نرگس رسولی: عرضه سهام مخابرات پس از سه بار به تأخیر افتادن بالاخره در نیم ساعت انجام شد تا پرونده عرضه بزرگترین شرکت بورسی بسته و کنسرسیوم اعتماد مبین معامله‌گر بزرگ تاریخ بورس ایران لقب گیرد.
روز گذشته سازمان خصوصی‌سازی بالاخره بعد از این که سه بار عرضه 50 درصد از سهام شرکت مخابرات را به تعویق انداخته وهیات پذیرش اوراق بهادار نیز شش شرط را برای شفاف‌سازی بیشتر سهام مخابرات تعیین کرده بود بزرگترین عرضه سهام تاریخ ایران انجام شد تا شرکت اعتمادمبین نام خود را به عنوان خریداراین شرکت ثبت کند.
تا پیش از این عرضه سهام شرکت مخابرات به دلیل حضور برخی شرکت‌های دولتی و همچنین سپاه و شرکت‌های وابسته به آن همچون سرمایه‌گذاری مهراقتصاد ایرانیان مورد انتقاد و تردید قرار گرفته بود و حتی برخی فعالان بازاربورس و مخابرات حضور این ارگان‌های دولتی را دلیل به تعویق افتادن عرضه سهام مخابرات خوانده بودند که البته خرید این سهام از طریق اعتماد مبین که یک شرکت شبه‌دولتی و بنا به گفته برخی از آگاهان وابسته به سپاه است گفته‌های قبلی را تأیید کرد.
کنسرسیوم اعتمادمبین ازسه شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران، شهریار مهستان وسرمایه‌گذاری توسعه اعتماد تشکیل شده است که البته آگاهان بازار بورس این شرکت‌ها را وابسته به سپاه می‌دانند و معتقدند که این کنسرسیوم از دو شرکت بنیاد تعاون سپاه و شرکت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تشکیل شده است.
عرضه 1+50 درصد از سهام شرکت مخابرات ایران روز گذشته از ساعت 11 و 15 دقیقه صبح آغاز و پس از تنها 30 دقیقه شرکت اعتمادمبین پس از حذف شرکت پیشگامان کویر که تا پیش از این به عنوان یکی از اصلی‌ترین خریداران این سهام عنوان می‌شد صاحب بلوک 51 درصدی مخابرات شد.
البته خبرحذف این کنسرسیوم تنها چند دقیقه مانده به عرضه سهام اعلام شد تا مسئولان این کنسرسیوم فرصتی را برای اعتراض نداشته باشند هر چند که سخنگوی این کنسرسیوم رسماً اعلام کرد که انصراف نداده‌ایم و ما را حذف کردند اما معاون سازمان بورس در اظهار نظری به نداشتن اهلیت امنیتی این شرکت بسنده کرد و بدون توضیح اعلام کرد که شرکت پیشگامان کویر یزد اهلیت امنیتی برای خرید سهام مخابرات را ندارد.
به این ترتیب در ساعت 15/11 دقیقه روز یکشنبه 5 مهر بالاخره مخابرات با نام اخابر وارد تابلوی اصلی بورس تهران شد ورقابت بر سر این بلوک بین دو متقاضی خرید که از گروه شبه دولتی‌های معروف بازار بودند آغاز شد. دیری نپایید که به‌رغم درگیری‌هایی که در پس پرده بین مسئولین سازمان خصوصی‌سازی و گروه تعاونی پیشگامان کویر یزد که در جریان لغو این گروه در این معامله پیش آمده بود، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه اعتمادمبین و شرکت سرمایه‌گذاری مهراقتصاد ایرانیان، بازاررقابت بزرگ معامله تاریخ بورس ایران را در سیطره خود قراردادند و سرانجام این رقابت منجر به پیروزی شرکت توسعه اعتمادمبین و انتقال بلوک مدیریتی مخابرات به بخش ظاهراً خصوصی شد.
در ابتدای رقابت برای خرید سهام مخابرات دو شرکت کارگزاری رشد پایدار و بهمن با قیمت پایه 340 تومان آغاز و در جریان رقابت قیمت را به 341 تومان رساندند.
در نهایت این بلوک به ارزش 22 میلیارد و 936 میلیون و 727 هزار و 827 سهم به ارزش 77 هزار و 985 میلیارد ریال معادل 8/7 میلیارد دلار است و هر سهم مخابرات به قیمت 340 تومان و 9 ریال مورد معامله قرار گرفت.
اما ماجرای انتقال شرکت‌های دولتی به خصوصی‌ها که در بازار سرمایه ایران سابقه دیرینه‌ای به خود اختصاص داده است و این بار در طیف وسیع‌تری با نام معامله بلوکی خودنمایی می‌کند نمی‌توان امتیاز مثبت برای اهداف سیاسی اصل 44 و اقتصاد کشور قلمداد کرد.
پس از واگذاری سهام و مشخص شدن تکلیف مخابرات اما مسئولین بورس که مشخص بود روز پر ماجرایی را آغاز کرده‌اند در جمع خبرنگاران به توجیه آنچه عملکرد مثبت خود می‌خواندند پرداختند. عقدایی معاون حقوقی و عرضه سهام سازمان خصوصی‌سازی که با اعتراض شدید مواجه شده بود در برابر سؤالات متعدد خبرنگاران مبنی براعلام دلیل منطقی در مورد خروج شرکت پیشگامان کویر یزد که احراز صلاحیت فنی و مالی آن توسط سازمان خصوصی‌سازی اعلام شده بود هر چند که سعی داشت چهره‌ای آرام از خود به نمایش بگذارد دلیل این اقدام خصوصی‌سازی را عدم تأیید صلاحیت امنیتی این خریدار از سوی مسئولین امر قلمداد کرد.
عقدایی گفت: گروه پیشگامان کویر یزد خود ازجریان معامله انصراف داد، این درحالی که به گفته مسئولین این شرکت آنها تحت فشارهای سیاسی قرار گرفته و پس از دریافت نامه‌ای از خصوصی‌سازی مبنی بر خروج این گروه از معامله بلوکی مخابرات به اجبار از این معامله بزرگ خارج شدند.
عقدایی در مورد چگونگی جایگزینی شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان و احراز شرایط این شرکت در مدت زمان کوتاه که حکایت از آن داشت که سازمان خصوصی‌سازی درسایه حمایت ازاصل 44 دست به واگذاری زده است. این امر یعنی این که درجریان این واگذاری مجدد نه تنها خصوصی‌سازی واقعی محقق نشده بلکه همچنان حکایت‌های پشت پرده حکمرانی می‌کنند.
مهدی عقدایی گفت: براساس مصوبه هیأت واگذاری برای عرضه مخابرات کمیته‌ای تعیین شد تا صلاحیت اهلیت مالی و فنی متقاضیان خرید را بررسی کند.
معاون سازمان خصوصی‌سازی با بیان اینکه بر اساس این تأییدیه فقط به شرکت‌هایی اجازه ورود به معامله صادر می‌شد که اهلیت آنها محرز شده باشد، تصریح کرد: تا روز هجدهم اهلیت فنی و مالی خریداران کنسرسیوم پیشگامان کویر یزد و اعتماد مبین تأیید شد، اما پس از آن مقرر شد تا اهلیت امنیتی نیز مورد بررسی قرار گیرد، بنابراین عرضه سهام مخابرات به تعویق افتاد.
وی ادامه داد: پس از آن شرکت کنسرسیوم مهر اقتصاد ایرانیان نیز وارد شد و درخواست حضور در معامله را داشت. بنابراین، اهلیت مالی، فنی و امنیتی این شرکت نیز بررسی شد.
عقدایی دلیل بررسی اهلیت امنیتی را حساس بودن مخابرات اعلام کرد و در پاسخ به این مطلب که گفته می‌شود، دلیل اینکه اهلیت امنیتی شرکت پیشگامان کویر یزد مورد تأیید قرار نگرفته است، درج مطالبی در برخی ازرسانه‌ها مبنی بر ارتباط این شرکت با برخی از کشورهای خارجی بوده است، اظهارداشت: صحت درج این مطلب در رسانه‌ها را تکذیب می‌کنم. شرکت مهر اقتصاد ایرانیان خصوصی تلقی می‌شود و بر اساس قانون اجازه خرید سهام دولت را دارد.
معاون سازمان خصوصی‌سازی در پاسخ به این مطلب که شرکت پیشگامان کویر یزد مطرح کرده است که در این معامله با خسارت 15 میلیارد تومانی مواجه شده است، گفت: این مطلب ادعای این شرکت است و باید ادعای خود را اثبات کند.
البته دراین میان اگر نیم نگاهی به زمان برگزاری قبلی سهام مخابرات بیندازیم این دیدگاه مطرح خواهد شد که سازمان خصوصی‌سازی هفته گذشته با متوسل شدن به قرارگرفتن درایام عید فطر زمان بزرگترین تاریخ معامله بورس را به تأخیر انداخت و اکنون دلیل این امر را بررسی صلاحیت امنیتی شرکت‌های متقاضی بر این معامله اعلام می‌کنند. با تکیه بر چه قدرت و استدلالی در مدت زمان کوتاهی بازیگر سومی به نام مهر اقتصاد ایرانیان را وارد بازی کرده تا آنجا که پس از یک هفته سکوت روز گذشته اعلام کرد شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان رقیب سوم این معامله است.
در حالی که همان روز پس از اعلام حضور این رقیب در رتبه سوم، نامه‌ای مبنی بر خروج رقیب دوم که همان پیشگامان کویر یزد است به مدیران این شرکت ارسال و از آنها خواهان خروج از شرکت در معامله بلوکی مخابرات شده است در حالی که این امر در روز جاری در میان مسئولین و منتقدان بازتاب بسیاری داشت زیرا آنها نه تنها دلیل و مدرک درستی از جایگزینی شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان به جای پیشگامان کویر یزد اعلام نکردند بلکه در برابر هیچ یک از سؤالات خبرنگاران جواب قانع کننده‌ای بازگو نکردند تا آنجا که پس از ترک اعتراض‌آمیز بسیاری از خبرنگاران در برابر عکس‌العمل معاون حقوقی و عرضه سازمان خصوصی‌سازی؛ عقدایی نیز برای فرار از پاسخ‌گویی به سؤال حضور شبه‌دولتی‌ها در عرضه سهام مخابرات با چهره آشفته اتاق کنفرانس را ترک کرد.
از سوی دیگر حسن قالیباف اصل مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار گفت: خریدار سهام مخابرات تا 30 روز فرصت دارد 20 درصد قیمت سهم خریداری شده به مبلغ 1560 میلیارد تومان را واریز کند تا معامله قطعی شود.
وی همچون معاون حقوقی سازمان خصوصی‌سازی درباره موضوع بررسی اهلیت خریداران سهام مخابرات از نظر فنی و مالی برای اینکه مشخص شود آیا قادر به اداره شرکت است یا خیر؟ اظهارداشت: با توجه به اینکه هر کسی قادر به خرید این سهم نبود، کنسرسیوم‌های خریداران مخابرات از قبل مشخص شده بود، بنابراین اهلیت آنها مورد بررسی قرار گرفت.
قالیباف اصل بدون توجه به اظهارات مسئولان کنسرسیوم کویر یزد مبنی بر عدم انصراف گفت: دلایل انصراف شرکت پیشگامان کویر یزد برای بورس مشخص نیست و دلایل انصراف خود را به رئیس سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرده‌اند، ظاهراً این شرکت خود مایل به شرکت در این معامله نبود و انصراف داد!.
وی همچنین با اشاره به اینکه سپرده 3 درصدی توسط شرکت‌های خریدار سهام به سپرده‌گذاری مرکزی ارائه می‌شود، تصریح کرد: برای معامله سهم این شرکت دو شرط یعنی تأیید خریداران و شرکت‌ها یا کنسرسیوم‌هایی که برای معامله وارد می‌شود، توسط سازمان خصوصی‌سازی و سپرده‌گذاری 3 درصدی نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مطرح بود. بر این اساس، نامه‌ای به سپرده‌گذاری مرکزی ارسال خواهیم کرد تا سپرده‌گذاری شرکتی که از خرید سهام انصراف داده بود، آزاد شود.
مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه واگذاری سهام مخابرات به ارزش بازار اضافه نمی‌کند و فقط یک معامله عمده انجام شده است، افزود: ارزش این سهام قبلاً در بازار بوده و سهامدار آن تغییری کرده است، دولت این سهام را واگذار کرده و کنسرسیومی نیز آن را خریداری کرده و تا زمانی که مبلغ 20 درصد نقدی را واریز نکرده باشد، معامله قطعی نمی‌شود.
وی حتی در پاسخ به سؤالی درباره این که آیا این واگذاری خصوصی‌سازی است؟ گفت: دولت سهام خود را واگذار کرده است و خریداران نیز شرکت‌های سهامی عام و یا خاص هستند و دولتی محسوب نمی‌شوند.
نظر شما