در تمامی سالهایی که عراق در مرکز توجه دستگاه دیپلماسی ایالات متحده قرار داشت تحلیل گران مسائل منطقه ادعا می‌کردند که شش ماه آینده در این کشور جنگ‌زده نقش اساسی در نتیجه جنگ بازی می‌کند . این روزها فارغ از پیش‌بینی‌های نادرست پیشین، تحولات شش ماه آتی در دموکراسی در انتظار عراق و البته دوستی این کشور با ایالات متحده تاثیر گذار است . آیا عراق کشووری تحت اختیار مذهب و البته تحت نفوذ ایران باقی می‌ماند و یا به آغوش ناآرامی‌های داخلی فرو می‌رود؟ آیا باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات متحده می‌تواند طبق وعده داده شده نیروهای خود را از عراق بیرون بکشد؟
عراق همان کشوری‌ست که در هفت سال گذشته 700 میلیارد دلار از بودجه امریکایی‌ها را بلعیده و البته جان بیش از 4300 سرباز آمریکایی را هم گرفته است . اکنون دیگر کسی نه در کاخ سفید ، نه در وزارت امور خارجه و نه در کنگره به آنچه در هفت سال گذشته در عراق رخ داد،فکر نمی‌کند. دو چهره آمریکایی که به خوبی با زیر و بم ناآرامی‌ها در عراق آشنایی دارند کریستوفر هیل سفیر این کشور در عراق و ژنرال ریموند اودیرنو فرمانده نیروهای آمریکایی در این کشور هستند. مردانی که هفته گذشته در واشنگتن حاضر شدند تا توضیح دهند که چرا انتخابات هفتم ماه مارس و پیامدهای پس از آن به قول کریستوفر هیل می‌تواند آینده عراق را بسازد. البته آینده روابط واشنگتن - بغداد هم در گرو همین انتخاب است. اودیرنو در این خصوص می‌گوید: ما این‌روزها فرصتی را در عراق در چنته داریم که شاید هرگز و هرگز یک‌بار دیگر در زندگی نتوانیم آن را تجربه کنیم. ما امروز می‌توانیم عراقی را بسازیم که رابطه‌ای دوستانه و البته استوار با امریکا داشته باشد.
این جملات را با سخنان باراک اوباما در نخستین نطق سالانه‌اش مقایسه کنید: ما مسئولانه عراق را به مردمش واگذار کردیم. ما تا پایان اگوست سال جاری تمامی نیروهای خود را از این کشور به وطن بازمی‌گردانیم.
این جملات باراک بدین معناست که درست است که عراق در حال تجربه تاریخی‌ترین انتخابات و البته بحرانی‌ترین روزها است اما ما فارغ از این موضوع تا نخستین روز از ماه سپتامبر چیزی مابین 50 تا 98 هزار سرباز خود را از این کشور بیرون می‌بریم. اوباما در ادامه سخنان خود تاکید کرد که دولتش در جریان انتخابات در کنار عراقی‌ها می‌ایستد و البته به حمایت از عراقی‌ها ادامه می‌دهد . اما باور این موضوع که باراک اوبامایی که مبارزه با جنگ را اصلی‌ترین شعار انتخاباتی خود قرار داده بود همچنان بخواهد در عراق همان منافع استراتژیک را با حضور نظامی دنبال کند، بسیار سخت است. کریستوفر هیل و اودیرنو در تازه‌ترین سخنان خود به برخی از مشکلات ترک عراق اشاره کردند. کریستوفر هیل در این خصوص می‌گوید: در شرایطی که قراردادهای نفتی که عراق با شرکت‌های بین‌المللی امضا کرده به نتیجه برسد، عراق از منظر تولید و صادرات نفت هم‌راستای با عربستان سعودی قرار می‌گیرد . اودیرنو نیز اعتقاد دارد که بقای جامعه دموکراتیک عراق به نفع بسیاری از قدرت‌های موجود در خاورمیانه نیست . او در این خصوص می‌گوید: برخی از این دولت ها واقعا نمی‌خواهند که دموکراسی در عراق پا بگیرد چرا که این موفقیت‌ها می‌تواند این دولت‌ها را هم به دردسر بیندازد .
واشنگتن پست در ادامه این مقاله ادعا می‌کند که ریشه گرفتن دموکراسی در عراق به ضرر ایران است و برای توجیه این ادعای واهی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در ایران و ناآرامی‌های پس از آن اشاره می‌کند . این نویسنده در ادامه مطلب خود ادعا می‌کند که احمد چلبی که از سیاستمداران شیعه عراقی است و در حمله ایالات متحده به عراق نقش چشمگیری را ایفا کرد مورد حمایت دولت ایران است . نگارنده با ایجاد ارتباط میان رد صلاحیت‌ها در عراق آنها را به چلبی نسبت می‌دهد و ادعا می‌کند که این سیاستمدار شیعه نه تنها به دنبال حذف سیاستمدارانی است که از اهل تسنن هستند و البته باقی‌مانده از دوران صدام حسین بلکه به دنبال به حاشیه راندن سکولارهای عراقی نیز است . در شرایطی که اهل تسنن بتوانند در این انتخابت برگ برنده نسبی را در دست بگیرند می‌توان به بقای دموکراسی در عراق امیدوار بود .
واشنگتن پست در ادامه می‌نویسد: احمد چلبی سودای نخست وزیری در دولت آتی را در سر دارد . سناریویی که می‌تواند برای واشنگتن به کابوسی بیشتر شبیه باشد . باراک اوباما می‌تواند امیدوار باشد که در نهایت یکی از میهن‌دوستان عراقی در راس این انتخابات قرار بگیرد . او می‌تواند به پیروزی نوری مالکی برای دومین‌بار هم دل ببندد. پروسه تشکیل دولت در عراق که طبیعتا چندین ماه به طول خواهد انجامید می‌تواند حساس‌ترین دوران برای تعیین میزان حضور نیروهای آمریکایی در عراق باشد .
در واشنگتن حداقل یک نفر نشسته که بر تمامی حوادث خوب در عراق سرمایه‌گذاری کرده است : جو بایدن معاون اول رئیس‌جهوری. بایدن سال گذشته از جانب باراک اوباما مسئولیت مدیریت بحران در عراق را بر عهده گرفت. البته بایدن اخیرا با اظهار نظرهای خود در این خصوص که عراق می‌تواند یکی از بزرگترین دستاوردهای دولتش باشد، انتقادهایی را علیه خود برانگیخت. البته هنور هم حق با معاون اول است : اگر دولت آمریکا بتواند شاهد موفقیت دولت عراق در شش ماه آینده باشد ، می‌تواند موفقیتی را به نام خود سند بزند که منافع بلند مدت ان با هیچ موفقیتی در خارج از کشور قابل مقایسه نیست. در شرایطی که هیچ‌کدام از این خوش‌بینی‌ها به تحقق نپیوندد ، باز هم عراق می‌تواند همان جامه کابوس ایالات متحده را بر تن داشته باشد .
واشنگتن پست 22 فوریه/ ترجمه : سارا معصومی
نظر شما