فاطمه محمدی‌نژاد: دیدگاه‌ها در زمینه رایانه، همیشه یک دهه یا بیشتر از واقعیت پیشی می‌گیرند. این الگو در مورد رایانه‌های شخصی و اینترنت صدق می‌کند که با گذشت زمان، قوه ادراک و سرمایه‌گذاری برای فتح قله‌های علمی و اقتصادی را به سوی مقصد نهایی به‌کار می‌گیرند.
به گزارش نیویویک‌تایمز، پیتر هارتول از آزمایشگاه‌های هیولت‌پاکارد، اچ.پی، رایانه‌های امروزی را به مغزهایی تشبیه می‌کند که نسبت به اطراف خود نابینا هستند. اما به گفته وی، توسعه حسگرهای کم‌هزینه این شکاف را پر کرده است.
این الگو، به عقیده دانشمندان دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های سازمانی، زمینه رایانه‌پردازی مبنی بر حسگرها را هموار می‌کند. سال‌ها پیش، علاقمندان به این موضوع، حضور "غبار هوشمند" را پیش‌بینی کرده بودند. منظور از غبار هوشمند، حسگرهای بسیار ریزی است که در تمام دنیا پراکنده شده و تمام اطلاعات و ارتباطات را به‌وسیله شبکه‌های قدرتمند کامپیوتری برای مشاهده، اندازه‌گیری و درک دنیای فیزیکی از مسیری جدید، جمع‌آوری می‌کنند.
غبار هوشمند به طور حتم، دور از تصور است. اما چرخه فناوری در زمینه تولید ابزارهای کوچک‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر، به جایی رسیده که متخصصان معتقدند حسگرها بزودی آن‌قدر قدرتمند خواهند شد که با ریزرایانه‌ها برابری کنند.
سال گذشته شرکت اچ.پی، پروژه‌ای را با نام " سیستم مرکزی عصبی زمین" آغاز کرد. این پروژه ده ساله، درصدد است حدود یک‌هزار میلیارد حسگر در اندازه سوزن را در سراسر کره زمین کار بگذارد. محققان اچ‌پی، که مهارت‌های الکترونیک و نانوفناوری را با یکدیگر ترکیب کرده‌اند، اعلام کردند که حسگرهایی دارای شتاب‌سنج تولید کرده‌اند که بیش از هزار بار حساس‌تر از ردیاب‌های حرکتی به کار رفته در بازی‌های نینتندو و برخی تلفن‌های هوشمند است.
پیتر هارتول خاطرنشان کرد: «استفاده از شتاب‌سنج در محصولات مصرفی حاکی از تغییرات اقتصادی حسگرها است.در دهه 1980 / 1360، از شتاب‌سنج‌ها در خودروها استفاده شد تا به‌هنگام تصادف، کیسه هوا باز و پر باد شود. این ابزار بسیار تخصصی و هزینه‌بر بود. اما امروزه حسگرهای کم هزینه دروازه‌ها را برای استفاده همگانی باز کرده‌اند و دنیای فیزیکی را به طرز خارق‌العاده‌ای به دنیای رایانه پیوند می‌دهند».
در مکان‌هایی مانند مراکز داده، قدرت رایانه با قدرت پیش می‌رود. آقای هارتول گفت:« اما هنوز به نظر می‌رسد رایانه، مغزی نابیناست. پر کردن این شکاف، تمام کاری است که انقلاب حسگرها باید انجام دهد.»
بینایی رایانه‌ای
حسگرهای دارای ریزتراشه نه تنها برای مشاهده و اندازه‌گیری حرکت طراحی می‌شوند، بلکه دما، آلاینده‌های شیمیایی یا تغییرات زیستی را نیز کنترل می‌کنند. به گفته متخصصان، ابزارهایی که محاسبات حسگرها در آن‌ها انجام می‌گیرد شامل ساختمان‌هایی است که می‌توانند انرژی خود را کنترل کنند، یا پل‌هایی که حرکت و فرسودگی‌ها را حس کرده و به مهندسین اعلام می‌کنند که پل نیاز به تعمیر دارد، یا خودروهایی که الگوی ترافیک را بررسی کرده و دست‌اندازها را گزارش می‌کنند، یا انبارهای میوه و سبزیجات که به فروشنده اعلام می‌کنند چه زمانی محصولات رسیده و در آستانه فساد قرار دارند.
مصرف انرژی همیشه پاشنه آشیل محاسبات حسگری بوده است. به عقیده جاشوا اسمیت، مهندس ارشد آزمایشگاه‌های اینتل در سیاتل، ثابت شده است که غبار هوشمند امری غیرممکن است؛ زیرا حسگرهای هوشمند به باتری نیاز دارند. به نظر او، دانه‌های حسگر به جای غبار می‌توانند در اندازه‌های گریپ‌فروت باشند.
اما به گفته آقای اسمیت مشکل انرژی به سرعت در حال کم‌رنگ شدن است. پیشرفت‌ها در زمینه تراشه‌های حسگری، روند پرسرعتی را در میزان داده‌های پردازش شده در هر واحد انرژی طی می‌کند. وی معتقد است این مسئله بدان معناست که حجم داده‌های احتمالی که یک حسگر می‌تواند بدون باتری انجام دهد و فاصله‌ای که می‌تواند ارتباط برقرار کند در حال افزایش است.
آر.اف.آی.دی؛ فناوری در دسترس
آقای اسمیت در اینتل در حال انجام تحقیقی در مورد حسگرهایی است که در فناوری RFID ( شناسایی توسط امواج رادیویی) به کار برده شده‌اند. وی یک شتاب‌سنج و یک تراشه با قابلیت برنامه‌ریزی در بسته‌ای به اندازه میلی‌متری به این حسگر افزوده است. به گفته وی، انرژی این وسیله می‌تواند یا از طریق یک خواننده فرکانس بالا تامین شده یا از طریق انرژی رادیویی متصاعد شده از تلویزیون، موج اف ام، و شبکه‌های بی‌سیم.
آقای اسمیت گفت:« قابلیت حذف باتری از این حسگرها، چشم‌انداز غبار هوشمند را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند.»
در این مدل محاسبه، حسگرها نقش خادم را دارند. وجود آن‌ها برای تولید داده است. هر چه تعداد حسگرها بیشتر باد کیفیت داده‌ها بهتر خواهد بود. داده‌های بهتر نیز پس از تحلیل، باید به مردم برای تصمیم‌گیری بهتر در زمینه‌های گوناگون از قبیل سیاست‌گذاری انرژی و بازاریابی محصولات، کمک کند.
اگر رایانه‌پردازی بر مبنای حسگرها شکل بگیرد، تقاضا برای حوزه وسیعی از سخت‌افزار و نرم‌افزارها برای ذخیره، پردازش و جستجو در اقیانوس داده‌ها برای یافتن دانش مورد نظر بسیار بالا خواهد رفت.
کاترین فریز، نائب‌رئیس فناوری‌های جدید در پروژه آی.بی.ام گفت:« این احساس تقریبا شبیه آغاز دنیای اینترنت است. می‌توانیم ببینیم که رایانه‌پردازی بر مبنای حسگرها مفید خواهد بود، اما نمی‌دانیم چطور اطلاعات را جابه‌جا می‌کند.»
پیشرفت‌ها در زمینه حسگرهای خودکفا بسیار جالب توجه بوده است، اما برخی محققان راه دیگری را طی می‌کنند. دبورا استرین، دانشمند رایانه دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس، گفت:« ما حسگرهای بی‌سیم را توزیع کرده‌ایم که تلفن‌همراه نام دارند.»
خانم استرین به همراه همکارانش در دانشگاه، از تلفن‌های همراه و مردم در جمع‌آوری داده و تحلیل آن‌ها استفاده کرده‌اند. آن‌ها معتقدند تلفن‌های همراه، گردآورنده‌های چندگانه داده هستند که تمام مدت با جاسازی دوربین، جی.پی.اس، شتاب‌سنج، و قابلیت اتصال به اینترنت، قدرتمندتر می‌شوند.
یک پروژه به دنبال جمع‌آوری داده‌های سفر، زمان و مکان است تا از طریق پایگاه‌های داده اینترنتی، به تاثیر فرد بر محیط و قرار گرفتن وی در معرض آلاینده‌ها پی ببرد. پروژه دیگر از ابزارهای تلفن‌های هوشمند برای عکس‌برداری و تشخیص میزان پیشرفت گیاهان هرز که گونه‌های محلی را از میان می‌برند، استفاده می‌کند.
و پروژه دیگر، یکی از ابزارهای توییتر است که برای گزارش شخصی داده‌ها در زندگی روزمره ایجاد شده و شبیه نموداریکوچک برای نشان دادن رفتار فرد در طول زمان است.
تلفن‌های همراه، همواره همنشینی پایدار بوده‌اند و همیشه برای اطلاع‌رسانی، یادآوری و سرعت بخشیدن به کارها در دسترس هستند.
نظر شما