*در یک بستر یک دهه ای، تاریخ مواجهه ایران و آمریکا را می توان از یک منظر، تاریخ تعدیل خط قرمزهای غرب در مقابل ایران دانست. آمریکایی ها همیشه از رادیکالیسم شروع کرده اند و اغلب به سمبولیسم رسیده اند. به پرونده هسته ای نگاه کنید. ایران همواره می دانسته است که غرب نیاز دارد این موضوع به گونه ای حل و فصل شود که حداقلی از «حفظ آبرو» برای غرب درون آن لحاظ شده باشد. ایران هم البته هرگز اصراری نداشته که حتما آبروی غرب را ببرد جز در مواردی که غربی ها خود بر این کار اصرار داشته اند! با این حال، امروز این احساس وجود دارد که مبانی سیاست آمریکا درباره ایران فرو ریخته و بنابراین از دیپلماسی چیزی جز تلاش برای «حفظ آبرو» باقی نمانده است.
*آمریکایی ها درخواست های خود درباره برنامه هسته ای ایران را با درخواست تعلیق کامل همه فعالیت های غنی سازی (وفعالیت های مرتبط با آن) شروع کردند. مدتی بعد مکانیسم فریز جایگزین تعلیق شد، یعنی ایران غنی سازی بکند اما تاسیسات خود را گسترش ندهد. بعد از آن مکانیسم مبادله پیش گذاشته شد که تلویحا برنامه غنی سازی ایران را می پذیرفت و فقط خواهان آن بود که مواد غنی شده به بهانه ای از ایران خارج شود. اما آنچه هم اکنون روی میز است و احتمالا مهم ترین موضوع مدنظر آمریکایی ها در مذاکرات آتی است، هیچ کدام از اینها نیست. دولت اوباما می خواهد ایده «تثبیت سطح غنی سازی» را جایگزین همه این درخواست ها کند به این معنا که ایران غنی سازی 20 درصد در فردو را متوقف کند و به غنی سازی 5 درصد در نطنز اکتفا نماید. صرف نظر از اینکه ایران چه پاسخی به این ایده خواهد داد، سؤال این است که چه نتیجه ای از این سیر تغییر مواضع می توان گرفت؟ اگر به قول محققان امروزی این روند را روی نمودار ببریم، شیب این نمودار به طرز حیرت انگیزی منفی است. کاملا واضح است که دولت آمریکا (دقیق تر این است که بگوییم کمیته مشترک مدیریت پرونده ایران در آمریکا و اسراییل) دائما هدف های بزرگ تعریف کرده، درباره آنها سرو صدا راه انداخته و بعد که متوجه شده این هدف ها قابل تحقق نیست، بی سرو صدا آنها را تعدیل و با هدف دیگری -این بار متواضعانه تر- جایگزین کرده است اما روند سروصدا راه انداختن همچنان ادامه یافته است. می بینیم که در این روند حل اصلی نزاع، آرام آرام گم شده است. دعوای روز اول دقیقا بر سر غنی سازی 5 درصد بود (بیانیه تهران را به یاد بیاورید) اما حالا گویی همه در غرب شیر فهم شده باشند که آن دوره گذشته است، دائما ایده هایی پیش می گذارند که بی سر و صدا، حل شده بودن این موضوع کلیدی را مفروض می گیرد!
/29217
نظر شما