پژوهشگران با آزمایش ابزاری که میتواند درون مغز فضانوردان را ببیند، دریافتند که این تصویربردار جدید میتواند درون فضاپیما و در شرایط بیوزنی شبیهسازی شده به خوبی کار کند. در نتیجه با استفاده از این دستگاه، میتوان نشانههای آسیب مغزی، افسردگی و حتی خستگی ذهنی فضانوردان را از راه دور زیرنظر داشت و به توانایی آنها برای انجام تعمیرهای بسیار حساس پی برد.
گری استرنجمن، روانپزشک بیمارستان عمومی ماساچوست به دنبال ساخت اسکنر فروسرخی است که با پرتاب پالسهای ضعیف نور فروسرخ به مغز، آنچه را بازتاب میشود، دریافت و تحلیل میکند. در این روش که طیفنمایی نوری فروسرخ خوانده میشود، تغییر جریان خون متناظر با تغییر در فعالیت مغزی تفسیر میشود، درست مانند یک ام.آر.آی عملکردی. این وسیله میتواند به توضیح اینکه چرا گاهی فضانوردان به افسردگی دچار میشوند، کمک کند و علاوه بر آن، میتواند یک ابزار اندازهگیری عینی برای حالت ذهنی فضانوردان باشد.
این ابزار تصویربرداری تاکنون چهارصدهزار دلار برای ناسا خرج برداشته است، اما برای اینکه بالاخره وارد برنامه فضایی شود، باید از پس یک سری موانع تکنیکی بربیاید.
کشش خون
در ماه خرداد، پژوهشگران این وسیله را درون هواپیمایی که با پرواز درون سهمیهای پرشیب شرایط بیوزنی را تجربه میکرد، آزمایش کردند. این پرواز نشان داد که دستگاه در خارج از شرایط کنترلشده آزمایشگاهی نیز به خوبی کار میکند و به طور حتم در شرایط بیوزنی جواب میدهد.
این مسئله مهمی است، زیرا بدون نیروی جاذبه زمین که خون را به سمت پایین و بیرون از مغز میکشد، خون گرایش خواهد داشت به درون مغز کشیده شود. در چنین شرایطی ممکن است دستگاهی که بر پایه اندازهگیری لحظهای تغییرات جریان خون کار میکند، گیج شود. استرنجمن در این مورد میگوید: «در آنصورت دیگر نمیتوان آنچه را روی زمین با وجود نیروی جاذبهای که خون را از مغز بیرون میکشد، میبینیم؛ مشاهده کنیم».
این پرواز همچنین نشان داد که میتوان این وسیله را برای اندازهگیری جریان خون در شرایط فاقد نیروی جاذبه تنظیم کرد. این نتایج، آزمونهای قبلی استرنجمن را در آزمایشگاه بیمارستان ماساچوست تایید میکند. در این آزمایشگاه، با قراردادن افراد داوطلب روی سطوحی که با درجه کم رو به پایین نوسان داشتند، شرایطی تقریبا فاقد نیروی جاذبه شبیهسازی شده بود.
استرنجمن میگوید: «از حالا به بعد، شاید لازم نباشد که همه آزمایشها را در پروازهای شبیهساز بیوزنی امتحان کنیم. میتوان از روش نسبتا سادهتر و ارزانتری در مقایسه با پروازهای 5000 دلاری در بیوزنی شبیهسازیشده، استفاده کرد».
با اینحال، وی آزمایشهای بعدی را در وامیتکامیت (هواپیمای 747 ناسا که شرایط بیوزنی را شبیهسازی میکند) حذف نکرده و ممکن است حتی از آن به عنوان موش آزمایشگاهی خود استفاده کند. این پروازها مشابه ترن هوایی شهربازی، شرایط بیوزنی برای 20 تا 30 ثانیه ایجاد میکنند.
البته استرنجمن که خود مستعد دریازدگی است، میافزاید: « من فکر میکنم ارزش یک بار امتحان کردن را داشته باشد. من اغلب میتوانم برای چنین فرصتهایی همه توانم را جمع کنم.»
نیوساینتیست، 2 جولای- ترجمه:بهنوش خرمروز
نظر شما