رابطه انسان و دین 4

خواندن قرآن

فَاقْرَووا مَا تَیسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ/ مزمل/20

هر اندازه برایتان میسور است، قرآن بخوانید

دعا کردن

وَقَالَ رَبُّکمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ/ غافر/60

پروردگارتان گفت بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را

قصاص

فَمَنِ اعْتَدَی عَلَیکمْ فَاعْتَدُواْ عَلَیهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَی عَلَیکمْ /بقره/ 194

پس هرکسی بر شما تعدی کند، به همان اندازه تعدی‏اش بر او تعدی کنید

تقوا پیشه کنید

وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ ان اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ /بقره/ 194

تقوا پیشه کنید و بدانید خدا با متقیان است

شکر نعمت خدا برای تالیف قلوب

وَاذْکرُواْ نِعْمَه اللّهِ عَلَیکمْ إِذْ کنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَینَ قُلُوبِکمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانا /آل عمران/ 103

و از نعمتی که خدا بر شما ارزانی داشته است یاد کنید. آن هنگام که دشمن یکدیگر بودید و او دل‌هایتان را به هم مهربان ساخت و به لطف او برادر شدید.

ناسزا نگویید

وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِینَ یدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ /انعام/ 108

مشرکان را ناسزا نگویید

مجادله با اهل کتاب

وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْکتَابِ إِلَّا بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ /عنکبوت/ 46

با اهل کتاب جز با روش نیکو مجادله نکنید

دعوت با حکمت

ادْعُ إِلِی سَبِیلِ رَبِّک بِالْحِکمَه وَالْمَوْعِظَه الْحَسَنَه /نحل/ 125

با حکمت و اندرز نیکو به راه خدا دعوت کنید

وحدت کلمه با اهل کتاب

قُلْ یا أَهْلَ الْکتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَی کلَمَه سَوَاء بَینَنَا وَبَینَکمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَلاَ نُشْرِک بِهِ شَیئا وَلاَ یتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضا أَرْبَابا مِّن دُونِ اللّهِ /آل عمران/ 64

ای اهل کتاب بیایید تا بر سر این‌که غیرخدا را نپرستیم و به او شرک نورزیم و کسی را به غیراو سرور خویش نسازیم، وحدت کلمه داشته باشیم

عدم گرایش به ستمگران

وَ لَا تَرْکنُواْ إِلی الَّذِینَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّکمُ النَّارُ /هود/ 113

به ستمگران گرایش میابید که آتش دوزخ شما را فرا خواهد گرفت

پایداری کردن، سرکشی نکردن

فَاسْتَقِمْ کمَا أُمِرْتَ وَ مَن تابَ مَعَک وَ لَا تَطْغَوْاْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِی /هود/ 112

با کسانی که با تو هستند براساس دستور ما پایداری کنید و سرکشی مکنید

عبادت و توکل به خدا

فَاعْبُدْهُ وَ تَوَکلْ عَلَیهِ /هود/ 123

خدا را بپرست و به او توکل کن

عدل و احسان، ادای حق خویشاوندی، دوری از فحشا و منکر و سرکشی

إِنَّ اللَّهَ یأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْاحْسَنِ وَ إِیتَای ذِی الْقُرْبی‏ وَ ینْهَی‏ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنکرِ وَ الْبَغْی یعِظُکمْ لَعَلَّکمْ تَذَکرُون. /نحل/ 90

خدا شما را به عدل و احسان و ادای حق خویشاوندی و دوری از ناشایستی و کار ناپسند و سرکشی فرمان می‌دهد

عدم سوگندشکنی

وَ أَوْفُواْ بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَ لَا تَنقُضُواْ الْأَیمَانَ بَعْدَ تَوْکیدِهَا وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَیکمْ کفِیلا ان اللَّهَ یعْلَمُ مَا تَفْعَلُون‏ /نحل/ 91

چون با خدا پیمان بستید بدان وفا کنید و چون سوگند اکید خوردید آن را مشکنید، که خدا را ضامن خویش کرده‏اید و او می‌داند که چه می‌کنید.

عدم پیمان‌شکنی

وَ لَا تَکونُواْ کاَلَّتی نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّه أَنکثا تَتَّخِذُونَ أَیمَانَکمُ‏ْ دَخَلَا بَینَکمْ ان تَکونَ أُمَّه هِی أَرْبی‏ مِنْ أُمَّه إِنَّمَا یبْلُوکمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَیبَیننَ‏َّ لَکمُ‏ْ یوْمَ الْقِیامَه مَا کنتُمْ فِیهِ تخَتَلِفُون‏ /نحل/ 92

و همانند آن زن که رشته‏ای را که محکم تافته بود از هم گشود و قطعه قطعه کرد مباشید، تا سوگندهای خود را وسیله فریب یکدیگر سازید بدین بهانه که گروهی بیشتر از گروه دیگر است. خدا شما را بدان می‏آزماید و در روز قیامت چیزی را که در آن اختلاف می‌کردید برایتان بیان می‌کند

سوگند دروغ مگویید

وَ لَا تَتَّخِذُواْ أَیمَانَکمْ دَخَلَا بَینَکمْ فَتزَلَّ قَدَمُ بَعْدَ ثُبُوتهِا وَ تَذُوقُواْ السوءبِمَا صَدَدتُّمْ عَن سَبِیلِ اللَّهِ وَ لَکمُ‏ْ عَذَابٌ عَظِیم‏ /نحل/ 94

سوگندهای خود را وسیله فریب یکدیگر مسازید تا قدمی را که استوار ساخته‏اید بلغزد و به سبب اعراض از راه خدا گرفتار بدی شوید و به عذابی بزرگ گرفتار آیید

پیمان‌شکنی مکنید

وَ لَا تَشْترَواْ بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَنا قَلِیلا إِنَّمَا عِندَ اللَّهِ هُوَ خَیرْ لَّکمُ‏ْ ان کنتُمْ تَعْلَمُون‏ /نحل/ 95

روزی حلال بخورید

فَکلُواْ مِمَّا رَزَقَکمُ اللَّهُ حَلَالا طَیبا وَ اشْکرُواْ نِعْمَتَ اللَّهِ ان کنتُمْ إِیاهُ تَعْبُدُون‏ /نحل/ 114

از این چیزهای حلال و پاکیزه که خدا به شما روزی داده است بخورید و اگر خدا را می‏پرستید شکر نعمتش را به جای آورید.

به اندازه عقوبت کنید

وَ ان عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُواْ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَ لَئنِ صَبرَتمُ‏ْ لَهُوَ خَیرْ لِّلصَّبرِین‏ /نحل/ 126

اگر عقوبت می‌کنید، چنان عقوبت کنید که شما را عقوبت کرده‏اند و اگر صبر کنید، صابران را صبر نیکوتر است.‏

نیکی به پدر و مادر

وَ قَضی‏ رَبُّک أَلَّا تَعْبُدُواْ إِلَّا إِیاهُ وَ بِالْوَالِدَینِ إِحْسَنا إِمَّا یبْلُغَنَّ عِندَک الْکبرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کلَاهُمَا فَلَا تَقُل لهَّمَا أُفٍ‏ّ وَ لَا تَنهَْرْهُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلا کرِیما /اسراء/ 23

پروردگارت مقرر داشت که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. هر‌گاه تا تو زنده هستی هر دو یا یکی از آن دو سالخورده شوند، آنان را میازار و به درشتی خطاب مکن و با آنان به اکرام سخن بگوی.

فروتنی به والدین

وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلّ‏ِ مِنَ الرَّحْمَه وَ قُل رَّبّ‏ِ ارْحَمْهُمَا کمَا رَبَّیانی صَغِیرا /اسراء/ 24

در برابرشان از روی مهربانی سر تواضع فرود آور و بگو ای پروردگار من، همچنان که مرا در خُردی پرورش دادند، بر آن‌ها رحمت آور.

ادای حق خویشاوندی

وَ ءَاتِ ذَا الْقُرْبی‏ حَقَّهُ وَ الْمِسْکینَ وَ ابْنَ السَّبِیلِ وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِیرا /اسراء/ 26

حق خویشاوند و مسکین و در راه‏مانده را ادا کن و هیچ اسرافکاری مکن‏.

بخیل مباش

وَ لَا تجَعَلْ یدَک مَغْلُولَه إِلی‏ عُنُقِک وَ لَا تَبْسُطْهَا کلُ‏َّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوما محَّسُورا /اسراء/ 29

نه دست خویش از روی خست به گردن ببند و نه به سخاوت یکباره بگشای که در هر دو حال ملامت‏زده و حسرت‏خورده بنشینی‏.

به دلیل تنگدستی فرزند خود را مکشید

وَ لَا تَقْتُلُواْ أَوْلَادَکمْ خَشْیه إِمْلَاقٍ نحَّنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِیاکم‏ضهسه /اسراء/ 31

فرزندان خود را از بیم تنگدستی مکشید. ما هم شما را روزی می‌دهیم، هم ایشان را.

با تکبر راه مرو

وَ لَا تَمْشِ فی‌الارض مَرَحا إِنَّک لَن تخَرِقَ الْأَرْضَ وَ لَن تَبْلُغَ الجْبَالَ طُولا /اسراء/ 37

به خودپسندی بر زمین راه مرو، که زمین را نخواهی شکافت و به بلندی کوه‌ها نخواهی رسید.

صلح میان مومنان

إِنَّمَا الْمُومِنُونَ إِخْوَه فَأَصْلِحُواْ بَینْ‏َ أَخَوَیکمُ‏ْ /حجرات/ 9-10

میان مومنان صلح برقرار کنید.

تجسس مکنید

وَ لَا تجَسَّسُواْ /حجرات/ 12

در کار یکدیگر تجسس مکنید.

غیبت مکنید

وَ لَا یغْتَب بَّعْضُکم بَعْضا /حجرات/ 12

غیبت مکنید.

خیانت نکنید

یأَیهُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تخَونُواْ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تخَونُواْ أَمَانَاتِکمْ وَ أَنتُمْ تَعْلَمُون‏ /انفال/ 27

 خیانت نکنید.