مجید جویا: نتایج تحقیق تازهای با موضوع تاریخ‌نگاری کربن در مورد نئاندرتال‌ها که طی هفته گذشته منتشر شد، ادعا می‌کند که احتمالا نئاندرتال‌ها هزاران سال زودتر از آنچه تصور می‌شد از جنوب اسپانیا ناپدید شده‌اند.
انسان‌های باستانی که به نام هومونئاندرتالنسیس نامیده می‌شوند بیش از 50هزار سال پیش در دوران پالائولیتیک میانی (پیش از عصر سنگ) در اروپا می‌زیستند، و بعدها هنگامی که انسان‌های نوین از آفریقا به اروپا رفتند، منقرض شدند. خیلی از باستان‌شناسان بر این باورند که آخرین نئاندرتال‌ها در شبه جزیره ایبری می‌زیستند. برای مثال، غار گورهام در جبل الطارق حاوی بقایای نئاندرتال‌ها است و قدمت یک تکه زغال‌چوب برجامانده از آتش‌های آنها 30هزار سال اندازه‌گیری شد.
ولی در سال‌ها اخیر، باستان‌شناسانی که بر روی انقراض نئاندرتال‌ها و آمدن انسان‌های نوین به اروپا تحقیق می‌کنند، دریافته‌اند که خیلی از نمونه‌های استفاده شده برای رسیدن به این تاریخ‌ها، آلوده به کربن‌های تازه‌تر هستند، و به این نتیجه رسیدند که تاریخ‌های واقعی، چندین هزار سال زودتر از نتایج قبلی بوده‌اند.
گروهی به رهبری تام هیگهام، باستان‌شناس دانشگاه آکسفورد انگلیس، در حال تاریخ‌گذاری مجدد ده‌ها سایت مربوط به انسان و نئاندرتال در اروپا با استفاده از شیوه‌هایی است که آلودگی را از پروتئین کلاژن استخوان‌ها بزداید. آنها موفق به کشف این نکته شده‌اند که انسان‌های مدرن بیش از 40هزار سال پیش به انگلیس رسیده‌اند (تقریبا 10هزار سال زودتر از زمانی که تصور می‌شد). یکی از نتایج این تحقیق، به چالش کشیده شدن شواهدی است که بر مبنای انها تصور می‌شد نئاندرتال ها چیزهایی مانند مهره‌های صدفی می‌ساختند و به استناد آنها گفته می‌شد نئاندرتال‌ها توانایی تفکر نمادی را داشتند.
استخوان‌های قدیمی
در تازه‌ترین تحقیق، هیگهام و ریچل وود (دانشجوی سابق تحصیلات تکمیلی)که اکنون در دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا مشغول به کار است، تلاش کردند تا بقایای بدست آمده از 11 سایت در شبه جزیره ایبری را با استفاده از شیوه رفع آلودگی خود، قدمت‌گذاری کنند. تاریخ‌گذاری قبلی، قدمت این آثار را 36هزار سال تشخیص داده بود.
ولی وود و هیگهام دریافتند که تنها دو نمونه از این سایت‌ها (جاراما، در خارج از مادرید و کوئوا دل بوکو دی رافارایا، در نزدیکی دماغه جنوبی اسپانیا) حاوی استخوان‌هایی بودند که کربن کافی برای تاریخ گذاری را داشتند. از کار آنها چنین بر می‌آید که این بقایا بیش از 45 هزار سال قدمت دارند و عمر برخی از آنها حتی بیش از 50هزار سال است که حد عملی تاریخ‌گذاری کربنی است (به بیان سادهتر، روش تاریخ‌نگاری کربنی نمیتواند بیشتر از 50هزار سال پیش را تشخیص دهد). وود می‌گوید که تحقیق گروه، شواهدی را که آخرین نسل نئاندرتال‌ها در شبه جزیره ایبری پناه گرفته بودند، به چالش می‌کشد.
ولی دیگر باستان‌شناسان این قدر تند نمی‌روند: «نمی‌توان به سادگی دو نقطه در ایبری را برداشت و گفت که این اتفاقی است که در همه جا افتاده است»، این گفته کلایو فینلیسن است، باستان‌شناس موزه جبل‌الطارق که گروهش غار گورهام را کاوش کرده بود. به گفته او دو سایتی که وود و هیگهام بررسی کرده‌اند در ارتفاع بالا قرار دارند و در آستانه ورود اروپا به عصر یخبندان، جای مطلوبی برای زندگی نبودند. ولی در سایت‌های گرم‌تر که به باور فینلیسن، پناهگاه آخرین نئاندرتال‌ها بود، کلاژن استخوان به این خوبی حفظ نشده است. «پس ما در وضعیت بن‌بست قرار داریم».
به گفته فینلیسن، شیوه‌های تاریخ‌گذاری غیروابسته به کربن می‌توانند با قطعیت بیشتری پاسخ را روشن کنند، از همین رو او در حال استفاده از این شیوه‌ها در سایت‌هایی در جبل‌الطارق است. وود می‌گوید که برای رسیدن به تصویر بهتری از تاریخ شبه جزیره ایبری، سایت‌های جدید باستان شناسی لازم هستند. به گفته او: «مشکل این است که شواهد زیادی از هر چیز مربوط به دوران پالائولیتیک وجود ندارد».
53271
نظر شما