تلاش می‌کنم هر شب درباره یکی از حقوق تصریح‌شده در منشور حقوق شهروندی بنویسم. نوشته‌ها و گفته‌های ما درباره حقوق شهروندی در عصری که همگان از طریق شبکه‌های اجتماعی می‌توانند وارد گفت‌وگوی فراگیر شوند، مؤثر خواهد بود. اگر مایل بودید، شما هم این نوشته‌ها را با دیگران به اشتراک بگذارید.
ماده 50-اتباع ایرانی در هر نقطه از جهان حق دارند از خدمات و حمایت‌های حقوقی، کنسولی و سیاسی دولت ایران بهره‌مند شوند.
بحث:
خدمات کنسولی از آن‌جا که برای اکثریت شهروندان موضوعیت ندارد، خیلی به چشم نمی‌آیند، اما ایرانیانی که در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند، میزان اهمیت این گونه خدمات را به خوبی درمی‌یابند، و از آن‌جا که بنا بر آمارهای مختلف قریب به سه میلیون ایرانی در سراسر جهان زندگی می‌کنند، ارائه خدمات کنسولی شامل بسیاری از هم‌وطنان ایرانی می‌شود.
بسیار مهم است که خدمات کنسولی بدون هر گونه تبعیض و صرفاً بر اساس تبعه ایران بودن ارائه شود و هر گونه ملاحظه سیاسی مبتنی بر افکار، عقاید یا سوابق افراد مانعی در برابر ارائه خدمات کنسولی ایجاد نکند.
تحقق مندرجات ماده 50 مستلزم آن است که تسهیل در فرآیندهای اداری سفر ایرانیان مقیم خارج به داخل کشور خویش و ارائۀ خدمات لازم کنسولی در کشورهای محل اقامت صورت گیرد تا ناچار به سفرهای اجباری برای رفع‌ورجوع برخی مسائل اداری معمولی نشوند.
ضروری است برنامۀ مدوّن حمایت‌های جامع حقوقی و سیاسی از حقوق اتباع ایرانی در هر نقطۀ جهان ازجمله ایرانیانی که به هر علت در کشورهای مختلف بازداشت و زندانی هستند و به‌موجب کنوانسیون‌های وین روابط دیپلماتیک و کنسولی این استحقاق را دارند که از سوی دولت متبوع خود مورد حمایت‌های مختلف قرار گیرند، اجرایی شود. مناسب است ایرانیان خارج از کشور آموزش‌های لازم درخصوص بهره‌مندی از حمایت‌های سیاسی و کنسولی را دریافت کنند و با استفاده از فن‌آوری‌های نوین، این آموزش‌ها در اختیار آن‌ها قرار گیرد.
انجام فعالیت‌های آموزشی و ترویجی نهادهای مدنی و تخصصی در زمینۀ معرفی حقوق کنسولی ایرانیان در سراسر جهان نیز می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
فراتر از همه اقدامات برشمرده‌شده برای بهره‌مندی ایرانیان از خدمات کنسولی و حمایت سیاسی، داشتن سیاست خارجی عاقلانه و مبتنی اصول عزت، حکمت و مصلحت که تضمین‌کننده منافع ملی ایرانیان باشد و احتمال هر گونه آسیب به منافع ایشان- ازجمله خسارت به منافع ایرانیان خارج از کشور - را مد نظر قرار دهد، پیش‌شرط تحقق ماده 50 است. داشتن روابط حسنه مبتنی بر احترام و تأمین منافع متقابل، تقویت قدرت نرم ایران در جهان، تقویت ارتباطات اقتصادی و واداشتن سایر کشورها به محاسبه‌گری عاقلانه در تنظیم روابط‌شان با ایران، زمینه‌ساز بهره‌مندی ایرانیان از خدمات کنسولی و حمایت سیاسی مناسب است. ارائه خدمات کنسولی مناسب و حمایت سیاسی زمانی امکان‌پذیر است که ترکیب قدرت سخت و نرم ایران به پشتوانه‌ای محکم برای منافع ایرانیان در سراسر جهان بدل شود.
*جامعه‌شناس، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری
نکته: این یادداشت در روزنامه ایران منتشر شده است.
نظر شما