فست‌فودها و شیربنی‌جات اعتیادآورند

محبوبه عمیدی: اغلب شما کم‌و‌بیش در مورد مواد مخدر و اعتیاد به آنها شنیده‌اید. اما آیا فکر می‌کردید نمک، شکر و خامه هم می‌توانند اعتیادآور باشند؟ جالب است بدانید که می‌توان فست‌فودها یا انواع کیک را در کنار موادی مانند کوکائین و هروئین قرار داد!

به گزارش نیوساینتیست، تحقیقات نشان می‌دهند تغییرات شیمیایی که غذاهای حاوی مقادیر زیادی از این سه ماده در مغز انسان ایجاد می‌کنند با تغییرات حاصل از مصرف کوکائین یکسان است. شاخص‌ترین غذاهایی که در این دسته می‌شناسیم غذاهای آماده یا فست‌فود هستند که دارای ترکیبی از هر سه ماده هستند.

مطالعه روی موش‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهد مغز موش‌هایی که به مدت 1 ماه در کنار غذاهای همیشگی و آب به شربتی غنی از شکر دسترسی داشتند، تنها پس از یک‌ماه دچار تغییراتی شده که موش‌های معتاد به مورفین آن را تجربه می‌کنند. حتی تغییراتی در انتقال‌دهنده‌های عصبی موجود در هسته اکومبنس که مرکز پاداش‌های مغز است، مشاهده شده است.بررسی‌ها نشان می‌دهند با هر بار مصرف این شربت، حتی در بازه‌های زمانی طولانی‌مدت در مغز موش‌ها انتقال‌دهنده عصبی دوپامین آزاد می‌شود. این روند طبیعی نیست.

ترشح دوپامین با احساس رضایت همراه است. این ماده هنگام خوردن مواد غذایی تازه ترشح می‌شود اما ترشح آن هنگام نوشیدن یا خوردن یک ماده غذایی آشنا رفتاری مانند اعتیاد به مواد مخدر و نیاز بدن به این ماده را نشان خواهد داد.

مغز چگونه معتاد می‌شود؟
اعتیاد به هر ماده مخدر حاصل کمرنگ شدن چرخه پاداش در ذهن است. احساس رضایت با مصرف مداوم یک ماده کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه فرد به استفاده بیشتر و بیشتر از این ماده رو خواهد آورد.

بعضی از افراد فاقد ژن‌های DRD2 وDRD4 هستند. فقدان این ژن‌ها باعث می‌شود حین خوردن غذای مورد علاقه‌شان حجم کمتری از دوپامین در مقایسه با سایر افراد در بدن آنها ترشح شود. احتمال اضافه‌وزن و چاقی در این افراد بیشتر از سایرین است. عکس این مورد نیز صادق است، اگر با خوردن غذاها دوپامین بیش از حد متعارف ترشح شود فرد را به بیشتر خوردن تشویق خواهد کرد.

از سوی دیگر پرخوری باعث می‌شود سطح ترشح دوپامین با خوردن مرتب غذا کاهش پیدا کند و فرد به ناچار برای رسیدن به احساس رضایت سابق حجم بیشتری از همان غذا را مصرف کند. این مورد در افراد الکلی نیز صادق است.

غذاهای آماده ترکیبی نامتعارف از نمک، شکر و چربی هستند. یک رژیم 40روزه شامل این غذاها در کنار غذای همیشگی موش‌ها نشان می‌دهد پس از حذف این مواد، موش‌ها به نوعی اعتصاب غذاهای سالم دچار می‌شوند و حداقل 2هفته طول می‌کشد تا به رژیم غذایی سابق برگردند.

محققان با توجه به این یافته‌ها می‌گویند باید انتظار داشته باشیم اعتراض‌های دهه 1360/1980 و 90 به صنعت تنباکو و سیگار این‌بار در صنعت غذا تکرار شود.