ری میرز میلیون‌ها نفر را در سراسر دنیا مسحور برنامه‌های تلویزیونی خود ساخته است. وی فردی مستقل و خوش‌بین است که دوست دارد به مردم اطمینان بدهد که می‌توانند در دنیای وحش زنده بمانند. با این حال حتی او هم خیال نمی‌کند که با بحران آب‌وهوایی دنیا، مردم بتواند چنین کاری انجام بدهند.
شما در شهری در انگلستان بزرگ شده‌ای. چه طور به دنیای وحش و طبیعت علاقمند شدی؟
زمانی که من بزرگ می‌شدم، آن منطقه خیلی هم شهری نبود. جایی که ما بودیم دقیقا لبه کمربند سبز لندن بود که می‌شد انواع درختان و گونه‌های نادر را در آن پیدا کرد. بهار که می‌شد من در جنگل قارچ، تمشک وحشی و برخی گیاهان نادر را پیدا می‌کردم. پیاده حدود 20 دقیقه بیشتر راه نبود، با داشتن این همه، چه طور می‌توانستم به طبیعت علاقمند نشوم؟
شما گفته‌ای که در دوره نوجوانی و جوانی، زمان زیادی را در کتابخانه‌های علمی صرف مطالعه درباره گیاهان کرده‌ای. آیا هنوز هم به این مطالعات ادامه می‌دهی؟
این از موضوعاتی است که هر چه در آن عمیق‌تر می‌شوید، پیدا کردن جواب‌ها برایتان سخت‌تر می‌شود. من هنوز هم روی بخش‌هایی از آن کار می‌کنم. دو چیز مرا نگران می‌کند، یکی این که در مورد گیاهان اطلاعات غلط زیادی وجود دارد، یک جور عصر تازه کتاب‌های ساده شده پرورش گیاه که مطالب مربوط به مواد شیمیایی پرورش گیاهان را مطرح نمی‌کنند. دیگری هم حوزه انسان‌شناسی است؛ دانش مردم بومی که سبک زندگی‌شان در حال ناپدید شدن است. من از همه منابع اطلاعات استفاده می کنم، کتاب‌ها، متخصصین و شهود خودم که نشان داده خوب کار می‌کند! شهود در واقع خواندن ناهشیارانه علایم تجربی است و شما را بیشتر با مسئله درگیر می‌کند، هر چه بیشتر بدانید که چه طور و کجا جستجوهایتان را اولویت‌بندی کنید، شهودتان بیشتر شما را راهنمایی خواهد کرد.
آیا خودت را دانشمند می‌دانی؟
نه. با این‌که روش‌های من خیلی هم از روش‌های دانشمندان فاصله ندارد، اما من خودم را دانشمند نمی‌بینم. من فقط مسحور علم هستم و از خواندن علم لذت می‌برم.
وقتی تنها 19 سال داشتی، تدریس را آغاز کردی. چه‌طور؟
روزی با فردی که در ارتش کار می‌کرد، کنار یک ردیف بوته قدم می‌زدیم. از من پرسید چیزی برای خوردن پیدا می‌شود؟ من زمین را کندم و ریشه خوراکی گیاهی از خانواده جعفری را بیرون کشیدم. آن موقع اولین شغلم را گرفتم: تدریس روش‌های زنده ماندن در طبیعت به افراد ارتش.
آیا باید چنین مباحثی را (زنده ماندن در طبیعت وحشی) به طور رسمی تدریس کرد؟
یادگیری و دریافت مهارت‌ها نیاز به زمان دارد. نگرانی من از سیستم آموزشی، محدود بودن زمان در آن است. دانش در مورد محیط‌های بیرون از شهرها و چگونگی راحتی در آن مفید است و من فکر می‌کنم که آموزش این موارد به کودکان خیلی مهم است. ما از آنها انتظار داریم که در مواجهه با گرمایش جهانی در مورد گیاهان احساس مسئولیت کنند، برای این کار باید به آنها ابزارهای لازم را بدهیم.
مردم نسبت به برنامه‌های زنده‌ماندن در طبیعت بدگمان شده‌اند. آیا تا به حال شده که این چیزها را برای تولید یک برنامه تلویزیونی تنظیم کرده باشی؟
برنامه‌های من با خیلی برنامه‌های دیگر متفاوت است. آنها برای سرگرمی ساخته می‌شوند اما برنامه من مستند است. درست است که ما تصمیم می‌گیریم از چه چیزی تصویر برداریم، اما فیلم‌نامه نداریم. من هرگز زیر بار این نمی‌روم که کسی بگوید در برنامه‌ام چه چیزی بگویم. درست است که این روش کار کردن سخت‌تر است و به پول و زمان بیشتری نیاز دارد، اما من روی برنامه‌ای که می‌سازم حساسیت خاصی دارم.
آیا شما هم نگران آینده کره زمین هستی؟
این کره خاکی حالش خوب می‌ماند، اما این که ما هم خوب خواهیم ماند یا نه مسئله دیگری است. جالب این‌جاست که آخرین باری که ما به عنوان یک گونه با تغییرات آب‌وهوایی روبرو شدیم، شکارچیانی بودیم که می‌توانستیم زندگی‌مان را جمع کنیم و محل زندگی‌مان را عوض کنیم. اما الان نمی‌توانیم این کار را انجام بدهیم و تازه فهمیده‌ایم که اگر بخواهیم باثبات زندگی کنیم، باید بیشتر مراقب این سیاره باشیم. من یکی از افرادی که برای طبیعت نگرانند نیستم، به نظرم این که مثبت رفتار کنیم اهمیت بیشتری دارد.
البته ما باید نگران باشیم، اما من بیشتر از گرمایش زمین، نگران آلودگی آن هستم. ما بدون آب‌وهوای سالم چه‌طور قرار است زنده بمانیم. ما هر روز شاهد بیماری‌های بیشتری هستیم و علل این بیماری‌ها به انتها نمی‌رسد. من بعید می‌دانم که جواب ساده باشد یا به شرایط محیطی برگردد، برای همین باید همان اندازه که برای رفع گرمایش جهانی تلاش می‌کنیم، به رفع آلودگی‌ها هم اهمیت بدهیم.
افراد بشر چه طور می‌توانند با تغییر آب‌وهوایی کنار بیایند؟
من فکر نمی‌کنم افراد زیادی زنده بمانند. یک فاجعه خواهد بود. ما برای زنده ماندن باید بتوانیم با تغییر سازگار شویم. نگرانی عمده من از این است که مردم دارند در تکامل داروینی پسرفت می‌کنند.
آیا الان لازم است که همه ما مهارت‌های را یاد بگیریم؟
خیر. من فکر می‌کنم نه برای این‌که با یک بحران روبرو هستیم، بلکه به دلیل این که یاد گرفتن در مورد دنیای طبیعی لذت‌بخش است، مردم باید این مهارت‌ها را یاد بگیرند. مهم این است که بدانیم فارغ از این‌که دنیا چه قدر عینی و فنی به نظر برسد، هنوز زیر پاهای ما دانه‌ها و ریشه‌ها و خاک وجود دارد و ما هنوز بخشی از طبیعت هستیم.
بهترین توصیه‌های شما برای بقا چیست؟
باید حس شوخ‌طبعی داشته باشید، چون کارها همیشه درست پیش نمی‌روند. از طبیعت نترسید. بقا یعنی نگه داشتن یک نگرش ذهنی مثبت. اگر در یک موقعیت دشوار قرار دارید تلاش کند و آن را بفهمید. فقط باور کنید که شما می‌توانید.
نیوساینتیست - ترجمه: بهنوش خرم‌روز
نظر شما