دانشگاهها وارد شود، معماران این سرزمین دانسته بودند که هر کالبد استوار باید ظرفیت سازگاری داشته باشد. سازهای که در دل خود عنصر انعطاف و محوری چوبی دارد، میلرزد اما نمیشکند.
امشب، ما تنها از معماری یک مناره سخن نمیگوییم؛ از تداوم، حافظه، ایمان و دانش نسلهایی میگوییم که آن را زنده نگه داشتهاند.
*** دکتر تاجیک :پاسداشت مناره هزار ساله مسجد جامع سمنان؛ نمادی از هویت، هنر و تاریخ ایران
دکتر تاجیک، مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان در همایش پاسداشت مناره هزار ساله مسجد جامع این شهر، این اثر فاخر را نمادی از خلاقیت و پایداری ملت ایران دانست و بر ضرورت حفاظت، مرمت و معرفی جهانی آن تأکید کرد.
استاندار محترم استان سمنان، سفرای گرامی، معاون محترم وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، اندیشمندان ارجمند، مسئولان استانی و محلی، و مردم شریف و فرهنگدوست سمنان؛
خوشحالم که در این گردهمایی به مناسبت پاسداشت مناره هزار ساله غزنوی مسجد جامع سمنان در کنار شما حضور دارم. این همایش فرصتی است تا به یکی از گنجینههای ارزشمند فرهنگ و تاریخ ایران زمین ادای احترام کنیم؛ میراثی که روایتگر هزار سال هنر، معنویت و هویت مردمان دیار سمنان است.
مسجد جامع سمنان بر پایه آتشکدهای پیش از اسلام ساخته شده و با ورود اسلام به ایران، تبدیل به مسجدی تاریخی شده که در طول دورانهای غزنوی، سلجوقی، ایلخانی، صفوی، قاجار و دوران معاصر، جلوههایی از هنر و معماری ایرانی-اسلامی را در خود جای داده است.
مناره هزار ساله غزنوی با ارتفاع بیش از ۳۱ متر، تزئینات آجری معقلیکاری و کتیبههای کوفی، نه تنها به عنوان سازهای برای اذانگویی و دیدهبانی شناخته میشود، بلکه نمادی بیبدیل از دانش مهندسی، زیباییشناسی و هنر معماری اسلامی است که هزار سال است به تماشاگر تاریخ، فرهنگ و معنویت مردم سمنان بدل شده است.
امروز این مناره میتواند به نقطه کانونی گردشگری فرهنگی استان و کشور تبدیل شود؛ جایی که تاریخ، هنر و معنویت در هم میآمیزند و فرصتی برای توسعه اقتصادی، فرهنگی و معرفی ایران به جهان فراهم میآورند.
ثبت جهانی مسجد جامع و مناره آن در فهرست یونسکو، دریچهای نوین برای معرفی فرهنگ و تاریخ غنی ما به جهانیان خواهد بود. این اقدام زمینه حفاظت بهتر، جلب توجه بینالمللی و توسعه آموزش و پژوهش درباره این میراث را فراهم میسازد.
مرمت مستمر، نورپردازی ویژه و مستندسازی دقیق مسجد و مناره، بخشی از اقدامات مستمر ما برای حفظ این سرمایه ملی است، اما حفاظت از آن نیازمند همراهی، حمایت و مشارکت همه ماست.
در پایان، مناره هزار ساله غزنوی مسجد جامع سمنان نمادی است از پایداری، خلاقیت و هویت ملی ایرانیان. با پاسداشت این اثر، گذشته را ارج مینهیم و سرمایهگذاری برای آیندهای روشن و پررونق برای نسلهای بعدی انجام میدهیم.
از حضور همه شما عزیزان صمیمانه سپاسگزارم و امیدوارم این همایش گامی مؤثر در معرفی و حفاظت این میراث ارزشمند باشد.
*** مصطفی کواکبیان: بحران آب، انتقال پایتخت و عدالت مالیاتی؛ سه مطالبه مهم مردم سمنان
نماینده اسبق سمنان در مجلس با تأکید بر نقش تاریخی مناره مسجد جامع سمنان بهعنوان یک رسانه در عصر خود، سه مطالبه اصلی مردم استان را در آستانه سفر رئیسجمهور مطرح کرد و خواستار پیگیری جدی این موضوعات شد.
دکتر مصطفی کواکبیان در آیین پاسداشت مناره هزار ساله مسجد جامع سمنان با ابراز خوشوقتی از حضور در جمع فرهیختگان و مسئولان استان، نقش مهم و تاریخی این مناره را فراتر از یک سازه معماری دانست و آن را رسانهای مؤثر در انتقال پیام و اخبار در دورههای گذشته معرفی کرد.
وی ضمن گرامیداشت میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) و بیان جایگاه والای ایشان در نظام هستی، به یاد بزرگانی از جمله بایزید بسطامی، شیخ ابوالحسن خرقانی و سیداسماعیل سمنانی پرداخت و به نقش تاریخی نوادگان شیخ علاءالدوله در دیار سمنان اشاره کرد.
کواکبیان در بخش مطالبهگری خود، سه موضوع کلیدی را به ویژه با توجه به سفر قریبالوقوع رئیسجمهور به استان در پایان دیماه مطرح کرد:
اول، بحران آب که مهمترین دغدغه مردم سمنان است و باید در صدر برنامههای سفر قرار گیرد.
دوم، انتقال پایتخت سیاسی کشور به استان که ظرفیتهای لازم آن بارها در جلسات رسمی مطرح شده و نیازمند پیگیری جدی است.
سوم، ساماندهی مالیات شرکتها و کارخانههای فعال در استان، به گونهای که مالیات این بنگاهها به جای تهران، در سمنان وصول شود تا عدالت مالیاتی رعایت گردد.
نماینده سمنان ضمن قدردانی از همکاری مسئولان و دستاندرکاران برنامه، از جمله آقای دکتر احیایی از دفتر دکتر عارف، ابراز امیدواری کرد که با همدلی و پیگیری جدی، شاهد توسعه گردشگری و اعتلای فرهنگی استان سمنان باشیم.
***استاندار سمنان: همدلی و همکاری مسئولان کلید حفاظت از میراث فرهنگی استان است
استاندار سمنان در آیین پاسداشت مناره هزار ساله مسجد جامع، ضمن تقدیر از حضور گسترده مسئولان و نمایندگان، بر اهمیت همدلی و پیگیری مطالبات میراث فرهنگی برای حفظ و معرفی این اثر تاریخی تاکید کرد.
استاندار سمنان در مراسم پاسداشت مناره هزار ساله مسجد جامع سمنان ضمن ابراز ادب و احترام به حاضرین، از حضور گرم و پرشور مسئولان کشوری و استانی قدردانی کرد.
وی با اشاره به برنامهریزی دقیق این آیین و ضرورت حفظ انرژی حضار، بیان داشت که هدفش از سخنرانی کوتاه، رعایت ادب به زمانبندی برنامهها است. استاندار ضمن معرفی میهمانان ارجمند از جمله دکتر حیدری وزیر محترم میراث فرهنگی، دکتر بندپی نماینده بابل، دکتر رستمی معاون وزیر و هیئت همراه، نمایندگان ادوار و مجمع نمایندگان استان، مدیران استانی و اعضای شورای تامین، از همه آنان برای حضور و همراهی تشکر کرد.
استاندار همچنین پیامهای گرم و تبریک نمایندگان دیگری که به دلیل حضور در برنامههای دیگر نتوانستند در مراسم شرکت کنند، از جمله دکتر میدیدری، آقای عربی، آقای گلرو، آقای علیزاده و دکتر عجم را به حاضران منتقل کرد.
وی حضور فعال انجمن سمنانیهای مقیم تهران، نماینده وزیر و مدیران بخش خصوصی را از دیگر عوامل موفقیت این آیین خواند و ابراز امیدواری کرد که موارد مطرح شده توسط مدیرکل میراث فرهنگی استان، جناب آقای تاجیک، به صورت دقیق دستهبندی و پیگیری شود تا حفاظت هرچه بهتر از این میراث ارزشمند تضمین گردد.
استاندار سمنان در پایان تاکید کرد که همدلی و همکاری گسترده مسئولان و مردم میتواند کلید اصلی حفظ و توسعه میراث فرهنگی و تاریخی استان باشد.
»پرفسور خیرالدین:
۱۴ سال مطالعه و مرمت؛ هشدار کارشناس درباره ضرورت مقاومسازی مناره مسجد جامع سمنان
در مراسم بزرگداشت هزاره مناره مسجد جامع سمنان، سلطان پرفسور خیرالدین پژوهشگر و عضو تیم مطالعات مرمت، گزارشی از فعالیتهای علمی و تجربی خود درباره این اثر تاریخی ارائه کرد.
او با اشاره به قدمت و ارزش فرهنگی–اجتماعی مناره گفت:«مناره یکی از کهنترین بخشهای مسجد جامع سمنان است و سابقه آن به دوره سلجوقی و قرن پنجم هجری بازمیگردد. این اثر در طول تاریخ چندینبار مرمت شده و همواره جایگاه ویژهای در هویت مذهبی و فرهنگی شهر داشته است.»
تاریخچه مناره و آسیبهای گذشته
وی افزود که در سالهای گذشته، بهویژه در زلزله حدود یک قرن پیش در حوالی ایوانکی و کاشان، بخش معزنه مناره آسیب دید و بعدها توسط استاد فرجالله معمار مرمت شد. به گفته او، نخستین مداخله جدی در سال ۱۳۳۰ انجام شد که شامل نصب تیرآهن و سیمبکسل برای جلوگیری از ریزش بخش بالایی بود.
وی ادامه داد : «ساختار مناره ترکیبی از آجر و چوب است و همین موضوع موجب فرسودگی در اثر موریانهزدگی و عوامل محیطی شده است.»
مطالعات مهندسی و انتشار مقاله بینالمللیاین کارشناس با اشاره به مطالعات مشترک خود و تیم مهندسین مشاور «زندگان» گفت:
«در سال ۱۳۸۹ مدلسازیهای مهندسی مناره انجام شد و نتایج این تحقیقات در معتبرترین نشریه بینالمللی Tall & Special Buildings منتشر گردید. این مقاله در سال ۲۰۱۲ به عنوان یکی از برترین مقالات سال انتخاب شد.»
به گفته او، یکی از یافتههای مهم مطالعات، انحراف جزئی معزنه نسبت به محور اصلی مناره است که احتمالاً نتیجه مرمتهای گذشته و تغییرات تاریخی سازه بوده است.
هشدار درباره خطر زلزله
خیرالدین تأکید کرد:«در صورت وقوع زلزلهای شدید، مناره قطعاً در معرض آسیب جدی است. لازم است مسئولان استانی و ملی، اعتبار ویژهای برای مقاومسازی سازه اختصاص دهند تا این میراث ارزشمند حفظ شود.»
او اشاره کرد که چهار روش مهندسی معتبر برای مقاومسازی مناره پیشنهاد شده که قابلیت اجرا دارد و میتواند از نابودی این نماد تاریخی جلوگیری کند.
درخواست برای ثبت جهانی
در پایان، وی خواستار همکاری جدی برای پیگیری ثبت جهانی «مسجد جامع سمنان» و «مسجد امام» شد و افزود:«این دو اثر فاخر ظرفیت کامل ثبت جهانی دارند و معرفی بیشتر آنها در سطح بینالمللی ضروری است.»
نظر شما