رضا زندی: به سرعت وارد سالن همایش‌های صدا و سیما می‌شود و بی‌آنکه به پرسشم پاسخ دهد می‌رود تا سومین همایش گاز ایران را افتتاح کند. همایشی که هر چند میزبانی مدیران شل، توتال، پتروبراس و چند مهمان خارجی را برعهده داشت اما افت محسوس شرکت‌کنندگان خارجی و کیفیت آن مشهود بود.
مسعود میرکاظمی، هشتمین وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران است. او دیروز برای اولین بار یک همایش گازی را افتتاح کرد. کمترین ویژگی حضور میرکاظمی در نفت تأمین اعتماد کامل رئیس‌جمهور به این حوزه است. اعتمادی که در چهار سال گذشته اگر کامل بود گام‌ها جلوتر می‌رفت.
حالا این میرکاظمی است که می‌تواند با استفاده حداکثری از توانمندی‌های داخلی نفت، انتصابات صحیح و تصمیمات مدبرانه، اعتماد نفتی‌ها را هم جلب کند که اگر چنین شد با این اعتماد دوسویه منافع کشور حداکثری خواهد شد. سیدمسعود میرکاظمی در سخنرانی افتتاحیه همایش که به عنوان نخستین سخنرانی در صنعت نفت بود به عنوان بار اول نسبتاً مبثت ارزیابی شد. وی ضمن تأکید بر اجرای سند چشم‌انداز بیست ساله خواهان کاهش شدت انرژی، حرکت به سوی کسب رتبه نخست در منطقه، افزایش بهره‌وری و جایگزینی گاز به جای نفت شد: «برای رسیدن به آینده خوب باید وضع خوبمان را بدانیم».
در پیک مصرف 200 میلیون متر مکعب کمبود گاز داریم
وزیر جدید نفت آینده صنعت گاز را آینده‌ای پر رونق دانست و دلایلش را اینگونه بیان کرد: «افزایش قیمت استخراج نفت، قدیمی بودن میادین نفتی و رعایت محیط زیست رونق استفاده سوخت پاک گاز را در آینده بیشتر خواهد کرد». میرکاظمی سرمایه‌گذاری در صنعت گاز را سرمایه‌گذاری کم ریسک برشمرد: «ریسک سرمایه‌گذاری برای افزایش تولید گاز بسیار کم است چرا که برخلاف برخی کشورها، ما هم امکان مصرف داخلی گاز را داریم و هم امکان مصرف در صنایع و هم امکان صادرات آن فراهم است. وزیر نفت افزود: «هم‌اکنون در پیک مصرف بیش از 200 میلیون متر مکعب کسری گاز داریم».
هشدار وزیر جدید نفت
مسعود میرکاظمی با اشاره به مصرف لجام‌گسیخته در کشور مصرف گاز را 5/3 برابر ترکیه 2 برابر چین و 14 برابر ژاپن ذکر کرد: «مصرف شش ماهه گاز در سال جاری نسبت به شش ماهه سال گذشته 5/10 درصد رشد داشته است». وی هشدار داد که این رشد مصرف در شرایطی است که در سه سال آینده تولید اضافی گاز نداریم: «چاره‌ای جز مدیریت مصرف گاز نداریم». میرکاظمی با اشاره به اینکه تراز تجاری گازمان باتوجه به تولیدکننده بودنمان منفی است خواهان تدوین دکترین انرژی کشور شد: «باید طرح جامع انرژی کشور را هر چه زودتر تدوین کنیم. از فناوری روز فاصله نگیریم. گاز را برای تعهدات تولید صیانتی به کار گیریم و عدالت در توزیع را مد نظر قرار دهیم» وی بحث تأمین مالی برای پروژههای گازی را از دغدغه‌های خود دانست.
19 میلیارد دلار پروژه نیمهکاره در گاز داریم
شنیدن آمار پروژههای نیمه کاره صنعت گاز آن هم اززبان وزیر جدید نفت برای شرکت‌کنندگان همایش جالب بود: «19 میلیارد دلار در حوزه گاز، پروژههای نیمهکاره مانده است حال آنکه بیشترین منابع در اختیار گاز، سالانه سه میلیارد دلار است. حالا تصور کنید با این وضعیت آیا امکان توسعه وجود دارد؟!»
صنعت گاز کشور خوشحال خواهد شد تا میرکاظمی باتوجه به رابطه‌اش با محمود احمدی‌نژاد بتواند منابع کافی را به این صنعت تزریق کند تا پروژههای در رکود فرورفته گاز کشور نظیر میدان گازی پارس جنوبی قد علم کند: «اولویت دادن به میادین مشترک و جذب منابع مالی غیر از منابع داخلی مجموعه صنعت نفت از دیگر برنامه‌هایم است». میرکاظمی با تأکید بر اجرای مبحث 19 ساختمان خواستار مدیریت مصرف در حوزه‌های مختلف از جمله صنایع و مصارف خانگی شد». وی همچنین ارتقای مهارت و دانش و لزوم توجه جدی به مسائل پژوهشی و تحقیق و توسعه را از دیگر برنامه‌های خود عنوان کرد: «بحث جامعه انرژی را حتماً باید پیگیری کنیم. باید کمیته مشترکی بین وزارت نفت، نیرو و سازمان انرژی اتمی تشکیل شود تا سند جامع انرژی را تدوین کند و تصمیم‌گیری‌ها مبتنی بر آن سند باشد».
هاب انرژی منطقه؛ رویای میرکاظمی
«باید راه‌های میانبر را دنبال کنیم و به گونه‌ای حرکت کنیم که از همه توان کشور استفاده کنیم. باید درها را باز کرد». وزیر جدید نفت با بیان این جملات سعی کرد تا دیدگاه‌هایش را برای شرکت‌کنندگان تشریح کند. «آدم همه کاره، هیچ کاره است. ما باید قطب‌بندی داشته باشیم و دانشگاه‌ها و شرکت‌ها در جای خودش قرار گیرد». وی با تأکید بر ذخیره‌سازی گاز، خواستار ذخیره‌سازی حتی در کشورهای دیگر شد. میرکاظمی تسریع در تکمیل فازهای پارس جنوبی در کنار مدیریت تقاضا را از دیگر اولویت‌های خود ذکر کرد: «معتقدم باید حضور فعال در صحنه بین‌المللی داشته باشیم. ایران می‌تواند به دلیل انعطافی که در تولید مصرف و ذخیره‌سازی گار دارد به هاب انرژی منطقه تبدیل شود».
از همه گونه حضور بین‌المللی استقبال می‌کنیم
پس از افتتاح همایش، وزیر جدید نفت بلافاصله در جمع خبرنگاران مورد سؤال قرار می‌گیرد. نخستین سؤال از آن واحد مرکزی خبر است. آن هم درباره طرح جامع انرژی: «بحث تأمین انرژی به خصوص در مورد صنعت نفت و گاز و انتقالش در کشور نیاز به تعامل و هماهنگی با سایر بخش‌های تأمین انرژی دارد. مانند وزارت نیرو و سازمان انرژی اتمی، بنابراین این نیاز است که طرح جامع انرژی داشته باشیم که از انتقال‌های بی‌جا و اتلاف انرژی جلوگیری کنیم. این مسئله باید در کنار سیاست‌های قیمتی و غیر قیمتی تقاضا را مدیریت کند، این طرح می‌تواند سیاست‌های اصل 44 را پشتیبانی کند و نحوه تأمین و توزیع انرژی را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که بیشترین راندمان را داشته باشیم، در چارچوب این طرح تکلیف صنعت نفت و گاز هم روشن می‌شود».
شما در سخنان‌تان گفتید که بحث مصرف انرژی در کشور چندین برابر سایر کشورهاست. برای کاهش آن چه پیشنهادی دارید؟
در وهله اول باید قیمت انرژی را متناسب کنیم تا انگیزه‌ای باشد برای بهبود مصرف. علیرغم یارانه‌ای که برای سوخت می‌دهیم اما جالب است بدانید که در کمیسیون‌های مشترک با کشورهای شمالی و جنوبی به ما می‌گویند که هزینه ترانزیت در ایران گران است. این سؤال ایجاد می‌شود که یارانه‌ها کجا می‌رود. هدفمند کردن یارانه‌ها می‌تواند در این زمینه کمک کند. یعنی آزادسازی قیمت انرژی و حمایت مستقیم از اقشار مختلف مردم. در صنعت هم باید از اتلاف منابع جلوگیری کنیم. ضمناً باید فرهنگ‌سازی کنیم برای مصرف درست ضمن اینکه نگرانی از نداشتن تولید جدید گاز در سه سال آینده موضوعی است که باید به عنوان دغدغه از آن استفاده کرد تا بتوان نتیجه مناسب گرفت.
خبرنگار تلویزیونی جام‌جم میرکاظمی را درباره خط لوله نوباکو مورد سؤال قرار می‌دهد: «ما باید حضور فعال در مجامع بین‌المللی داشته باشیم. پتانسیل قوی کشور نفت و گاز است. به خصوص گاز که پیشران صنعت نفت است. ما از همه گونه حضور در مجامع بین‌المللی استقبال می‌کنیم. باید تلاش کنیم نقش محوریت انرژی در منطقه داشته باشیم. این مسئله محور اساسی کار من است. قطعاً توسعه روابط انژری در منطقه به عنوان نکته اساسی دنبال خواهد شد.» وزیر جدید نفت اظهار امیدواری کرد که مدیریت مصرف در صنایع و منازل اعمال شود تا نیازی به قطع گاز در زمستان نباشد: «برای نیروگاه‌ها هم ذخیره‌سازی سوخت انجام شده است.»
میرکاظمی:حدالامکان از نیروی داخل نفت استفاده می‌کنیم
سؤال خبرنگار اطلاعات از وزیر جدید نفت درباره تغییرات مدیریتی در صنعت نفت بود.
آقای وزیر، تغییرات مدیریتی در صنعت نفت از چه زمانی آغاز می‌شود؟
ما باید شایسته سالاری را در نظر بگیریم. کسانی که با دیدگاه‌هایی که بنده مطرح کردم همراهی کنند و شایستگی و توانمندی داشته باشند، قاعدتاً به کارشان ادامه می‌دهند. و بایستی بپذیرید که هر کس توان همکاری را نداشته باشد باید در موردش تجدیدنظر شود ولی امیدواریم (جابه‌جایی) کمتر داشته باشیم.»
خبرنگار خراسان می‌پرسد:
این تغییر و تحولات از بین مجموعه نفت خواهد بود یا از خارج نفت؟
«صنعت نفت نیرو فراوان دارد و بایستی حدالامکان از خود نیروهای متخصص در مجموعه استفاده کرد. البته نباید مانع آن باشد که اگر تحلیلگر اقتصاد انرژی یا تحلیلگر سیستمی داریم از اینها بی‌بهره شویم. باید از همه توان ملی استفاده کرد.»
نفت طعم شرق می‌گیرد
سؤال دوم خبرنگار روزنامه خراسان درباره تمرکز وزیر جدید نفت در برنامه‌های پیشنهادی‌اش روی توسعه همکاری با کشور روسیه بود. میرکاظمی پاسخ داد: «بنده در برنامه‌هایم روی روسیه تمرکز نداشتم. اما صرفاً نگاه به غرب را نمی‌پذیرم. امروز توانمندی‌هایی در شرق وجود دارد و باید ما از همه توانمندی‌های فناوری و دانش در جهان استفاده کنیم. به خصوص در شرق. دستگاه‌های دولتی و فعالان اقتصادی ما نگاهشان به غرب است. با توجه به اعمال محدودیت‌ها و تحریم‌ها نباید به غرب محدود شویم. بنده به این مسئله اشاره کردم که در شرق هم توانمندی‌های خوبی در نفت و گاز وجود دارد. نباید خودمان را بی‌بهره از این توانمندی‌ها کرد.»
بحث میرکاظمی که به اینجا می‌رسد فکر می‌کنم که باید به وزیر جدید نفت، قراردادهای 4 سال گذشته در نفت را یادآوری کنم، قراردادهایی که عمدتاً به نام شرکت‌های چینی و آسیای جنوب شرقی زده شده است.
آقای وزیر، شما قراردادهای 4 سال گذشته را در نفت ملاحظه کنید. بیشتر این قراردادها با چینی‌ها و شرقی‌هاست. شما باز می‌گویید نگاه ما به غرب است؟!
مقصود من در 50 سال گذشته بود. جمع روابط اقتصادی، مالی و بانکی را ببینید. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به نظرم یک توانی در شرق ایجاد شده است که می‌توان از آن استفاده کرد. در هوا و فضا، نفت و گاز و سایر رشته‌ها پیشرفت‌های خوبی داشتند. ما خودمان را صرفاً محدود به غرب نمی‌کنیم. از همه توان‌های جهان استفاده خواهیم کرد. در آمریکای لاتین و آفریقا الان توان خوبی وجود دارد. نباید نگاه صرفاً به غرب و چند کشور اروپایی باشد.»
وزیر نفت در خصوص واگذاری 40 درصد سهام گاز به عنوان سهام عدالت نیز اظهار داشت: «واگذاری بالاخره باید صورت بگیرد. اجرای سیاست اصل 44 هم ضروری است. حالا باید با وزارت اقتصاد و دارایی توافق کنیم تا اگر اشکالی وجود دارد شکل واگذاری را طوری تنظیم کنیم که کمترین صدمه را به اقتصاد کشور بزند.» میرکاظمی درباره واگذاری پتروشیمی به وزارت صنایع که احمدی‌نژاد پیشنهاد آن را داده بود نیز گفت: «صنعت نفت و گاز کشور نیاز به تعامل بیشتر دارد. دلیل ندارد بنده در بخش نفت نگرانی صنعت را داشته باشم. همانطور که ما باید نگرانی تأمین انرژی صنعت را داشته باشیم. من موافقم که خود بخش خصوصی باید سردمدار باشد و نیازی به دستگاه‌های دولتی نباشد. باید تشکل‌های خصوصی قدرتمند وارد شوند. ما این آمادگی را داریم که از صنایع پایین دستی خارج شویم و به صنایع بالادستی بپردازیم. من نباید نگران بازار پتروشیمی باشم. باید صنعت هم نگران باشد.»
مسافران ولیعصر - طالقانی
مسعود میرکاظمی اولین مسافر خط ولیعصر - طالقانی نیست. پیش از این هم افرادی نظیر مجید هدایت‌‌زاده، حسین کاظمی‌پور اردبیلی، حجت‌الله غنیمی‌فرد و ... ساختمان وزارت نفت را به ساختمان وزارت بازرگانی ترجیح داده و خاطرات خوبی به جای گذاشته بودند. باید منتظر ماند تا کارنامه وزارت نفت میرکاظمی از زیر دست متخصصان و منتقدان بیرون بیاید. هر چند فاصله بین سخن تا عمل زیاد است اما او در نخستین حضور در سخن مسلط راند.
نظر شما